15 سال بعد از اولين گرد و غبار، اين بار ريزگردها به سراغ زيرساخت هاي خوزستان رفته اند. طوفان خاك، شبكه برق را از هشتم بهمن زمين گير كرده است.
بر اساس گزارشي كه مسئولان ارائه كردند به دنبال وقوع طوفان با سرعت 60 كيلومتر در ساعت و به ميزان بيش از 66 برابر حد مجاز در هشتم بهمن، 30 خط فشار متوسط از 390 خط موجود در اهواز قطع شد.اما اين همه ماجرا نبود و اين گرد و خاك كم سابقه كه يادآور طوفان هاي بهمن 93 و بيش از 10 شهرستان را درگير كرده بود، به همراه رطوبت ناشي از اندكي باران و مه، شبكه فرسوده برق استان را در اين 20 روز بابحران بي سابقه اي مواجه كرد كه سرانجام آن قطع مكرر برق در تعدادي از شهرهاي استان به ويژه در كلانشهر اهواز و به تبع آن قطع آب و برق و تلفن و اينترنت شد.
اوج اين بحران تعطيلي مدارس و ادارات 11 شهرستان به دليل قطع آب و برق و خارج شدن پنج نيروگاه از مدار در روز 23 بهمن بوده است.
علت قطع برق را مديران برقي رسوب گرد و خاك در تاسيسات به ويژه خطوط فوق توزيع انتقال و مقره هاي برق اعلام كردند كه در پي افزايش رطوبت هوا دچار اختلال شده و از مدار خارج شده اند. نبود تجهيزات برق اضطراري در تصفيه خانه هاي آب نيز قطع شدن آب را به همراه داشت.
در مجموع قطع آب و برق باعث شد چند روز مدارس اهواز و تعدادي از شهرها تعطيل اعلام شود. لغو پروازها و اختلال در كسب و كار شهروندان نيز بخشي از آسيب ناشي از اين پديده بوده است.
اگر چه بي نظمي در اعلام تعطيلي مدارس با واكنش و گله مندي شهروندان روبه رو شد اما قطع مكرر آب و برق باعث شد چهار تجمع نيز در مقابل استانداري خوزستان براي اعتراض به گرد و غبار، طرح هاي انتقال آب و اختلال در آب و برق تشكيل شود.
در اين مدت علاوه بر تشكيل جلسات ستاد بحران استان، دولت با اعزام وزيران نيرو و جهاد كشاورزي و اختصاص امكانات و تشكيل جلسات ويژه، نيروي خود را براي حل مشكل ريزگردها و قطع آب و برق به صورت همزمان آغاز كند.
*دستور ويژه براي ريزگردها
2 روز بعد از طوفان گرد و خاك در خوزستان، رئيس جمهوري در جلسه 10 بهمن ماه هيات دولت وزارتخانه هاي جهاد كشاورزي و امورخارجه را براي پيگيري گرد و غبار اين استان مكلف كرد. رئيس جمهوري از وزير كشاورزي خواست تا روند مالچ پاشي و نهالكاري در كانون هاي داخلي گرد و غبار به ويژه در خوزستان تسريع شود. همچنين به وزير امور خارجه دستور داد مسائل دو جانبه ايران و عراق را به صورت ويژه پيگيري كند.
اسحاق جهانگيري معاون اول رئيس جمهوري نيز كه براي افتتاح چند طرح در دهه فجر 18 بهمن به خوزستان سفر كرده بود، نشستي براي رسيدگي به مسئله ريزگردهاي خوزستان با حضور وزراي جهاد كشاورزي، نيرو، نمايندگان سازمان هاي برنامه و بودجه و حفاظت محيط زيست، استاندار و مديران خوزستان برگزار كرد و از وزير جهاد كشاورزي خواست در اسرع وقت مسئولي را براي پيگيري و دنبال كردن پروژه مقابله با ريزگردهاي خوزستان منصوب كند.
در اين نشست مقرر شد در گام نخست تمركز اصلي بر روي 30 هزار هكتار از مناطق فوق بحراني معطوف شود و در مراحل بعدي مابقي كانون هاي گرد و غبار در دستور كار قرار گيرد و گزارش اقدامات بصورت مستمر ارائه شود تا در صورت لزوم تصميمات مقتضي در دولت اتخاذ گردد.
