نخبگان و چالش‌های تجاری‌سازی اختراعات

به گزارش ایرنا، بی‌توجهی به امور نخبگان باعث دلسردی آنان می شود و در كشور تلاش شده با تدوین سندها و برنامه‌های راهبردی در امور نخبگان، در دانشگاه ها و مراكز علمی به شیوه‌ای عمل شود كه از توان نخبگان در پیشبرد اهداف كشور به ویژه با اثربخشی بیشتر با تجاری‌سازی صنعتی علاوه بر بهره گیری از توان آنان به پیشبرد حوزه‌های مختلف، برای پیشرفت كشور هم گامی اساسی برداشته شود كه نیازمند حمایت، هدایت و هم‌افزایی فرابخشی داشته و دارد و از سویی از پدیده فرارمغزها كه در طول سال ها كشور به آن مبتلا بوده جلوگیری می‌شود.
حمایت از نخبگان ایران با هدف ورود علم و دانش نوین و تكیه بر استعدادها و دانش بومی برای رونق و بهبود چرخه تولید ضروری است و به همین منظور، بنیاد نخبگان با هدف شناخت و حمایت از نخبگان در حوزه های مختلف از سال 84 با دستور مقام معظم رهبری شكل گرفت؛ ایران در حال حاضر رتبه 140 دنیا را در شاخص كسب و كار دارد و در شاخص تولید علم رتبه یك منطقه و رتبه یازدهم جهان را داراست و نیاز به تجاری سازی و تبدیل ایده و علم به فناوری دارد.
اقدامات زیادی در كشور برای حمایت از جریان اختراعات و حمایت از مخترعان انجام شده كه راه اندازی شركت های دانش بنیان و صندوق كارآفرینی امید از آن جمله بوده است، تا بتواند نقش تسهیل‌گری برای كار نخبگان داشته باشد، اما در حال حاضر مخترعان در سطح های مختلف از این عملكرد رضایت كامل ندارند.
به طور میانگین از هر یكهزار تا سه هزار اختراع یك مورد تجاری سازی شده و به تولید انبوه می رسد و باید توجه داشت مطمئن‌ترین شكل اقتصاد اقتصاد دانش‌بنیان با تكیه بر توان علمی داخلی است كه هم بهره گرفتن از دانش جوانان است و هم گامی اساسی در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری كه كشور را در برابر هر گونه بدخواهی و تحریم، بیمه خواهد كرد.
لزوم تخصیص بخش مهمی از بودجه دانشگاه ها به مساله پژوهش و توانمندسازی نخبگان راهكاری جدی برای تحقق و ایجاد دانشگاه‌های نسل سوم است كه دانشگاه های كارآفرین هستند و از سویی حمایت از نخبگان صرفا نباید حمایت مالی و تسهیلاتی باشد و باید شیوه‌مند و هدفدار به هدایت جریان نخبه در كشور پرداخته شود و كمك شود تا تجاری‌سازی از ابتدا به عنوان راهبرد اساسی نخبگان اتخاذ شود.
بیش از 200 مخترع در استان سمنان مورد حمایت بنیاد نخبگان قرار دارند و تا كنون از بین 25 مخترع بیش از 100 اختراع ثبت شده و مخترعان این استان توانسته‌اند 2 اختراع به عنوان اختراع پایه سطح و بقیه در سطح سه ثبت كنند.
از همین رو میزگردی در خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) استان سمنان با عنوان «نقش اختراعات و اكتشافات در توسعه كشور و چالش‌های فراروی مخترعان» با حضور داود فیض رییس بنیاد نخبگان استان، سینا عربی مشاور استاندار در امور نخبگان، علی رشیدی پور معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی استان، سیدهادی رستمیان موسس شركت دانش بنیان كیمیا نانودانش، رامین احسانی جانشین رییس بنیاد نخبگان استان و مسوول اداری مالی بنیاد و ابوالحسن رستمیان مدیرعامل كانون خبرگان و كارآفرینان مهارتی ایران برگزار شد.

** تجاری سازی گام مهم و اساسی حمایت از نخبگان
رییس بنیاد نخبگان استان سمنان گفت: بنیاد نخبگان با هدف شناخت و حمایت از نخبگان در حوزه های مختلف از سال 84 با دستور مقام معظم رهبری شكل گرفته است و فعالیت آن با حمایت در حوزه علم، فناری، قرآن، هنر و اساتید برجسته با وجود آیین نامه ها است.
