دفتر نمایندگی بانك های ایرانی در ایتالیا، آلمان و انگلیس تاسیس می شود

به گزارش ایرنا از بانك مركزی، این نهاد در چهارمین بخش از سلسل گزارش های مربوط به عملكرد بانك مركزی در دولت یازدهم مروری اجمالی بر عملكرد و دستاوردهای سه اداره «مجوزهای بانكی»، «مبارزه با پولشویی» و «مطالعات و مقررات بانكی» در یك سال گذشته دارد.

1- اداره مجوزهای بانكی:
* صدور مجوز فعالیت، تمدید و یا لغو نهادهای پولی و بانكی:
- اداره مجوزهای بانكی به استناد قانون پولی و بانكی كشور، قانون تنظیم بازار غیرمتشكل پولی، قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه و سایر قوانین و مقررات ذیربط، در راستای ایفای نقش خود به عنوان نهاد نظارتی در حوزه بازار پولی كشور، در سال 1393 با بررسی تقاضاهای تاسیس نهادهای جدید و ساماندهی نهادهای فعال موجود، نسبت به صدور مجوز فعالیت، تمدید و یا لغو مجوز نهادهای مذكور اقدام كرده است.
بر این اساس در بازه زمانی شهریور 1394 تا مرداد 1395 در مجموع 20 تعاونی اعتبار، 49 موسسه قرض الحسنه، هشت لیزینگ، 221 صرافی و یك موسسه اعتباری مجوز تاسیس و فعالیت دریافت كردند تا جمع موسسات و بانك های دارای مجوز زیر نظر بانك مركزی به 300 مورد برسد.
همچنین در این مدت با تمدید مجوز دو لیزینگ، 75 صرافی و یك موسسه اعتباری مواففت شده و مجوز 6 صرافی نیز لغو شده است.
بر اساس این گزارش و باتوجه به گشایش‌های حاصله از برجام و امكان ارتباطات بین‌المللی بانكی، در دوره مورد نظر با هماهنگی انجام‌شده با حوزه ارزی بانك، موافقت اصولی با تاسیس سه دفتر نمایندگی برای بانك‌های ایرانی در كشورهای ایتالیا، آلمان و انگلستان صادر شده كه مراحل اجرایی آن توسط بانك‌های متقاضی در كشورهای یادشده در دست اجراست.

* قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه (موضوع ماده (96)):
- صدور مجوز ثبت تغییرات موسسات فعال در بازار پول كشور كه دارای مجوز فعالیت دایم و یا موقت از این بانك هستند (شامل بانك، موسسه اعتباری، صندوق قرض‌الحسنه، تعاونی اعتبار، صرافی و لیزینگ) و مكاتبه با مراجع ثبت. پاسخ به تقاضاهای ثبتی حدود سه هزار صندوق قرض‌الحسنه كه تنها دارای مجوز از نیروی انتظامی بوده و یا تحت نظر سازمان اقتصاداسلامی فعالیت می‌كنند.
- در اجرای تبصره (3) ماده (96) قانون برنامه پنجم توسعه، امور مربوط به بررسی صلاحیت و تشكیل جلسات كمیته‌های بررسی صلاحیت تخصصی حدود 206 نفر از مدیران عامل و اعضای هیات مدیره بانك‌ها و موسسات اعتباری در دوره موردنظر انجام شد كه به 146 مورد تایید صلاحیت و 60 مورد رد صلاحیت انجامید.

