به گزارش ایرنا، تولید بیش از 90 درصد زعفران جهان، ایران را در جایگاه نخست تولید این محصول با ارزآوری بالا قرار داده است، جایگاهی كه سالانه با افزایش سطح زیر كشت، ارتقا یافته و می تواند گذرگاهی برای رشد اقتصادی كشور باشد.
كارشناسان زعفران را گنجی در دل خاك معرفی می كنند كه با دستان كشاورز عطر و رنگ و قیمت می گیرد، اما این قشر كمتر از منافع اقتصادی اش بهره می برد و در نهایت سود اصلی آن نصیب دیگر كشورها می شود؛ در حالیكه كارشناسان تاكید دارند كه با توسعه صادرات زعفران امكان شكل گیری اقتصاد بر پایه تولیدات غیرنفتی وجود دارد.
اینكه امروز برخی كشورها همچون اسپانیا، افغانستان، چین و امارات می خواهند گوی رقابت را در بازار جهانی زعفران از ایران بگیرند و چشم طمع به این تجارت پرسود دارند، بسیار نگران كننده است، در حالیكه این ظرفیت بالقوه می تواند ایران را در پله نخست صادرات غیرنفتی تثبیت كند و تقویت نظام ارزی و توسعه مبادلات تجاری را با دیگر كشورها به دنبال داشته باشد.
از طرف دیگر باور این مسئله كه به واسطه كاهش نزولات جوی، برداشت بی رویه از منابع آب های زیرزمینی و كشت برخی محصولات آب دوست، كشورمان به سمت بحران آبی سوق یافته است، بیش از پیش ایجاب می كند كه الگوی كشت تغییر كند تا با حمایت از كشاورزان در توسعه كشت گیاهان دارویی و كم آب بر همچون زعفران، دوباره شریان اقتصادی به سفره های كشاورزان سوق داده شود و سیاست پاسداری از آب نیز محقق شود.
از این رو كارشناسان تاكید دارند، امروز كه ایران بر بام نخست كشت زعفران ایستاده است، كشاورزمان نباید از وجود دلالان و سودجویان، نبود ثبات قیمت، نبود دسترسی آسان به پیاز مرغوب، نبود مدیریت بازار زعفران و كمبود تسهیلات بانكی رنج ببرد؛ رنجی كه مدیرعامل تعاونی زعفران كاران ملایر آن را چالش پیش روی زعفرانكاران این شهرستان می داند و معتقد است كه مشكلات یاد شده باعث می شود جوانان مشتاق فعالیت در این عرصه، در گام نخست با بی انگیزگی مواجه شوند.
مهدی زندی كه خود بازنشسته آموزش و پرورش است و در كنار خانواده اش بدون استفاده از تسهیلات بانكی، وارد عرصه كشت زعفران در قطعه زمینی به مساحت یك هكتار شده و برای 18 نفر ایجاد اشتغال كرده، عمده ترین مشكل متقاضیان فعالیت در این حوزه را تامین وثیقه و سود بالای تسهیلات بانكی عنوان می كند و می گوید: این در حالیست كه كشت زعفران به 2 سال زمان نیاز دارد تا كشاورز به مرحله تولید، درآمد و سود برسد.
او توسعه كشت زعفران را درگرو حمایت دولت، تثبیت قیمت زعفران در بازار، تشكیل تعاونی زعفران كاران، ایجاد بازار فروش محصول، كوتاه كردن دست دلالان و ارائه زعفران مرغوب در بازار می داند و ادامه می دهد: خوشبختانه تعاونی زعفرانكاران ملایر از سال گذشته شروع به كار كرده و 40 عضو دارد و این تعداد در حال افزایش است.
برداشت چهار كیلوگرم زعفران در هر هكتار یك آمار خوب برای این زعفرانكار ملایری در روستای 'كوسج خلیلی' است؛ كشاورزی كه در چهار سال گذشته در راستای توصیه رهبر معظم انقلاب مبنی بر تحقق اقتصاد مقاومتی گام برداشته و با برند 'زعفران دیار كریم خان زند' بخشی از سهم تولید طلای سرخ را در اختیار دارد و امیدوار است بتواند ركورد خود را ارتقا بخشد.
