صادرات رمز خودكفایی و ایجاد اشتغال مولد

فروش و عرضه كالاهای تولید شده یا مواد خام و ارایه خدمات را به كشورهای دیگر با هدف كسب درآمد و در ازای دریافت كالاها، ارز، طلا و تسویه بدهی ها صادرات می گویند كه به عنوان موتور محركه اقتصاد محسوب می شود چرا كه نقشی اساسی در تقویت و ایجاد ظرفیت های تولید دارد و در دنیای كنونی این بخش اهمیت قابل توجه ای پیدا كرده است زیرا با هموار كردن مسیر توسعه، اهدافی چون دستیابی به درآمد ارزی، بهبود كیفیت كالای تولیدی به سبب وجود رقابت در بازارهای بین المللی، افزایش سطح اشتغال و برطرف شدن مشكل بیكاری، كاهش هزینه تولید به دلیل بالا رفتن توان واحدهای تولیدی و در نهایت تقویت بنیه اقتصادی كشور به دست می آید و زمینه برنامه های توسعه ای، رشد اشتغال، اجرای طرح های عمرانی و استفاده از بازارهای جهانی به منظور رشد تولید داخلی مهیا می شود و این امر، شرایط را برای بنگاه های تولیدی فراهم می كند تا از محدودیت های بازار داخلی رها شده و بازارهای جهانی را هدف قرار دهند و از سود اقتصادی حاصل از تولید بیشتر بهره برداری كنند و دولت به عنوان تضمین كننده سرمایه گذاری های موجود و كاهش دهنده انحصار، نقشی اساسی در ارتقای صادرات دارد.

پژوهش‌ها و بررسی های مختلف اقتصادی نشان می دهد كه توسعه تجارت بین‌الملل و صادرات از مهم‌ترین عوامل تعیین‌كننده توسعه و رشد اقتصادی كشورها به شمار می رود. نگاهی گذرا به الگوهای رشد كشورهای پیشرفته همگی تایید كننده این نظریه است كه مستقیم‌ترین راه توسعه اقتصادی از مسیر گسترش صادرات می‌گذرد.

به دلیل اهمیت فراوان و نقش غیر قابل انكار صادرات در توسعه متوازن كشور، شورای فرهنگ عمومی 29 مهر را به عنوان روز ملی صادرات نامگذاری كرد تا ضمن قدردانی از فعالان این عرصه با تاكید بر لزوم بهره گیری از فرصت به وجود آمده در فضای پسابرجام و ارتقای جایگاه سیاسی و اقتصادی كشورمان در جهان، راهكارهای مربوط به رشد و جهش صادرات بررسی شود و چالش های پیش روی آن با اندیشه و افزایش قدرت تولید به فرصت تبدیل شده تا بازرگانان و تاجران ایرانی بتوانند در عرصه رقابت های اقتصادی جهانی پرچم این مرزوبوم را به اهتزاز درآورند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت روز صادرات با «سید حسن حسینی شاهرودی» دبیر اول كمیسیون اقتصادی مجلس دهم و نماینده مردم شاهرود و میامی به گفت و گو پرداخته است.

- در ادامه متن گفت و گو ایرنا را می خوانیم:
**ایرنا: جایگاه صادرات در توسعه و پیشرفت كشورها را چگونه ارزیابی می كنید؟
حسینی شاهرودی یكی از مباحث و شاخصه های رشد اقتصادی را توسعه صادرات دانست و گفت: صادرات و به خصوص صادرات غیر نفتی نقش اساسی در دستیابی به خودكفایی، نجات از وابستگی به نفت، ایجاد اشتغال مولد ایفا می كنند و در حوزه های مختلف كشاورزی، صنعتی و خدماتی موجب تحول چشمگیری می شوند.