* سایر اقدامات:
- انجام اموردبیرخانه‌ای كارگروه ساماندهی بازار غیرمتشكل پولی
- برگزاری جلسات متعدد و انجام مكاتبات با دبیرخانه هیات مقررات زدایی و تسهیل مجوزهای كسب و كار (وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی) و ارایه اطلاعات مربوط به انواع مجوزهای بانكی به دبیرخانه مذكور
- با عنایت به لزوم بروز رسانی، ارتقای دقت و قابلیت اتكای اطلاعات واحدهای بانكی موسسات اعتباری در سامانه جامع مدیریت شعب بانك مركزی و همچنین در اجرای الزامات مقرر در «آئین‌نامه اجرایی ایجاد یا تعطیل شعبه یا باجه موسسات اعتباری در داخل كشور» مصوب دهم مرداد ماه 1391 شورای پول و اعتبار، مبنی‌بر الزام شبكه بانكی به اخذ شناسه اختصاصی از بانك مركزی و همچنین انسجام‌بخشی و یكپارچه‌سازی مجوزهای فیزیكی صادره، تعداد 14 هزار و 800 فقره مجوز شعبه و تعداد یك هزار و 100 فقره مجوز فعالیت باجه صادر شد.
مجوزهای ذی ربط و بروزرسانی «سامانه جامع مدیریت شعب» كاركرد موثری در ارایه اطلاعات صحیح به مراجع نظارتی و انتظامی به‌منظور پیشبرد اهداف مراجع مذكور، خواهد داشت.
- همكاری با متولیان پروژه بازطراحی نظام نظارت مالی بانك مركزی (مستندسازی چرخه‌های عملیاتی)
- بروز رسانی رسیدگی به تقاضاهای تاسیس صرافی از طریق سامانه بازار غیرمتشكل پولی به نشانی bfi.cbi.ir و تسریع در فرآیند رسیدگی به تقاضاهای گفته شده .

3- اداره مبارزه با پولشویی:
- همكاری در تدوین و پی‌گیری تصویب «قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم»، با توجه به تاثیر آن در خارج كردن نام كشورمان از صدر فهرست كشورهای «با ریسك بالا و غیر همكار» در زمینه پولشویی و تامین مالی تروریسم از منظر گروه ویژه اقدام مالی(FATF)
- انجام امور مربوط به ارزیابی صندوق بین‌المللی پول از بانك مركزی
- تكمیل پرسشنامه‌های مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم بانك‌های كارگزار برای ایجاد روابط كارگزاری و پاسخ به استعلام بانك‌های ایرانی در این زمینه
- گزارش اقدامات انجام شده توسط نظام بانكی كشور در گروه ویژه اقدام مالی(FATF) و اثبات كارآمدی آن
- انجام مطالعات موردی در خصوص چگونگی نظارت بر واحد تطبیق بانك‌ها
- بروز رسانی بخشنامه‌های مربوط به قطعنامه 1267
- احصاء خلاء‌ های مقرراتی و اجرایی در زمینه مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم كشور و گزارش موارد به رییس جمهوری.
- مشاركت فعال در جلسات پاسخ به پرسشنامه سازمان ملل در خصوص قطعنامه 1373
- ارایه دستاوردهای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم نظام بانكی كشور به هیات‌های بانكی كه از بانك مركزی دیدار كردند
- مشاركت فعال در جلسات كنوانسیون مبارزه با فساد برگزار شده در وزارت دادگستری
- همكاری با كارگروه ترجمه سند بال 2
- پیگیری مسایل مربوط به مدارك هویتی اتباع خارجی
- ارایه پیشنهادات در رابطه با مواردی همچون لایحه برنامه ششم توسعه كشور، صادرات غیرنفتی، آئین‌نامه قانون مبارزه با قاچاق كالاو ارز، قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد
- اعلام نظر در رابطه با درخواست خدمات نوین بانكی در عرصه داخلی و بین‌المللی از منظر ضدپولشویی
- طرح چالش‌های مربوط به شناسه ملی
- پیگیری مسایل مربوط به امور بانك‌ها و موسسات اعتباری وابسته به نیروهای مسلح كشور
- تنگناهای پسا تحریم از منظر ضدپولشویی
- بررسی منشاء تامین سرمایه اولیه و نیز افزایش سرمایه بانك‌ها و موسسات اعتباری، مطابق مصوبه شورای عالی امنیت ملی
- بررسی منشاء تامین سرمایه اولیه و نیز افزایش سرمایه بیمه‌ها، بر اساس مصوبه شورای عالی مبارزه با پولشویی
- انجام بازرسی جامع از تمامی بانك‌ها در خصوص نحوه اجرای مقررات مبارزه با پولشویی
- انجام بازرسی‌های موردی از بانك‌ها به منظور ردیابی‌های مالی
- تدوین و ابلاغ بخشنامه‌ها به شبكه بانكی، در راستای اجرای مصوبات شورای عالی مبارزه با پولشویی
- پاسخ‌گویی به سوالات و ابهام بانك‌ها و موسسات اعتباری در خصوص نحوه اجرای مقررات مبارزه با پولشویی
- پاسخ‌گویی به استعلام‌های نهادهای نظارتی و ذی‌ربط
- مشاركت فعال در اجرایی كردن نرم‌افزارهای نظارتی مرتبط با مبارزه با پولشویی من‌جمله سامانه نهاب
- اجرا و همچنین تایید كنترل پروژه تدوین شده از سوی مركز اطلاعات مالی در بانك‌ها
- برگزاری دوره‌های تربیت مدرس مبارزه با پولشویی برای شبكه بانكی، به منظور آموزش زنجیره‌ای و مستمر كاركنان مربوط.‏