به گفته جهانگيري برنامه مقابله با ريزگردهاي استان خوزستان بايد به صورت طرحي ضربتي و فوري از سوي استاندار و وزارت جهاد كشاورزي دنبال شود و سازمان برنامه و بودجه نيز تامين منابع مالي مورد نياز اين طرح را دنبال كند تا هر چه سريعتر دغدغه مردم استان خوزستان تا حد امكان مرتفع شود.
*تمركز بر كانون هاي فوق بحراني
معاون هماهنگي امور عمراني استاندار خوزستان هم در گفت وگو با ايرنا با اشاره به وارد كردن تجهيزات براي رفع مشكل برق، گفت: مشكل قطع آب ناشي از بي برقي تا يك هفته آينده به طور كامل مرتفع مي شود.
فرامند هاشمي زاده با تشريح اقدامات انجام شده در اين مدت اظهار كرد: اختلال در وضعيت آب و برق و مخابرات، بعد از وقوع گرد و خاك در 8 بهمن اتفاق افتاده است به همين دليل جلسه ستاد بحران و مقابله با گرد و غبار در سفر جهانگيري معاون اول رئيس جمهوري به استان تشكيل شد كه مصوبات و تقسيم كار خوبي انجام گرفت.
وي افزود: بر همين اساس وزارت جهاد كشاورزي، علاوه بر وظايف ذاتي خود در بيابان زدايي، به عنوان مسئول و متولي طرح مهار ريزگردها انتخاب شد همچنين در همين جلسه، وزارت جهاد كشاورزي ستادي با عضويت معاون اين وزارتخانه، نماينده وزارت نيرو و استاندار خوزستان براي پيگيري اين موضوع تشكيل داد.
هاشمي زاده با اشاره به اينكه اين مصوبات در سه بخش در حال پيگيري است اضافه كرد: در بخش ابنيه به منظور احداث انهار و ساخت انواع پل و كانال به منظور آبرساني به كانون هاي بحران تعيين شد.
وي تصريح كرد: مهار ريزگردها در 2 بخش بيابان زدايي و مقابله با بيابان زايي انجام مي شود كه علاوه بر كنترل بيابان ها، زمين هايي كه در حال تبديل شدن به بيابان هستند نيز در برنامه قرار داند.
وي با بيان اينكه 30 هزار هكتار از كانون هاي گرد و غبار در استان فوق بحراني است اظهار كرد: اين كانون ها در شهرستان هاي اهواز، ماهشهر و هنديجان قرار دارد كه به عنوان اولويت نخست مهار كانون ها در برنامه قرار دارد.
هاشمي زاده اضافه كرد: اين كانون ها پيش از اين آبگير بوده، اما سيلاب هايي كه در گذشته در نهر كوپال، نهر مالح و نهر بحره به سمت اين اراضي جريان داشت به دليل خشكسالي، سدسازي و ساخت و ساز مختلف و تصرفات صنعتي، چندين سال است كه قطع شده، علاوه بر اين حقابه تالاب هاي استان نيز كاهش شديدي داشته و اين مسائل باعث شده اين زمين ها به كانون هاي گرد و غبار تبديل شود.
وي خاطرنشان كرد: مطالعات كانون هاي گرد و غبار به پايان رسيده و مساحت آنها تعيين شده است كه مطيعي مديركل جديد منابع طبيعي استان علاوه بر وظايف خود در اين اداره كل، به عنوان مسئول ويژه بيابان زدايي در اين كانون ها نيز انتخاب شده است.
هاشمي زاده اظهار كرد: جلالي معاون وزير جهاد كشاورزي و رئيس سازمان جنگل ها به عنوان مسئول تامين نيازهاي اين كارگروه و پشتيبان و بخشنده معاون ديگر اين وزارتخانه به عنوان هماهنگ كننده انتخاب شده اند.
به گفته وي، البته بخشي از اقدامات قبل از تشكيل اين كارگروه انجام شده اما با آغاز كار اين كارگروه وزير جهاد كشاورزي نيز ديروز از كانون هاي گرد و غبار در استان بازديد كرده است.
* آب يك هفته ديگر عادي مي شود
جانشين استاندار خوزستان در ستاد بحران همچنين با اشاره به 2 سفر وزير نيرو روزهاي اخير و حضور معاونان وي در استان گفت: در جلساتي كه تشكيل شد قرار شده كه اقدامات كوتاه مدت، ميان مدت و بلندمدت براي حل مشكل برق استان انجام شود.