داود فیض با اشاره به این كه بیش از 200 نخبه در استان سمنان مورد حمایت قرار دارند و زیر پوشش این بنیاد قرار گرفته اند یادآور شد: از میان 25 مخترع با ارایه 10 اختراع 2 نفر توانستند گواهینامه سطح 2 اختراع را به دست آورند و بقیه در سطح سه قرار دارند.
وی بیان داشت: در كشور قبل از راه اندازی بنیاد نخبگان هیچ نهادی چنین مسوولتی برای حمایت از نخبگان تعریف نشده بود و در دولت یازدهم آیین نامه ها برای حمایت از نخبگان بهبود پیدا كرد.
رییس بنیاد نخبگان استان سمنان با اشاره به این كه برای هر مخترع 10 تا 15 میلیون تومان تسهیلات در سطح ابتدایی به مخترع پرداخت می شود، خاطرنشان كرد: مخترع سطح دو 50 میلیون تومان و سطح یك تا 100 میلیون تومان تسهیلات دریافت می كند.
وی تصریح كرد: ستادهای فناوری، صندوق حمایت از فناوران، صندوق كارآفرینی امید و پارك علم و فناوری از اقدامات خوب دولت یازدهم برای حمایت از جریان نخبگان است.
رییس بنیاد نخبگان استان سمنان گفت: بودجه بنیاد با ماموریت های محول شده به دلیل تعدد حوزه های مختلف همخوانی ندارد، درحال حاضر بودجه اختصاصی به این نهاد نسبت به سازمان ها و نهادهای دیگر كشور كمترین میزان است.
فیض با اشاره به اصل تبدیل ایده به اختراع و مرحله تجاری سازی، یادآورشد: با وجود این كه دانش و علم كافی در مخترعان وجود دارد اما از آگاهی كامل در امور بازاریابی مطلع نیستند و در این بخش نیاز به ارتباط گیری و حمایت احساس می شود.
وی با اشاره به این كه توسعه دایره نخبگان فقط به مراكز استان ها نباید ختم شود، تصریح كرد: شرایط مناسب در شهرستان ها هم باید برای نخبگان فراهم شود و در غیراین صورت دور باطلی برقرارمی شود كه كه دائم مراكز تقویت شود .
فیض با اشاره به سهمیه 10 درصدی برای دانشجویانی كه دراستان سمنان در حال تحصیل هستند ، اشاره كرد : درسال گذشته 20 نفر از دانشجویان با داشتن شرایط انتخاب شدند و مورد حمایت قرار گرفتند، در حوزهای فرهنگ، هنر، ادبیات، نیز شركت های دانش بینان نیاز به سهمیه دارد.
وی بیان داشت: نهادهای مختلف در كشورهای دیگر از بخش خصوصی و دولتی در تجاری سازی اختراع به عنوان حامی و مداخله گر حضور دارند اما در ایران این واسطه‌ وجود ندارد.
رییس بنیاد نخبگان استان سمنان با اشاره به این كه شركت ها خارجی به ایده های مخترعان ایرانی بسیار توجه می كنند، خاطرنشان كرد: این دیدگاه در بخش خصوصی داخل كشور شكل نگرفته و بخش دولتی نیز با چالش هایی برای حمایت از نخبگان مواجه است.
مشاور استاندار سمنان در امور نخبگان هم در این میزگرد گفت: در كشور به ایده ها كم اهمیت داده شده و این باعث می شود ایده ها از كشور خارج شده و اعتماد به قشر جوان كم شود.
معاون تحقیات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی استان سمنان گفت: ساختارهای اداری و سازمان های موجود نیازهای مخترعان را پاسخ نمی دهند و روند حمایتی كنونی بسیار پیچیده است و نیار به اصلاح دارد.
علی رشید پور با اشاره به اینكه سامانه های علمی و فناوری در كشورهای خارجی به مراتب ساده تر از ایران است، اضافه كرد: موانع فرهنگی از جدی ترین مشكلات پیشرفت نخبگان است، در كنكور سال96- 97 بیش از 580 هزار نفر به دلیل مزیت های اقتصادی در رشته علوم تجربی شركت كردند و اگر این روند ادامه پیدا كند، كشور با بحران اقتصاددان، معمار و مهندس روبه رو خواهد شد.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی استان سمنان، نبود عدالت در جامعه و تفاوت درآمدها را از مشكلات پیش رو دانست و افزود: برخی افراد كه دردانشگاه در حال تحصیلند به رشته دانشگاهی خود علاقه ندارند و جامعه هنوز به باور حمایت از مخترعان ورود پیدا نكرده است.
