مراحل تهيه پرونده ثبت‌ جهاني چوگان بسيار سخت و پيچيده بود

به گزارش روز شنبه گروه فرهنگي ايرنا از پژوهشگاه ميراث‌فرهنگي و گردشگري، مرتضي رضوانفر، مسئول تهيه پرونده چوگان كه در كارنامه خود مديريت 5 پرونده ثبت جهاني از مجموع 11 پرونده ثبت شده ايران را دارد، درباره مراحل تهيه پرونده چوگان و نقش دستگاه‌ها گفت: تهيه پرونده به عهده گروه‌هاي غيردولتي و افراد خاص مانند اجراكنندگان و حاملان چوگان بوده است و دستگاه‌هاي دولتي در انتهاي كار وارد شده و نقش جنبي داشته‌اند.
به گفته او، حتي هزينه‌هاي اصلي تهيه پرونده سنگين چوگان از سوي حمزه ايلخاني‌زاده، كارآفرين و رئيس باشگاه چوگان البرز و چند نفر از داوطلبان پرداخت شده است.
رضوانفر با اشاره به مراحل بسيار سخت و پيچيده تهيه پرونده چوگان كه نزديك به 3 سال از 92 تا 95 طول كشيد، گفت: همه هيات‌هاي چوگان و انجمن‌هاي مربوطه، مورد مشورت قرار گرفتند و تقسيم وظايف صورت گرفت تا كار گروهي شكل گيرد.
او افزود: در پرونده چوگان به تفاوت‌ها در اجرا، آموزش و ترويج اعم از بخش بازي چوگان و حوزه موسيقي و روايت‌گري توجه شد تا جامعيت پيدا كند، همچنين گستره چوگان در ادبيات، هنرهاي سنتي، اساطير، هويت جمعي و ديگر حوزه ها با بيان تفاوت‌ها و جلوه‌هاي مختلف در كشور مستند و ارائه شد.

** گستردگي عناصر مربوط به چوگان
رضوانفر يكي از بزرگ‌ترين مشكلات كار را تعدد و گستردگي عناصر مربوط به چوگان در وجوه مختلف زندگي و فضاي كشور دانست.
اين عضو هيات‌علمي پژوهشگاه ميراث‌فرهنگي و گردشگري در ادامه اظهار كرد: پرونده چوگان پس از 20 ماه مراحل بررسي و همچنين بر اساس پنج معيار ثبت جهاني، داراي شرايط ثبت، معرفي شد تا در اجلاس كره جنوبي، تصميم نهايي درباره آن گرفته شود.
او اين امر را اتفاقي بسيار ارزشمند دانست چراكه طبق نظر كميته ارزياب، ايران جزء 22 كشوري است كه پرونده‌اش قابليت ثبت پيدا كرده و در اين ميان، 12 پرونده كه مربوط به 18 كشور است برگشت خورده است.
رضوانفر كه پيش از اين رياست پژوهشكده مردم‌شناسي را عهده‌دار بوده است، در توضيح دلايل قبول شدن چوگان براي معرفي به اجلاس كميته بين‌الدول گفت: چوگان يك عنصر فرهنگي است كه قويا با تاريخ و هويت اجرا كنندگان آن مرتبط است، اين عنصر به صورت گسترده‌اي در ادبيات، نقالي، قصه‌گويي، ضرب المثل‌ها، نقاشي مينياتور، صنايع‌دستي و تزيينات معماري حضور داشته و جزء با ارزشي از جهان بيني و سمبليسم اجرا كنندگان آن است.
او افزود: چوگان به‌عنوان عنصري كه سلامتي روح و جسم را به همراه دارد داراي ارزشهاي متنوعي از جمله هويت و شأن اجتماعي چوگان به عنوان يك بازي فاخر، ايجاد ارتباط ميان طبيعت، انسان و اسب خصوصا در پاسخ به نياز بشر شهرنشين است.
عضو هيات‌علمي پژوهشگاه ميراث‌فرهنگي و گردشگري افزود: مفرح بودن و كاركردهاي شادي‌آفرين بازي و هنرهاي جنبي آن و همچنين ايجاد حس تعلق اجراكنندگان به يك جامعه و تاريخ، همچنين حضور زن و مرد و اعضاي خانواده و ايجاد روابط بين نسلي در يك رقابت سالم و چندين خصوصيت ارزشمند ديگر را از ارزش‌هاي چوگان دانست.
به گزارش ايرنا در دوازدهمين نشست كميته بين‌الدول يونسكو براي پاسداري از ميراث فرهنگي ناملموس كه پنجشنبه گذشته، 16 آذرماه در كره جنوبي برگزار شد، «چوگان بازي سوار بر اسب همراه با روايتگري و موسيقي» و «هنر ساختن و نواختن كمانچه» به نام ايران در فهرست ميراث جهاني يونسكو به ثبت رسيد.
فراهنگ**3079**1055
دريافت: علي اسدي** انتشار: زينب كارگر