وي افزود: براساس برنامه هاي كوتاه مدت مقرر شده است كه شستشوي 'مقره' هاي برق و تاسيساتي كه آلوده به گرد و خاك شده و در زمان بارندگي و افزايش رطوبت هوا دچار مشكل مي شوند، انجام گيرد كه اين اقدام بر اساس گزارش هايي كه شركت هاي برق داده اند در حال اجراست.
'مَقرّه' يا گيره چيني پايه عايقي است كه در دكل هاي انتقال برق در محل اتصال كابل هاي برق با دكل به كار مي رود.
هاشمي زاده اضافه كرد: به دليل رسوب بسيار شديد ناشي از گرد و خاك روي تجهيزات و خطوط و ايستگاه ها و نقش فوق العاده منفي آن در ايجاد اختلال در شبكه برق، شستشوي تاسيسات خارج از توان محلي است بنابراين براي حل اين مشكل وزارت نيرو بسيج شده و تاكنون 20 دستگاه شستشوي مقره برق وارد استان شده اند.
وي اظهار كرد: با وارد كردن ژنراتورهاي برق اضطراري، مشكل قطع برق تصفيه خانه هاي شماره يك، گلستان و كوت عبدالله حل شده است و تامين برق اضطراري براي تصفيه خانه شماره 2 اهواز نيز در حال انجام است.
هاشمي زاده خاطرنشان كرد: تا يك هفته آينده مشكل برق اضطراري در تصفيه خانه هاي آب استان به كلي برطرف مي شود و بعد از اين اميدواريم در صورت قطع برق با مشكل بي آبي مواجه نشويم.
وي در ادامه با اشاره به اقدامات ميان مدت براي رفع مشكل برق اظهار كرد: تعويض مقره ها به ويژه مقره هاي قديمي از جمله اين برنامه هاست.
هاشمي زاده با اشاره به وجود 85 هزار كيلومتر خطوط برق در استان افزود: 96 هزار مقره در استان وجود دارد كه در مرحله نخست تعويض يك سوم از اين تجهيزات و جايگزيني نوع سيليكوني آن در دستور كار قرار گرفته است.
وي تصريح كرد: شركت برق متعهد شده است كه همه اين تجهيزات را به نحو مطلوبي شستشو دهد.
هاشمي زاده همچنين تاكيد كرد: در برنامه هاي بلندمدت نيز مسقف كردن ايستگاه هاي برق و تجهيز آنها بايد انجام شود.
*آغاز مبارزه
وزير جهادكشاورزي و نماينده رئيس جمهوري در طرح مقابله با ريزگردهاي خوزستان در همين رابطه از آغاز عمليات ضربتي تثبيت 40 هزار هكتار از كانون هاي بحراني (داخلي) ريزگردها از روز چهارشنبه در خوزستان خبر داده است.
محمود حجتي چهارشنبه شب (27 بهمن) پس از بازديد ميداني از كانون هاي ريزگردها در جنوب اهواز در جلسه بررسي راههاي مقابله با ريزگردها در استانداري خوزستان افزود:اين طرح با مشاركت بسيج ، جهاد نصر ، اداره كل منابع طبيعي استان و برخي دستگاههاي اجرايي استان و با بسيج تجهيزات و امكانات فني تا يك ماه آينده به پايان خواهد رسيد.
وي با بيان اينكه اين طرح ضربتي به عنوان طرح كوتاه مطرح است افزود: در طرح دراز مدت و جامع مقابله با ريزگردها با منشا داخلي ، 800هزار هكتار از اراضي بياباني از طريق بيولوژيك ، كاشت گياهان ، درختان سازگار با محيط و در نقاطي به صورت مالچ پاشي و رهاسازي آب در مدت چهار تا پنج سال تثبيت خواهد شد.
وزير جهاد كشاورزي با بيان اينكه معضل ريزگردها در استان خوزستان دل نگراني دولت ، رئيس جمهوري و عموم ملت ايران را به همراه داشته است بابت مشكلاتي كه از ناحيه ريزگردها و قطعي گسترده و طولاني مدت برق ، آب و تلفن از مردم استان خوزستان عذرخواهي كرد
*وزير نيرو و بحران آب و برق
قطع بيش از 20 ساعته برق در اهواز و تعدادي از شهرهاي اطراف در روزهاي چهارشنبه و پنجشنبه وزير نيرو را نيز براي دومين بار پنجشنبه راهي اهواز كرد.