كارشناسان جهاد كشاورزی نیز معتقدند، ملایر كه در سال های خیلی دور خاستگاه كشت زعفران بود، حال به همت جوانان ركورد استانی برداشت 10 كیلوگرم زعفران در هر هكتار را به نام خود ثبت كرده و برای بسته بندی و برندسازی آن بسیار مصمم هستند و آینده درخشان برای طلای سرخ این شهرستان نوید می دهند.
وحید بهزادی از زعفرانكاران جوان ملایری كه در 6 هزار مترمربع زمین روستای رضوانكده فعالیت می كند و افزون بر یكهزار و 500 گرم زعفران را در مدت سه سال فروخته است، از نبود بازاری برای فروش محصولاتش گلایه می كند و به ایرنا می گوید: زعفران قیمت ثابتی ندارد و وجود دلالان به محصول ما ضرر می زند.
در این میان قرار گرفتن شهرستان ملایر در جایگاه نخست تولید زعفران استان همدان، به طور قطع فرصتی مغتنم است تا با رفع نقاط ضعف و چالش های پیش روی این محصول، سهم خود را در بازار داخلی و جهانی طلای سرخ مشخص و افق روشنی را در توسعه اقتصاد این منطقه ترسیم كند؛ افقی كه امروز با استفاده از توان دانش آموختگان كشاورزی و تولید علمی زعفران، قابل دسترسی است.
در حال حاضر 58 هكتار از اراضی ملایر زیر كشت زعفران است و طبق پیش بینی جهاد كشاورزی شهرستان، تا حدود 2 سال آینده این میزان به بیش از 100 هكتار افزایش می یابد، به گونه ای كه مسئول امور باغبانی جهاد كشاورزی ملایر استقبال جوانان و كشاورزان را در كشت این محصول بسیار خوب ارزیابی می كند.
به گزارش ایرنا، مصطفی باقرزاده می گوید: از 58 هكتار سطح زیر كشت زعفران، 36 هكتار آن بارور است و مابقی طی سال 95 و 96 كشت شده و هنوز بارور نیست و امیدواریم با بارور شدن این اراضی میزان تولید زعفران در این شهرستان طی یك تا 2 سال آینده 30 درصد افزایش یابد.
وی با بیان اینكه 9.8 هكتار از اراضی زیر كشت زعفران ملایر در سال 95 ایجاد شده، ادامه می دهد: سال 96 نیز 50 متقاضی كشت زعفران در ملایر داشتیم كه از این تعداد 25 متقاضی معادل 50 درصد آنها كشت خود را آغاز كرده اند.
این در حالیست كه كار تحقیقات و پژوهش كشت زعفران در این شهرستان پس از وقفه 10 تا 12 ساله، از سال 79 آغاز و سال 80 كشت این محصول در یك هكتار زمین آغاز شد و امسال موفق به برداشت 131 كیلوگرم زعفران از 36 هكتار سطح زیر كشت با كیفیت بسیار خوب شده است.
با توسعه كشت زعفران طی چند سال گذشته، معاون مدیر باغبانی جهاد كشاورزی استان همدان به رشد 10 درصدی كشت طلای سرخ در این استان اشاره و بیان می كند: از سال 83 سطح زیر كشت زعفران از 14 هكتار به 130 هكتار تاكنون رسیده است.
رحیم بیات می افزاید: از این میزان 45 هكتار آن در سال گذشته و امسال كشت شده و هنوز بارور نیست و 84.6 درصد از سطح زیر كشت زعفران استان مربوط به سال های قبل است.
وی میزان تولید زعفران در استان همدان را 366 كیلوگرم با میانگین برداشت 4.3 از هر هكتار عنوان كرده و ادامه می دهد: در حال حاضر ملایر با 58 هكتار سطح زیر كشت رتبه نخست استان را در تولید زعفران دارد و در برخی شهرستان ها همچون ملایر، نهاوند و رزن میانگین برداشت به 6 كیلو در هكتار رسیده است.
او رفع مشكلات زعفران كاران استان را در اولویت می داند و درباره اعطای تسهیلات بیان می كند: كشت زعفران در سطح كم، نیازی به تسهیلات ندارد؛ اما از یك هكتار به بالا مشكلی برای ارائه تسهیلات وجود ندارد و متقاضیان می توانند از تسهیلات استفاده كنند.