**ایرنا: موانع پیش روی صادرات ایران را شرح دهید و چه بسترهایی برای توسعه صادرات در داخل باید آماده شود؟
وی با اشاره به اینكه موانع بسیاری در مسیر صادرات وجود دارد، اظهار داشت: برخی از مشكلات داخلی و شماری دیگر خارجی هستند، مواردی مانند فساد محصولات كشاورزی، نامرغوبی تولیدات صنعتی و بسته بندی های نامناسب و كمبودهای موجود در تجارت الكترونیك و كاستی در بازاریابی جهانی جزو موانع داخلی به شمار می روند و مشكلات پولی و مالی در ارتباطات بین المللی نیز از موانع خارجی محسوب می شوند كه در این ارتباط نقش وزارت امور خارجه، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان توسعه تجارت بسیار تاثیرگذار است و مسولان و دست اندركاران می بایست كه به شناسایی، رفع و اصلاح این مشكلات بپردازند و با ایجاد كار گروه در سطح وزیران و در هیات دولت به برطرف شدن و تسهیل این امور اقدام كنند و متولیان این امر با حضور فعال در نمایشگاه های بین المللی، برگزاری نمایشگاه های محصولات خاص، حمایت از صادركنندگان و همچنین تسهیل روابط پولی و مالی با كشورهای هدف و حوزه های بین المللی به رشد و ارتقا سطح صادرات كمك و امنیت صادركنندگان و تاجران، كالاهای آنها و ارتباط پولی و بانكی را تضمین كنند تا سرمایه آنها حفظ شود.

**ایرنا: چه ارتباطی میان قدرت چانه زنی سیاسی در مجامع بین المللی با میزان و توان صادرات و قدرت اقتصادی كشورها وجود دارد؟
دبیر اول كمیسیون اقتصادی مجلس دهم قدرت چانه زنی در مجامع بین المللی را با رشد صادرات دارای ارتباطی مستقیم دانست و یادآور شد: اگر كشوری به عنوان یك قدرت اقتصادی در امر صادرات مطرح باشد و كشورهای مختلف به تولیدات آن وابسته و نیازمند باشند می تواند با استفاده از این مزیت و توانایی خود در مجامع بین المللی و در رویارویی با كشورهای دیگر توان چانه زنی بیشتری داشته باشد اما در مقابل كشوری كه از موضع ضعف در مناسبات بین المللی شركت می كند امكان چانه زنی كمتری دارد.

ایران نیز اگر در حوزه صادرات موفق عمل كند، می تواند در مسیر توسعه، رشد و رونق اقتصادی قرار بگیرد و همچنین در این صورت كشورهای مختلف و جامعه جهانی نیازمند محصولات و تولیدات كشورمان خواهند شد و قدرت چانه زنی مسوولان سیاسی هم بالا خواهد رفت و ضمن اینكه وقتی ارتباط مشتركی با دولتی برقرار می شود، یك حاشیه امن برای دو كشور به وجود می آید تا به راحتی ارتباط سیاسی آنها دچار آسیب نشود و این یك مزیت نسبی برای كشورهایی محسوب می شود كه تبادل تجاری دارند.

**ایرنا: صادرات چه جایگاهی در سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری دارد؟
نماینده مردم شاهرود و میامی توسعه صادرات را در سیاست های اقتصاد مقاومتی به عنوان یك اصل مطرح و بیان كرد: سیاست های اقتصاد مقاومتی با نگاه به داخل بر اقتصاد درون زا و برون نگر تاكید می كند. در داخل باید تولید، پیشرفت و توسعه مدنظر قرار گیرد اما اقتصاد نباید در درون مرزهای كشور محصور شود و می بایست كه به نیازمندی ها و ذائقه جهانی و تكنولوژی های روز توجه كرد و نگاه به جامعه جهانی و اقتصاد بین الملل باشد و در آن مسیر گام برداشت و اگر توسعه ای هم در امر تولید وجود دارد آن را برپایه ذائقه جهانی ترسیم و تنظیم شود تا بتوان در اقتصاد جهانی به نقش قابل توجه دست یافت.

