به گزارش ایرنا، با اینكه تعداد متكدیان كلانشهر كرج در دیگر فصول و ماه های سال كم نیست، اما روزهای پایانی هرسال، جمعیتی متنوع دست به گریبان مردم می شوند تا از شلوغی شهر كیسه های خود را پركنند.
آنطور كه شواهد نشان می دهد، بسیاری از این افراد گفتاری متفاوت از لهجه های ایرانی دارند و به عبارتی روشن ازهمسایگان شرقی كشور هستند كه حضور خانوادگی و پرشمار آنان دراین موقع از سال تامل برانگیز است.
با این حال سبك تكدی ها هم متفاوت از گذشته به نظر می رسد، برخی با لباس های شیك و مرتب اما در قالب مسافر در راه مانده یا مالباخته دست به دامان مردم می شوند و برخی بیماری یك گرفتاری در حوادث را بهانه می كنند.
اما در این حال برخی همان سبك سنتی یعنی لباس های كهنه و چهره های سوخته را در مقابل دیدگان مردم قرار می دهند.
دراین میان حضور كودكان و خردسالان در سیاه بازار تكدی خود حكایت دیگری است، كودكانی كه در سرمای صبحگاهی و شب ها تا دیرهنگام ابزار درآمدی برای افراد سودجو قرار گرفته اند یا برای فرار از مشكلات و گرفتارهای خانوادگی به دامان آسیب های اجتماعی پناه آورده اند.
هیچ گوشه ای از شهر خلوت از وجود متكدیان نیست، ظرف های كوچك به نشانه دریافت كمك در دستان كودكان، زنان و مردان متكدی خودنمایی می كند و اصرار و انكارها در چراغ قرمزها به خوبی نمایان است.
برخی آنچنان شیشه ها را می كوبند كه كار به درگیری می كشد و چهارراه به منازعه بین گدا و سرنشین خودرو تبدیل می شود.
برخی هم پس از كلی دعا و درخواست، اگر كمك ها كم باشد، آن را بر سر اهدا كننده می كوبند تا بیشتر دست و دل بازی كند.
در سایه شلوغی شهر و در آستانه خریدهای سال نو، اینجا متكدیان هستند كه دست برتر دارند و با تردستی آنچنان احساسات را برمی انگیزند كه كمتر كسی بتواند فارغ از كمك از دستشان بگریزد.
زلزله های امسال هم با آنان یار شد تا بگویند بلاها در كمینند،رفع بلا كنید، از سویی جایگاه های شلوغ عرضه سوخت هم در زلزله ها برای این افراد پردرآمد شد وبا هرتكانه زمین، صف های طولانی در مقابل این جایگاه ها، فرصتی برای بلاگردان ها پدید آورد.
زن ومرد و كودكان متكدی تا صبح زلزله های آذر و دی مقابل جایگاه های سوخت پول های كلان به جیب زدند و به قولی شهروندان برای خود میلیاردرشدند، افرادی كه بسیاری از آنان خارجی هستند و گویا این زلزله برای آنان فرصت شد.
خلاصه ایام پسا زلزله به پایان سال هم ختم شده و این متكدیان هر روز در شهرجولان می دهند و پول های كلان به جیب می زنند و برخی درزمزمه هایشان برای مردم دعای نجات از شر زلزله می خوانند.
با این وجود افرادی هم هستند كه دستفروشی در چهار راه ها و معابر را جایگزین تكدی گری كرده كه وادار كردن به خرید شیوه كار آنان است ، از دستمال كاغذی گرفته تا گل و آدامس بسته های فروشی در چراغ قرمزها هستند.
برخی هم اسپند دود می كنند و بعضی نیز شیشه پاك كن شده اند، آنچه در چهار راه ها دیده و شنیده می شود اصرار از متكدیان و انكار از مردم است كه شاید بتوانند از دست شگردهای متكدیان بگریزند كه گاهی با رد وبدل شدن فاحشی و نفرین همراه است.