رشید پور، نبود پیمانكارن را از دیگر مشكلات پیش روی نخبگان برای اجرایی و عملیاتی كردن اختراعات به ویژه در مرحله تجاری سازی دانست و افزود: پیگیری كار برای تجاری سازی و حمایت های مالی از سوی پیمانگاران ایرانی وجود ندارد.
مدیر عامل كانون خبرگان و كارآفرینان مهارتی ایران گفت: در آیین نامه بنیاد ملی نخبگان ذكر شده افرادی كه در مسابقات ملی مهارت مقام می آورند از تسهیلات و حمایت های دولت بهره مند شوند اما در كشور اجرایی نمی شود.
ابوالحسن رستمیان با بیان اینكه تا كنون باید كانون سازمان های مردم نهاد برای حمایت از افراد مستعد نخبه و مهارتی شكل می‌گرفت، با اشاره به حمایت بنیاد نخبگان و معرفی به صندوق كارآفرینی امید و روند پیچیده در این بخش، گفت: وضعیت خدمت وظیفه سربازی نخبگان از دیگر مسایل مهم این قشر است كه نیاز به تسهیل گری و بازبینی دارد و به همین منظور ارائه طرح تحقیقاتی برای جایگزین شدن دوران خدمت سربازی برای نخبگان در نظر گرفته شد اما در حال حاضر اجرایی نمی شود.
رستمیان خاطرنشان كرد: انتظار می رود در روند اجرا كردن آیین نامه ها بر اساس قوانین موجود، اهمیت و اجرای حداقل ها درباره نخبگان رعایت شود.
وی درباره ملاحظات درباره تسهیلات نخبگان، اضافه كرد: ملاحظات درباره دوره باز پرداخت تسهیلات نخبگان و تنفس های سه ساله برای بازپرداخت با یك رایزنی ساده اتفاق می افتد و نیاز به همراهی بیشتر دارد.
جانشین رییس بنیاد نخبگان استان سمنان گفت: اقتصاد ما بر پایه فرآورده های نفتی است و شركت های دانش بنیان با رویكرد تغییر اقتصاد به دور از تكیه بر نفت و بر پایه دانش شكل گرفته است.
رامین احسانی یادآور شد: طبق روال عادی بانك ها مدرك علمی را به عنوان وثیقه قبول ندارند ونیاز به وثیقه معتبر دارند، صدرو مجوزها، بیمه تامین اجتماعی، روند طولانی اداری و مساله نظام وظیفه از نگرانی های نخبگان در كشور است.
موسس شركت دانش بینان كیمیا نانو دانش با اشاره به اینكه اتكا به دانش داخلی با توجه به تاكید مقام معظم رهبری بوده است، حمایت و برنامه و آیین نامه های حمایت از نخبگان یكپارچه نیست و هر كدام از این نهادها سمت و سویی جداگانه در مرحله اجرا دارد.
سید هادی رستمیان تصریح كرد: با وجود مشكلات شكل گیری شركت از سوی پارك علم و فناوری مشكلات بعدی آن از جمله مالیات، حسابرسی، بیمه و دارایی است و منجر به تشویش ذهن مخترع برای اثبات نظریه علمی می شود.
موسس شركت دانش بینان كیمیا نانو دانش افزود: با وجود حمایت مالیاتی، نیازمند توجه بیشتری از جمله حمایت هایی از جمله بازار فروش و تجاری سازی برای نخبگان احساس می شود.
رستمیان خاطرنشان كرد: تنفس سه ساله برای پرداخت تسهیلات و حفظ شركت باید اجرا شود، شركت دانش بینان كیمیا نانو دانش به مدت سه سال است در نمایشگاه ساخت ایران شركت كرده و بازخوردها و كمك های شایانی داشته است و فضای تبلیغاتی موثر بوده است.

** لزوم سرمایه گذاری بخش خصوصی و هم‌افزایی بخش دولتی در حمایت از نخبگان
رییس بنیاد نخبگان استان سمنان گفت: مقام معظم رهبری بیش از 15 سال گذشته بر تولید علم تاكید داشتند و این در سال های اخیر به تجاری سازی از سوی ایشان تغییر كرده است.
داود فیض افزود: ایران رتبه یك منقطه درشاخص تولید علم و رتبه یازدهم جهان را دارد ونیاز به تجاری سازی علم به فناوری و تجسم بخشیدن به دانش را دارد و با توجه به این كه آمار دقیقی در دسترس نیست، اما در دنیا از هر سه هزار اختراع یك مورد تجاری سازی می شود.