**ایرنا: در چه حوزه های اقتصادی، ایران قابلیت و امكان رشد و افزایش صادرات را به كشورهای دیگر دارد؟
حسینی شاهرودی بزرگترین حوزه ای را كه ایران می تواند در زمینه صادرات موفق عمل كند، بخش كشاورزی معرفی كرد و افزود: توسعه و تمركز در تولیدات صنعتی نیز بسیار خوب است اما اولویت و حوزه اساسی و اصلی كشاورزی به شمار می رود، محصولات كشاورزی، صنایعی تبدیلی و كالاهایی كه می توان از حوزه كشاورزی صادر كرد پتانسیل بسیار بالایی دارد و می تواند اشتغال پایداری را در كشور ایجاد كند چون كه 30 درصد از جمعیت در قسمت های مختلف این بخش مشغول به كار هستند كه رقم قابل توجهی محسوب می شود اما می بایست كه با تقویت زیر ساخت های این حوزه به آبیاری مكانیزه، نوع كشت، چگونگی و نحوه فرآوری محصولات كشاورزی و صنایع تبدیلی آن توجه شود كه این عوامل به توسعه صادرات می انجامد. در حال حاضر بسیاری از محصولات كشاورزی به دلیل كاربرد بیش از اندازه سموم و كودهای كشاورزی و شیمیایی قابلیت صادرات را از دست داده اند و چون بسیاری از كشورها این كالاها را غیراستاندارد می دانند اجازه ورود را به آنها نمی دهند پس باید رویكردمان در حوزه كشاورزی جهانی باشد و با تغییر نگاه در سه مرحله كاشت، داشت و نگهداشت؛ نحوه مصرف آب، خاك، كود و سم را اصلاح كرد كه این رویكردی برون گرا به صادرات است.

**ایرنا: برای گسترش و افزایش صادرات غیرنفتی، چه راهكارها و سیاست هایی باید پیگیری شود؟
دبیر اول كمیسیون اقتصادی مجلس دهم با تاكید بر تكیه بر صادرات غیرنفتی، تصریح كرد: در ارتباط با صادرات نفتی اگر به جای خام فروشی به صنایع بالادستی و پتروشیمی توجه شود، ارزش افزوده بالایی نصیب كشور خواهد شد.

كارگروهی در سطح عالی هیات دولت، می بایست كه تمام آسیب ها، موانع و مشكلاتی را كه در حوزه صادرات، پس زمینه و پیش زمینه آن وجود دارد بررسی كنند و سیاست كلانی باید برای صادرات و هم واردات به ازای صادرات را در پیش بگیرند و اگر در برابر كالاهای صادراتی، محصولاتی را وارد كشور می شود این واردات به تولیدكنندگان داخلی لطمه ای تحمیل نشود به طور مثال اگر در مقابل صادرات سیب، موز وارد كنیم با این كار، كشاورزانی كه موز تولید می كنند ضرر و زیان بسیاری متحمل می شوند.

**ایرنا: نظر خود را در ارتباط با جذب سرمایه گذاری های خارجی برای ارتقای تولید و افزایش صادرات ابراز كنید؟
نماینده مردم شاهرود و میامی جذب سرمایه گذاری های خارجی را برای توسعه صادرات بسیار خوب و مفید ارزیابی كرد و اظهار داشت: جذب سرمایه گذاری های خارجی باعث می شود كه در تولید با دیگر كشورها شریك شد و در حوزه اقتصادی، حاشیه امنی درست كرد اما به شرطی كه به چند موضوع و شاخصه كلی توجه شود كه عبارتند از لزوم توجه به ورود تكنولوژی های جدید، ایجاد اشتغال مولد كه سرمایه گذاران خارجی از نیروی های بومی و داخلی استفاده كنند و نیروهای كارآمد و متخصصی كه وارد كشور می شوند تكنولوژی و آموزش لازم را به نیروهای بومی انتقال دهند و اگر امكان سرمایه گذاری داخلی وجود داشته باشد اولویت با سرمایه گذاران داخلی است. بسیاری از ایرانیان در كشورهای دیگر مانند آسیای میانه، عراق، افغانستان، تانزانیا و ونزوئلا سرمایه گذاری می كنند و باید ابتدا با برطرف كردن موانع موجود، سرمایه گذاران داخلی را جذب كرد و سپس به سراغ سرمایه گذاران خارجی رفت.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهسا شریفی** انتشار دهنده: شهربانو جمعه
**پژوهشم**2059**9131
*ایرنا مقاله كانالی برای انعكاس مقالات اندیشكده ها - پژوهشكدها - دانشكده ها - مراكز تحقیقاتی و رسانه های ایران وجهان*
Irnaarticle@