با این حال آسیب های اجتماعی حول كودكان گرفتار در دام تكدی حكایت دیگری دارد، آسیب هایی كه اگر چه با اندك درآمدی همراه است اما استقلال شخصی، كمالات انسانی و آینده آنان را نشانه رفته است.
دختران و پسران خردسال ناخواسته گرفتار معضلاتی هستند كه در سایه نان آوری برآنان تحمیل شده است.
كودكانی كه باید در خانه بازی یا درس بخوانند و همانند همسالان خود برای آینده مسیر تعلیم و تربیت را طی كنند درگرداب مشكلات خانوادگی ، روانه آشفته بازار شده اند.
با این وجود اگرچه برخی دستگاه های اجرایی مانند شهرداری و بهزیستی در طول سال اقداماتی برای جمع آوری متكدیان انجام می دهند اما واقعیت امر آن است كه در پس شلوغی شهر و مهاجرت های بی رویه از داخل و خارج باید چاره دیگری جست.
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی البرز با بیان اینكه معضل تكدی گری كودكان باید به صورت ریشه ای بررسی شود، گفت: برخی آمار و اطلاعات نشان می دهد 80 درصد كودكان به اجبار به این راه كشانده می شوند.
دكتر پریچهره شاهسون در گفت و گو با ایرنا بررسی موضوع تكدگری كودكان را بیش از هر چیز ضروری دانست وافزود: معضل تكدی گری كودكان نه تنها دراستان البرز بلكه دردیگر مناطق كشور به شكل های مختلف وجود دارد.
وی ادامه داد: كودكانی كه درچهار راه ها اقدام به تكدی گری، فروش گل، برگه های فال، دستمال كاغذی و غیره می كنند علاوه برخدشه بر سیمای شهری، هربیننده ای را به این فكر وا می دارد كه مگر این شهریا كشورفقیر است كه هرم نیروی كار به سمت سنین پایین جامعه میل كرده است.
شاهسون خاطر نشان كرد: در واقع هر انسان بالای 15سال سن حق كار كردن دارد اما افرادی كه زیر سن 15سال اقدام به كار و كسب درآمد می كنند به بیگاری گرفته شده اند.
این استاد جامعه شناسی به تاریخچه خانواده و كاركودكان درایران پرداخت و گفت: در گذشته كودكانی وجود داشتند كه در كنار خانواده و درروستاها پا به پای والدین كار می كردند اما كارآنان با كار كودكان امروزی متفاوت است.
وی با بیان اینكه كودكان كاروتكدی گرانی كه در سن پایین اقدام به تكدی گیری می كنند معلوم نیست كه متعلق به چه خانواده هایی هستند، اظهار داشت: بارها گفته شده كودكانی كه تكدی گری می كنند محتاج هستند یا توسط برخی افراد اجیر و به بیگاری گرفته شده اند.
وی افزود: اغلب كودكانی كه به تكدی گری مشغولند به صورت باند و گروهی كار می كنند و این امر نشان دهنده این است كه توسط برخی افراد به این سمت كشانده شده اند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینكه بارها این موضوع درمحافل و نشست های مختص به آسیب های اجتماعی مطرح شده است كه كودكان كار و متكدی، باید وضعیت خانوادگی آنان مشخص شود، گفت: انتظار می رود دستگاه های متولی و اجرایی به صورت ریشه ای این موضوع را مورد بررسی قرار دهند.
شاهسوند بیان داشت: این دستگاه ها باید در كنار ریشه یابی معضلات، برای پیشگیری از گرفتارشدن كودكان كاردرگرداب معضلاتی همچون اعتیاد، چتر حمایتی خود را بر سر آنان بگشایند.
وی اظهار كرد: برخی بررسی ها نشان می دهد كه بسیاری از این كودكان فاقد خانواده بوده كه در این زمینه ارگان هایی مانند نیروی انتظامی، بهزیستی، دادگستری و... باید وارد عمل شوند.
این استاد جامعه شناسی افزود: از شورای تامین استان ها از جمله البرز انتظار می رود به این مساله به صورت ریشه ای و كامل بپردازند.