حميد چيت چيان صبح پنجشنبه بعد از يك نشست فوق العاده با مسئولان آب و برق استان از تصفيه خانه شماره٢ اهواز بازديد كرد.
معاون وزير نيرو در امور برق و انرژي نيز 23 بهمن در ستاد بحران با تاكيد بر اينكه ايستگاه هاي آب و فاضلاب خوزستان بايد در كمترين زمان مجهز به ديزل ژنراتور شوند، گفت: وزارت نيرو 100 ميليارد تومان اعتبار براي رفع مشكل برق خوزستان اختصاص مي دهد.
هوشنگ فلاحتيان اظهار كرد: با توجه به مشكلاتي كه در نتيجه قطع برق و نبود برق اضطراري در تصفيه خانه هاي آب اهواز و تعدادي از شهرستان ها اتفاق افتاده است، مقرر شد اين تصفيه خانه ها به سيستم برق اضطراري (ديزل ژنراتور) با ظرفيت 15 تا 40 مگاوات مجهز شوند.
وي با اشاره به مصوبه خريد 15 دستگاه مقره شور در اسرع وقت افزود: شركت برق منطقه اي به يكي از بانك ها 132 ميليارد تومان بدهكار است و مقرر شد وزارت نيرو مسئوليت اين بدهي را بپذيرد تا اين شركت بتواند از بانك توسعه اسلامي وامي به مبلغ 180 ميليون يورو دريافت كند.
*ورود مجلس به ريزگردها
علي لاريجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي نيز در ديدار اعضاي مجمع نمايندگان استان خوزستان با بيان اينكه معضلات خوزستان جدي است، افزود: اين حادثه اخير از جمله گردوغبار، قطعي آب و برق در استان بسيار تلخ بود.
وي از روساي كميسيون هاي كشاورزي، آب و منابع طبيعي و انرژي خواست تا اين موضوع را با جديت پيگيري كنند و با دعوت از مسئولان و وزراي مربوطه علت وقوع اين مشكلات را جويا شوند.
لاريجاني با تاكيد بر اينكه حادثه خوزستان نشان داد كه امكان تكرار آن وجود دارد، افزود: البته طبق گفته مسئولان مربوطه تمهيداتي اتخاذ شده تا هر 3 ماه يك بار بازرسي هايي از مقره ها صورت گيرد تا در صورت لزوم تغييراتي نيز لحاظ شود، اما با اين وجود باز هم نياز به پيگيري وجود دارد و اين حق نمايندگان استان خوزستان است كه با دعوت از وزراي مربوطه در پي رفع معضلات مهم استان خوزستان باشند.
همچنين سه نماينده خوزستان در مجلس شوراي اسلامي در حاشيه جلسه علني مجلس شوراي اسلامي در نشست خبري با تاكيد بر اينكه مجلس و دولت جديت لازم را براي حل مشكل ريزگردها دارند، تصريح كردند: معضل ريزگردها با اجراي طرح ملي رفع مي شود.
*طوفان به مديران هم رسيد
اتفاقات اخير را مي توان نشانه ضعف شركت هاي زيرمجموعه وزارت نيرو در خوزستان در مواجهه با بحران تلقي كرد. برخي كارشناسان بر اين باورند كه چند تكه بودن شركت هاي زيرمجموعه وزارت نيرو در خوزستان باعث شده نتوانند در زمان بحران به صورت هماهنگ و قوي وارد عمل شوند. سازمان آب و برق، شركت برق منطقه اي، شركت توزيع نيروي برق اهواز، شركت نيروي برق استان، شركت آب و فاضلاب اهواز و شركت آب و فاضلاب استان، 6 شركتي هستند كه وظيفه توليد و توزيع آب و برق را برعهده دارند كه ناهماهنگي ميان اين مجموعه ها، حركت آنها را به ويژه در بحران ها كند و سنگين كرده است.
در 2 روز گذشته طوفان خاك دامن تعدادي از مديران استاني را هم گرفته است. مديركل مديريت بحران استانداري و مديركل منابع طبيعي خوزستان قرباني حوادث اخير شده اند.
7151/6064
خبرنگار: نادره وائلي زاده** انتشار دهنده: محسن بهاروند
اهواز - ايرنا - مصوبات طرح مقابله با ريزگردها و رفع مشكل قطعي آب و برق روز پنجشنبه با حضور وزيران جهاد كشاورزي و نيرو، اجرايي شد.