3- اداره مطالعات و مقررات بانكی:
* مهمترین اقدامات و دستاوردها
- خاتمه یافتن كار یكنواخت‌سازی و ابلاغ فرم عقود تسهیلات بانكی مشتمل بر مشاركت مدنی، مضاربه، قرض‌الحسنه، استصناع، اجاره به شرط تملیك، جعاله، خرید دین، سلف، مرابحه، مزارعه، مساقات، فروش اقساطی مسكن، فروش اقساطی وسایل تولید، ماشین‌ آلات، وسایل حمل و نقل، كالاهای مصرفی بادوام ساخت داخل و تأسیسات و قرارداد فروش اقساطی مواد اولیه، لوازم یدكی و ابزار با هدف ایجاد چارچوب واحد، جامع و متحدالشكل در خصوص فرم‌های عقود اسلامی مندرج در قانون عملیات بانكی بدون ربا (بهره) در شبكه بانكی و در اجرای تبصره ذیل ماده (23) قانون بهبود مستمر محیط كسب و كار مصوب 1390
- تدوین و ابلاغ دستورالعمل ناظر بر تسهیلات و تعهدات سندیكایی با هدف بهبود فضای كسب و كار و روان‌سازی امور مربوط به تامین مالی فعالان اقتصادی و تسهیل تامین مالی كلان بنگاه‌های اقتصادی از طریق بانك‌ها و به دنبال آن فراهم كردن بستر رشد و توسعه اقتصادی
- تدوین و تصویب دستورالعمل ناظر بر بانكداری برون‌مرزی با هدف توسعه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی كشور و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در راستای بند 11 از سیاست‌های كلی اقتصاد مقاومتی
- بازنگری در مقررات ناظر بر نحوه محاسبه و تقسیم سود مشاع و ابلاغ آن به شبكه بانكی كشور با هدف افزایش شفاف‌سازی صورت‌های مالی بانك‌ها و حسن اجرای عملیات بانكداری بدون ربا
- بازنگری و ابلاغ دستورالعمل ناظر بر تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط با هدف افزایش شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری و ارزی در راستای بند 19 از سیاست‌های كلی اقتصاد مقاومتی
- بازنگری و اصلاح دستورالعمل اجرایی عقد مرابحه، كارت اعتباری بر مبنای عقد مزبور و حسابداری آن و ابلاغ آن به شبكه بانكی كشور با هدف تسهیل دریافت تسهیلات از سوی تسهیلات‌گیرندگان خرد و جلوگیری از معاملات صوری
- بازنگری و ابلاغ آیین‌نامه وصول مطالبات غیرجاری موسسات اعتباری (ریالی و ارزی) با هدف كمك به بنگاه‌های اقتصادی و تسهیلات‌گیرندگانی كه بنا به دلایل و عواملی خارج از اراده موفق به تایید به موقع دیون خود به نظام بانكی نشده و همچنین جلوگیری از افزایش مطالبات غیرجاری بانك‌ها و ارتقای شفافیت صورت‌های مالی و توان اعتباردهی بانك‌ها
- بازنگری و ابلاغ آیین نامه ایجاد یا تعطیل واحدهای بانكی در داخل كشور و دستورالعمل اجرایی موضوع ماده (١٨) آیین‌نامه مزبور با رویكرد گسترش بانكداری الكترونیكی در كشور با هدف كمك به بانك‌ها در جهت تسریع و تسهیل ساماندهی و بهبود وضعیت شعب و دارایی‌های ثابت بانك‌ها
- بازنگری و ابلاغ دستورالعمل ناظر بر اعتبار اسنادی داخلی (ریالی) و تعرفه‌های بانكی ناظر بر آن به منظور تسهیل استفاده فعالان اقتصادی از ابزار اعتبار اسنادی ریالی
- تدوین و ابلاغ دستورالعمل‌های مواد 16، 17، 21 و 47 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی كشور با هدف كمك به تامین مالی پایدار واحدهای صنعتی، معدنی، كشاورزی، حمل و نقل، صنوف تولیدی، بنگاه های دانش بنیان و شركت های صادراتی در حال كار و افزایش سهم بخش كشاورزی در تولید ناخالص ملی.