شاهسون خاطرنشان كرد: تحقیقات نشان می دهد 80 درصد كودكان از روی اجباربه تكدی گری روی آورده اند كه اغلب درناحیه صورت دارای لك هایی هستند كه نشان می دهد به سوء تغذیه مبتلا شده اند.
به گفته وی، این امر نشان دهنده آن است كه از پولی كه به دست می آورند برای تهیه مواد غذایی استفاده نمی كنند و مورد آزار و اذیت قرارمی گیرند.
شاهسون گفت: برای حل این معضل از طریق تئوری و حرف نمی شود وارد شد بلكه باید علت را جستجو كرد.
وی یكی از دلایل تكدی گری را فقر و بیكاری عنوان كرد و بیان داشت: مصرف گرایی و نداشتن فرهنگ صرفه جویی نیز یكی دیگر از علل تكدی گری است.
استاد دانشگاه آزاد اسلامی خاطر نشان كرد: كودكان دركنار تكدی گری، دچار آسیب اجتماعی مانند دست زدن به سرقت، اعتیاد، روسپیگری و... می شوند.
وی با اشاره به اینكه حدود 50 درصد كودكانی كه در شهرهای كرج و تهران تكدی گری می كنند ازاتباع خارجی هستند، گفت: جمع آوری این كودكان و بازگرداندن آنان به كشورهای خودضروری است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: حضور كودكان متكدی و كاردرمیادین ، چهار راه ها و خیابان های كرج به یكی از معضلات اجتماعی در این كلانشهر تبدیل شده و آسیب زیادی به سیمای اجتماعی آن وارد كرده است.
اگر چه طبق آمارهای اعلام شده از سوی ستاد جمع آوری آسیب دیدگان اجتماعی استان البرز، ماهانه شمار زیادی از متكدیان جمع آوری می شوند اما شواهد نشان می دهد كه این معضل به صورت گسترده در سطح مناطق مختلف البرز خودنمایی می كند.
داریوش بیات نژاد مدیر كل بهزیستی البرزبه موضوع تكدگری پرداخت و گفت: آیین نامه ساماندهی متكدیان به منظور اصلاح ساختار و ایجاد هماهنگی در فعالیت دستگاه های اجرایی و ارتقاء كارآیی و بهبود روش های مربوط به مبارزه با تكدی و جمع آوری، شناسایی و تعیین وضعیت افراد بی سرپرست، گمشده، متواری، در راه مانده و موارد مشابه و همچنین تنظیم وظایف دستگاه های عمومی و دولتی در این امور، تنظیم شده است.
وی افزود: سازمان های مسئول در این امر طبق آئین نامه دادگستری استان، نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی، كمیته امداد امام خمینی (ره) اداره كار و امور اجتماعی و شهرداری تأمین محل و امكانات و تجهیزات اولیه مورد نیاز اردوگاه از طریق شهرداری صورت می گیرد.
بیات نژاد بیان داشت: در صورت ضرورت به تشخیص استاندار، از سایر امكانات و اعتبارات استان نیز استفاده خواهد شد و اعتبارات مورد نیاز مجتمع های اردوگاهی از محل بودجه عمومی و كمك های مردمی تأمین می شود.
وی خاطر نشان كرد: شهرداری موظف است نسبت به شناسایی و جمع آوری و تحویل افراد موضوع این مصوبه به مجتمع اردوگاهی (مجتمع اردوگاهی محلی است كه زیر نظر فرمانداری در شهرهای بزرگ تشكیل می شود و مسئولیت نگاهداری موقت، شناسایی وضعیت، گروه بندی و تعیین تكلیف افراد موضوع این مصوبه را به عهده دارد) اقدام نماید.
وی گفت: نیروی انتظامی در این مورد همكاری لازم را با شهرداری به عمل خواهد آورد.
وی ادامه داد:سازمان بهزیستی موظف است افراد بی سرپرست، ناتوان و معلول و سالمندان نیازمند را تحویل بگیرد و در اماكن مناسب نگهداری و تحت آموزش قرار دهد.
