نيويورك تايمز: ترامپ بايد متوجه شود كه حفظ برجام به نفع آمريكا و جهان است

در اين يادداشت به قلم 'الي گرانمايه' آمده است: فقط يك موضوع وجود دارد كه اروپا، روسيه و چين همه بر سر آن توافق دارند و آن چيزي نيست جز حصول اطمينان از اين كه دونالد ترامپ توافق هسته اي ايران را بر هم نمي زند.
در حالي كه ترامپ درباره جهت دهي سياست هايش در خصوص ايران تصميم گيري مي كند، كشورهايي كه تاكنون با آمريكا در زمينه ايران همكاري داشته اند بايد خط قرمزهايشان را تعيين كنند. آن ها بايد قاطعانه به اين رئيس جمهوري منتخب آمريكا اعلام كنند كه تا وقتي ايران به تعهداتش در چارجوب برجام عمل مي كند، آن ها هم عمل خواهند كرد.
اين كشورها همچنين بايد تصريح كنند كه اگر كنگره يا رئيس جمهوري آمريكا توافق را بر هم بزند، ساير قدرت هاي جهاني به راه خود با ايران ادامه خواهند داد.
جاي تعجب ندارد كه بيشتر كشورها از توافق هسته اي حمايت قاطع كرده اند و اوباما نيز وعده داده است تلاش جمهوريخواهان براي خنثي كردن اين دستاورد مهم ديپلماتيك را وتو خواهد كرد.
به احتمال زياد ترامپ پس از نشست هاي اطلاعاتي متوجه اهميت حفظ توافق هسته اي خواهد شد. با توجه به امكان دسترسي شركت هاي آمريكايي به بازارهاي ايران، وي حتي ممكن است تحت تاثير لابي ها و منافع تجاري ترغيب به حفظ اين توافق شود.
اين كار مي تواند حمايت تجار آمريكايي و متحدان اروپايي، روسيه و چين را براي ترامپ به همراه داشته باشد. اين وضعيت همچنين اعتبار بين المللي آمريكا و رئيس جمهوري جديدش را افزايش داده و فضاي ديپلماتيك بزرگتري را براي دولت وي و اجراي اهداف بيان شده در زمينه همكاري با روسيه براي مقابله با داعش فراهم خواهد كرد.
آمريكا مانند ديگر امضا كنندگان توافق هسته اي همچنين مي تواند با اين ادعا كه ايران از مفاد توافق عدول كرده است، آن را لغو كند. در اين صورت، تحريم هاي شوراي امنيت سازمان ملل به وضعيت قبل باز خواهد گشت. اما در واقعيت، ساير كشورهاي جهان اگر دريابند كه آمريكا روح اين توافق را نقض كرده، بعيد است اين تحريم ها را دوباره اعمال كنند.
يك احتمال ديگر نيز اين است كه ترامپ آشكارا از مسئوليت خود سرباز زند و با امضاي قانون تحريم هاي جديد عليه ايران يا تدابير نظارتي بر برنامه هسته اي جمهوري اسلامي فراتر از شروط توافق، اجازه دهد كه اين توافق از بين برود.
در همه اين سناريوها، آمريكا به عنوان بر هم زننده اين توافق و تحريك كننده ايران به عقب نشيني از وظايفش قلمداد خواهد شد. در حقيقت در اين شرايط، ديگر كشورهاي جهان با ايران همراه و هم راي خواهند بود.
اين ترامپ رئيس جمهوري آمريكا است كه ناگزير به مواجهه با تبعات اين وضعيت خواهد بود زيرا ائتلاف بين المللي را كه قبلا از تحريم ها عليه ايران حمايت كرده بود نمي توان دوباره ايجاد كرد و اهرم اقتصادي آمريكا براي ايران بسيار ضعيف تر خواهد شد و در نتيجه احتمال آن كه ايران دوباره برنامه هسته اي خود را ادامه دهد، بالا خواهد رفت.
در 14 نوامبر،(24آبان) 28 رهبر اروپايي يك صدا تعهد قاطع خود را به اين توافق صرف نظر از نتيجه انتخابات آمريكا اعلام كردند. سران پنج كشور ديگر كه در مذاكره با ايران حضور داشتند نيز بي ترديد احساس خواهند كرد كه رئيس جمهوري آمريكا با عقب كشيدن خود به آن ها خيانت كرده است. اين وضعيت ممكن است آمريكا را نه تنها با ايران، بلكه در زمينه مسائل ديگر مانند جنگ سوريه كه واشينگتن نيازمند همكاري ديگران است، در مواجهه با روسيه، چين و اروپا قرار دهد.
اگر رئيس جمهوري آمريكا يا كنگره اين كشور به عنوان خرابكار توافق تلقي شوند، اتحاديه اروپا با همكاري روسيه و چين بايد براي حفظ محدوديت هاي اصلي هسته اي ايران، لغو معني دار تحريم ها را به تهران پيشنهاد دهند. اين كار مستلزم گنجاندن لغو مستمر تحريم هاي بانكي اروپا و تحريم نفت خواهد بود كه زماني به خاطر برنامه هسته اي بر ايران تحميل شده بود. اين كار همچنين نيازمند اقدام هاي جسورانه، هرچند نه بي سابقه، براي محافظت از شركت هاي اروپايي در مقابل تحريم هاي وزارت خزانه داري آمريكا خواهد بود كه با هدف منع تجارت با ايران وضع شده اند.
گام هايي وجود دارد كه با برداشتن آن ها مي توان از اين اقدامات جلوگيري كرد. رهبران بين المللي بايد فورا اهميت حفظ اين توافق را به دولت آتي آمريكا منتقل كنند.
فرصتي نيز پيش از روي كار آمدن ترامپ وجود دارد كه با استفاده از آن قدرت هاي جهاني مي توانند دستاوردهاي حاصل از اين توافق را از طريق حل و فصل موانع قانوني و بانكي كه شركت هاي خواهان معامله هاي بزرگ با ايران با آن مواجه هستند، تثبيت كنند.
به ويژه كشورهاي اروپايي بايد با ايران و دولت اوباما براي ايجاد كانال هاي ارتباط ميان تهران و واشينگتن همكاري كنند؛ كانال هايي كه فراتر از دوره اوباما باشد و پيام هاي قاطعي درباره تعهد سياسي خود نسبت به اين توافق ارسال كنند. رهبران تجاري نيز بايد تصريح كنند كه توافق هسته اي به نفع امنيت آمريكا و جهان است.
موضع فوري ترامپ درباره توافق ايران يكي از نخستين آزمون هاي مهم پيش روي رياست جمهوري وي خواهد بود. اين مساله مشروعيت شوراي امنيت سازمان ملل را نيز به بوته آزمايش خواهد گذاشت. افكار عمومي آمريكا مانند رهبران بين المللي بايد به صراحت به اين رئيس جمهوري منتخب اعلام كنند كه نمي خواهند درگير بحران نظامي ديگري در خاورميانه شوند، آن هم پس از اين همه زحمتي كه جهان براي اجتناب از آن كشيده است.
خاورم**9156*شبس*1613*مترجم: مهدخت پازوكي*انتشار دهنده: عبدالله غفاري