* ضوابط و مقررات در دست تدوین:
- بازنگری و اصلاح آیین‌نامه كفایت سرمایه
- تدوین مقررات ناظر بر حداقل الزامات نقدینگی
- بازنگری و اصلاح دستورالعمل سرمایه‌گذاری موسسات اعتباری
- تدوین حداقل الزامات ناظر بر مدیریت ریسك تطبیق در موسسات اعتباری
- تدوین ضوابط ناظر بر ریسك عملیاتی بانك‌ها و موسسات اعتباری
- بازنگری ضوابط ناظر بر وضعیت باز ارزی در موسسات اعتباری
- تدوین مقررات ناظر بر كنترل‌های داخلی
- تدوین ضوابط ناظر بر ادغام و انحلال موسسات اعتباری
- بازنگری و اصلاح دستورالعمل حساب جاری
- تدوین اساسنامه نمونه بانك‌ها و موسسات اعتباری در مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران
- بازنگری آیین‌نامه اجرایی عملیات پولی و بانكی در مناطق آزاد تجاری- صنعتی جمهوری اسلامی ایران
- تدوین دستورالعمل نحوه شناسایی درآمد موسسات اعتباری
- بازنگری ضوابط مربوط به طبقه‌بندی دارایی‌ها، ذخیره‌گیری و حذف مطالبات غیر‌قابل وصول از دفاتر موسسات اعتباری
- بازنگری ضوابط ناظر بر شعب بانك‌های خارجی در ایران
- بازنگری دستورالعمل صندوق‌های قرض‌الحسنه
- بازنگری مقررات ناظر بر وجوه اداره شده
- بازنگری دستورالعمل نحوه شناسایی و ثبت حسابداری درآمد تسهیلات (عقود)
- تهیه و تدوین دستورالعمل مانده‌های مطالبه‌نشده، راكد و مازاد
- تدوین دستورالعمل ناظر بر تأسیس و فعالیت شركت‌های تعاونی اعتبار
- تدوین مقررات ناظر بر الزامات حاكمیت شركتی در مؤسسات اعتباری
- تدوین ضوابط خاص نظارتی برای بانك‌های توسعه‌ای
- تدوین مقررات ناظر بر تاسیس، فعالیت و نظارت بر شركت‌های تسهیلات و پس‌انداز مسكن
- تدوین پیش‌نویس لایحه قانونی بانك‌های مشترك ایرانی و خارجی
- تنقیح مقررات حوزه نظارت بانك مركزی.

* گزارش‌های پژوهشی:
- ترجمه سند بال 2
- ترجمه مجموعه كتاب نظام بیمه سپرده در كشور آمریكا
- ترجمه سند اصول 23 گانه ارایه شده در «رهنمود مدیریت ریسك نقدینگی برای موسسات ارایه‌دهنده خدمات مالی اسلامی»
- ترجمه مقررات مربوط به سیستم‌های داخلی و كنترل داخلی بانك‌ها در كشور تركیه
- ترجمه گزارش صندوق بین‌المللی پول تحت عنوان فواید و هزینه‌های سرمایه بانك
- انتشار گزارش پژوهشی تبیین الگوی كاركردی مقاوم‌سازی شبكه بانكی كشور با هدف حفظ ثبات و سلامت نظام بانكی؛ (با تاكید بر اصلاح ساختار نظام بانكی و جلوگیری از توقف و ورشكستگی بانك‌های موجود)
- تدوین و ارایه گزارش پژوهشی تحت عنوان اعتبارسنجی در نظام‌های بانكی: مفهوم، ساختار، پیشینه، تجربیات بین‌الملل و الگوی بهینه
- تدوین و ارایه گزارش پژوهشی تحت عنوان نظام‌های پرداخت، تسویه و تهاتر كشورهای منتخب
- تدوین و ارایه گزارش پژوهشی تحت عنوان شركت مدیریت دارایی‌ها.
اقتصام**2025 **1561