وی اظهارداشت: همچنین پوشش های حمایتی لازم را تا ایجاد شرایط و زمینه مناسب برای بازگشت به زندگی عادی ایجاد نماید.
به گفته وی،كمیته امداد امام خمینی (ره) موظف است ضمن هماهنگی با مسئول مجتمع اردوگاهی، پوشش حمایتی و هدایتی لازم را برای افراد نیازمند، گمشده متواری و درمانده برقرار كند و شرایط و زمینه بازگشت آنان به زندگی عادی را فراهم نماید.
وی گفت: وزارت تعاون، كار ورفاه اجتماعی موظف است افراد مستعد و دارای توان كار موضوع این مصوبه را كه از طرف مجتمع اردوگاهی یا كمیته امداد امام (ره)، بهزیستی و سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی معرفی می شوند، به طور رایگان تحت پوشش آموزش های فنی و حرفه ای مناسب قرار دهد وبرای تأمین اشتغال متكدیان كه دوره های مربوط را طی نموده اند، برنامه ریزی های اجرایی لازم را از طریق مراكز كاریابی و صندوق فرصت های شغلی به عمل آورد.
بیات نژاد افزود: سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است به منظور توجیه و آشنایی جامعه با تبعات مختلف تكدی و جلب مشاركت مردم در مبارزه با این پدیده و نیز معرفی تجربه های موفق مردمی، برنامه ریزی و اقدامات لازم را انجام دهدو سازمان برنامه و بودجه برای تأمین اعتبارات مورد نیاز اجرای طرح، اقدام لازم به عمل آورد.
به استناد ماده 6 آیین نامه مذكور بهزیستی پس از جمع آوری متكدیان توسط شهرداری و مشاركت نیروی انتظامی , صدور احكام قضایی و در صورت ارجاع گروه هدف خود مجاز به مداخله در اینگونه موارد است.
اصغر نصیری قائم معاون خدمات شهری شهرداری كرج می گوید: اگرچه هر روز گدا جمع آوری می كنیم اما تعداد آنقدر پرشمار است كه نمی شود كاری پیش برد.
وی ادامه داد: طبق ماده 712 مجازات اسلامی، تكدی گری یك كار مجرمانه است و مجازات حبس شش تا 2 سال دارد .
نصیری گفت: اگرچه شهرداری كرج متكدیان را جمع آوری و تحویل بهزیستی می دهد اما دوباره همان افراد رها می شوند.
وی بیان كرد كه دستگاه های مسئول مشكل متكدیان را به صورت ریشه ای بررسی و رفع كنند نه اینكه آنها را جمع و رها كنند.
وی اظهار داشت: شهرداری كرج طرح جمع آوری و ساماندهی دستفروشان را آغاز كرده و قرار است تعداد 2 هزارو500 دستفروش را ساماندهی كنیم كه بخشی از آنان در 45 متری گلشهر بسامان می شوند.
با این حال اگر چه تكدگری پدیده اجتماعی و تاریخچه ای طولانی دارد اما بروز آن به شكل كنونی در سطح یك كلانشهر امری ناخوشایند است ، پدیده ای كه منظر اجتماعی را مخدوش می كند.
جمع آوری و ساماندهی این افراد و بازگشت متكدیان خارجی به كشورهایشان از مواردی است كه باید به آن توجه اساسی شود.
رها شدن تعداد پرشمار متكدیان در سطح كلانشهری مانند كرج به طور قطع با آسیب های اجتماعی فراوانی همراه است و از مدیریت شهری گرفته تا نهاد های اجرایی و حمایتی باید به این پدیده ناپسند پایان دهند.
7410/1535خبرنگار: مژگان السادات سجادی**انتشار دهنده:داریوش غفاری
كرج - ایرنا - سال كه به ماه های پایانی می رسد، افرادی به صورت دسته جمعی یا در قالب باندهای سازمان یافته با حضور در خیابان های كلانشهر كرج تكدی گری می كنند و چهره ای زخمی از این شهر به نمایش می گذارند كه باید با این پدیده برخورد مناسب صورت گیرد.