معاون تحقیات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی استان سمنان گفت: توسعه متوازن در هر كشور پیشرفت در علم است و تولید علم و فناوری آن در اولویت و نشان از قدرت كشور دارد.
علی رشید پور افزود: برای تولید علم در سه دهه گذشته در كشور سرمایه گذاری مناسبی رخ داده و در سال های اخیر برای تجاری سازی اقدامات مناسب انجام شده است، ایجاد شركت های دانش بنیان به ویژه در حوزه سلامت، فروش میلیاردی برای تولید دارو و تجهیزات پزشكی در كشور را به همراه داشته است.
وی یادآور شد: حفظ و توسعه شرایط فعلی كشور و حمایت از نخبگان با توجه به تاكیدات مقام معظم رهبری باید اجرایی شود، در 20 سال گذشته تجهیزات پژوهشی مورد نیاز از خارج از كشور وارد می شد، اما با ایده از سوی مراكز پژوهشی به واحدهای صنعتی، دستگاه و ابزارهای مورد نیاز امروز در داخل كشور طراحی و ساخته می‌شود.
وی بیان داشت: به اندازه سرمایه گذاری های انجام شده در این حوزه خروجی ها مناسب بوده اما باید حمایت از نخبگان و هدایت سرمایه های كشور به این سمت سوق داده شود.
رشید پور تاكید كرد: اعتماد بخش خصوصی به طرح های نخبگان باید با هم افزایی دستگاه های مختلف همسو شود تا جریان حمایت از نخبگان در روند تجاری سازی تكمیل شود.
جانشین رییس بنیاد نخبگان استان سمنان گفت با اشاره به برگزاری جشنواره های منطقه ای و كشوری كه همه ساله بین شركت های دانش بنیان برگزارشده و 15 درصد به عنوان برترین ها معرفی می شوند، خاطرنشان كرد: به شركت های برتر سه تا پنج میلیون تومان برای تكمیل طرح مخترعان سطح سه پرداخت می شود و بعد از عقد قرار داد و تجاری سازی از مخترع سطح 2 همچنان حمایت خواهد شد.
رامین احسانی یادآورشد: تا كنون 23 مخترع در استان سمنان به عنوان نخبه سطح سه شناخته شده كه جوایز و حمایت سه تا پنج میلیون تومانی دریافت كرده اند.
وی یادآور شد: یك كارگروه ارزیابی با حضور متخصصان شكل گرفته و با بررسی انجام شده این 23 مخترع به پارك فناوری پردیس معرفی شده اند تا فرآیند ورود به سطح 2 انجام شود.
مشاور استاندار سمنان در امور نخبگان گفت: تسهیلات صندوق كارآفرنی امید یك قانون ثابت بانكی است و تا كنون 2 شركت دانش بنیان در مجموع 15 میلیارد ریال در استان از این محل تسهیلات دریافت كرده اند.
سینا عربی افزود: از پنج شركت دانش بنیان معرفی شده مورد نظر تا كنون 2 مورد در حال بستن قرارداد و یك مورد منجر به قرارداد شده است.
وی یادآورشد: استانداری سمنان با توجه برگزاری همایش های اقتصادی آمادگی برای عقد قرارداد و بیان ایده های نخبگان با هدف سرمایه گذاری بخش خصوصی در حمایتاز نخبگان را دارد.
معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشكی استان سمنان افزود: اعتمادسازی در بخش دولتی نیاز است به این باور كه اگر یك وسیله ایرانی شركت دانش بنیان را خریداری كند بسیاری از مشكلات نخبگان حل خواهد شد.
علی رشیدی پور، بر خرید و حمایت از تجهیزات و لوازم های تولید شركت های دانش بنیان تاكید كرد و گفت: اعتقاد عمیق به این امر منجر به توسعه كشور می شود.
استان سمنان 200 نخبه صاحب استعداد برتر شناسایی شده دارد كه شامل مخترع، دانشجوی دارای رتبه برتر كنكور و برندگان جشنواره های فارابی، خوارزمی و شیخ بهایی می شوند و سال گذشته 17 نخبه این استان موفق به دریافت جایزه تحصیلی شدند.
استان سمنان حدود 50 دانشگاه دولتی و غیردولتی و موسسه آموزش عالی و حدود 120 هزار دانشجو دارد.
7344/6103 خبرنگار: امیرحسین كاشی منش ** انتشاردهنده: مصطفی دهقان
برای آگاهی از تازه‌ترین اخبار و رویدادها در استان سمنان به نشانی IRNASEMNAN@ كانال اخبار ایرنا سمنان كنید.