یلدا یا همان شب چله از آیین های كهن ایرانیان است كه تا خاطرم می آید شبی برای دورهمی، دیدار اعضای خانواده، خوراكی های ساده با دنیایی از فلسفه سلامت، به یاد می آورم یلداهایی از جنس سادگی، یكرنگی، قصه ها و شوخی های بزرگان و سفره های مزین به غذا و تنقلات خانگی و شبی بی انتها، انگار همین دیروز بود.
به خاطر می آورم زمانی نه چندان دور را كه یلدا برایمان چه ارزشی داشت، آیینی كه در سرد ترین زمان سال بوی گرمی ، صمیمیت و یكرنگی را از دودكش خانه به آسمان می رساند، یلدا شبی برای مرور خاطرات تكرار نشدنی بود و شبی بی پایان برای خوردنی های خوشمزه .
به یاد می آورم حضور تمام خانواده به دور كرسی گرمی كه حرارتش را از دورهمی مان می گرفت و صدای جیر جیر چوب كرسی كه دلیل قهقهه هایمان بود، چه ساده از ته دل می خندیدیم، خنده ای كه امروز با سخت ترین بهانه ها ممكن می شود.
لبهای خندان و زحمت چند روزه و عجیب زنان خانواده برای تهیه خوراكی های خوشمره با وجود سرمای زمستان و پخت شیرینی كنجدی با دستان پدر بزرگ بر روی بخاری علاالدین كه هنوز هم در میان خاطراتم عرض اندام می كند .
بوی تف داده تخم كدو حلوایی و گل آفتابگردان و سبزی های معطر برای شام كه از حیاط خانه چیده می شد و بوی دستان مادربزرگ كه میان آنان خودنمایی می كرد و هنوز هم در خاطراتم مرا به دوران خوش گذشته می برد، دورانی كه از آن جز افسوسی بیش نمانده است .
امروز دیگر نه دودكشی است و نه كرسی و نه صمیمیتی، غذاها از بیرون سفارش داده و شیك ترین شیرینی ها از شیرینی فروشی های لوكس خریده می شود و بهترین های بازار بر روی میز ناهارخوری كه جای كرسی را گرفته به نمایش نگاه ها گذاشته می شوند، گویی شب یلدا و حتی دیگر كهن آیین ها ، شب نبرد بی پایان 'شیك ترین' ها است.
از میوه و شیرینی و شام گرفته تا سنت ها و دیوان حافظ و مابقی مجموعه كه پای بازشده تشریفات به آنها هم به صراحت نمایان است.
با ظهور شبكه های مجازی و یا به اصطلاح اجتماعی حرارت این نبرد جای حرارت گرمای دورهمی ها را گرفته است، بازار نمایش بهترین سفره یلدا ، بهترین غذاها و حتی بهترین اجزای خانه در درون كادر عكسی برای اینستاگرام و تلگرام آنقدر داغ است كه طولانی ترین شب سال به سرعت انتشار یك عكس در فضای مجازی به پایان می رسد و دریغ از یك دورهمی دور از دغدغه های امروزی.
بهترین هایی كه بیش تر آن ها همان شب یا فردای آن، سر از سطل زباله در می آورد و تنها تصویری مرده از آنها در حافظه تلفن همراهمان باقی می ماند .
كرسی یلداهای امروز تزیین شده با جعبه ای كوچك است كه با وجود نا مرئی بودن امواج شادی آن، انگار طرفدارانش را مسحور كرده جعبه ای كه به آن وای فای می گویند و هراز گاهی به شما چشمكی می زند .
یلدا این سالها برای برخی از خانواده ها به مراسمی لوكس تبدیل شده كه به جای نمایش گذاشتن یكدلی، دورهمی دارایی ها و اقلام گران خانه خود را در این شب و حتی فضای مجازی به نمایش می گذارند.
از زمانی كه تجملات و چشم و هم چشمی چاشنی سفره های شب یلدا شده این سنت دیرینه رنگ دیگری به خود گرفته به طوری كه گاهی طول سفره های تشریفاتی این شب بیش از طول آخرین شب پاییزی می‌شود.
تا آنجاكه از چند روز مانده به طولانی‌ترین شب سال ارائه دهندگان خدمات مخصوص این شب لیست كالاهای خود را در شبكه‌های اجتماعی و فضای مجازی به نمایش می‌گذارند و برای نمونه كارهای خود مشتری جذب می‌كنند.
حال اینكه فلسفه شب یلدا چیزی جز نماد نیكی‌ها و مهرورزی به یكدیگر و جنگیدن با ظلمت و رسیدن به سپیده و روشنایی نبوده است فلسفه‌ای كه امروز به آرامی در مردابی از تجملات در حال غرق شدن است و كسانی هم كه توان هم‌پا شدن با این تجملات را ندارند از خیر برگزاری چنین آئین‌هایی می‌گذرند.
امروز بدون توجه به ریشه های تجمل گرایی، چه بیان كنیم و چه كتمان، بخشی از جامعه و همچنین رسوم و آیین های اجتماعی ما مسموم تجمل گرایی و اشراف گرایی شده است.
شاید این زنگ خطری باشد برای به فراموشی سپرده شدن سنت‌های خوبی كه با ایرانی و فرهنگ ایران گره خورده و بخشی از هویت ما را شكل می‌دهد.
خبرنگار مركز ساری
انتهای پیام /*
ساری - ایرنا - تاوان دنیای پر هیاهوی امروزی كه برخی مردمانش دل در گرو داشته های نامتعارف و تجملات روزگار بسته و از هر هزینه ای برای آبروداری و حفظ شانیت دنیای مادی دریغ ندارند، دامن كهن آیین هایی چون یلدا را هم گرفته تا شاهد كم فروغ شدن آن و فراموشی گوهر دورهمی باشیم.