حال اما ملایری ها گام خود را بلندتر برداشته اند و با تشكیل تعاونی و شركت های تولیدی، علاقه زعفرانكاران برای كشت این محصول 2 چندان شده و امسال برای دومین بار میزبان گردهمایی زعفران كاران استان همدان هستند و بسیار امیدوارند بتوانند در قالب این تعاونی كلاس های آموزشی، ارایه پیاز با كیفیت زعفران به صورت منسجم، برندسازی، بسته بندی های مناسب طبق نیاز بازار و رفع مسایل و مشكلات پیش رو را حل و فصل كنند.
در این رابطه مدیرعامل شركت یاقوت سرخ ملایر از تولید زعفران با كیفیت در این شهرستان به دلیل شرایط آب و هوایی و خاك مناسب و همچنین استعداد بالای منطقه با افزایش مواد موثر ابراز خوشحالی می كند و می گوید: هم اكنون زعفران تولیدی در ملایر با توجه به كیفیت بالا، بازار پسندی خوبی دارد و می تواند در بازارهای داخلی و خارجی سهم خوبی داشته باشد.
مجتبی طاهری نبود آموزش مناسب، آشنا نبودن كشاورزان با كشت مدرن این محصول، نبود فرآوری زعفران برداشت شده و نیاز مالی زعفرانكاران برای تامین پیاز را از جمله مشكلاتی برشمرد كه مانع برنامه ریزی و ساماندهی وضعیت موجود می شود.
وی بیان می كند: با توجه به اینكه كشاورزان در سال های اول كشت زعفران قادر به تامین پیاز آن نیستند و تا 2 سال كشت زعفران به تولید نمی رسد و صرفه اقتصادی ندارد، دولت می تواند با اختصاص تسهیلات مالی با تنفس سه ساله این مشكل را مرتفع و به زعفرانكاران كمك كند.
این كارآفرین ملایری پیشنهاد می كند: برای متقاضیان كشت زعفران با توجه به مساحت زمین ها حواله داده شود و با این حواله به مراكز مورد تایید ارجاع داده شوند و پس از تكمیل پرونده با نظارت انجام شده و برنامه ریزی های فنی و تخصصی، نسبت به ایجاد مزرعه زعفران اقدام شود.
طاهری ادامه می دهد: در سایر محصولاتی همچون گیاهان دارویی، زرشك و گل محمدی نیز می توان از این روش استفاده كرد كه با اجرای این طرح تسهیلات دیگر دست متقاضی نیست و در راستای اجرای طرح هزینه می شود.
وی ابراز امیدواری كرد: با نوپا بودن تعاونی زعفرانكاران ملایر، متقاضیان و علاقه مندان برای تبدیل ملایر به قطب تولید زعفران در منطقه و غرب كشور عضو تعاونی شده و پای كار باشند تا امسال بتوانیم قوی تر از سال گذشته دومین گردهمایی زعفران كاران استان همدان را برگزار كنیم.
به گزارش ایرنا، كارشناسان تاكید دارند كه باید اقدامات اساسی برای برندسازی، تثبیت قیمت و توسعه بازار فروش زعفران صورت گیرد و این گام ها هرچه سریعتر برداشته شود تا با افزایش و یا نوسان قیمت، زنجیره فرآوری، فروش و صادرات این محصول با ارزش، دچار خسران نشود.
و باز هم توصیه دارند كه با توجه به اینكه سبزینگی اقتصاد با توسعه كشت زعفران در جای جای كشور ریشه دوانیده، نیاز است مسئولان ذیربط با افزایش قدرت رقابت پذیری، جلوگیری از ورود زعفران های تقلبی، كوتاه كردن دست دلالان و عملیاتی كردن طرح ها و برنامه های مصوب شده، از متضرر شدن كشاورزان این حوزه جلوگیری كرده و حامی آنان باشند و با عطر و رنگ زعفران سفره ها را رنگین تر كنند.
7528
گزارش از: معصومه موسوی**انتشار دهنده: سعید زارع كندجانی
همدان - ایرنا- زعفران یا طلای سرخ، محصولی اقتصادی، كم آب بر با اشتغالزایی بالا، جایگاه خوبی در اقتصاد كشور دارد و می تواند ناجی اقتصاد و تاثیر مستقیم بر افزایش صادرات كالاهای غیرنفتی داشته باشد؛ سیاستی كه دولت در اجرای آن مصمم است.