مزیت ها و چالش های صنعت پتروشیمی ایران

به گزارش اتاق بازرگانی،‌ صنایع، معادن و كشاورزی تهران، «مهدی شریفی‌نیك‌نفس» در بیست‌و‌ششمین نشست كمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران مزیت اصلی صنعت پتروشیمی ایران را تولید در مقیاس جهانی با اتكا به دریافت خوراك فراوان با قیمت رقابتی عنوان كرد و گفت: افزایش قابل‌توجه و غیررقابتی قیمت خوراك دریافتی از واحدهای بالادستی و تاثیر آن بر سودآوری این صنعت در ایران از مهم‌ترین چالش‌های این بخش است.
شریفی ‌نیك‌نفس بهره‌برداری از منابع جدید خوراك در جهان و سرمایه‌گذاری گسترده در صنعت پتروشیمی را برای ایران چالش‌برانگیز دانست و عنوان كرد كاهش جهانی بهای انرژی و به‌دنبال آن افت شدید قیمت محصولات پتروشیمی نیز می‌تواند گوشه‌ای از اتفاق های آینده باشد.
مدیرعامل شركت بازرگانی پتروشیمی نبود برنامه‌ریزی بلندمدت و دیدگاه راهبردی در بخش فروش را یكی از ناكامی‌های صنعت پتروشیمی كشور در دستیابی مناسب‌تر به بازارهای جهانی عنوان كرد و رقابت منفی در این زمینه را بلای جان تجارت محصولات پتروشیمی كشور دانست.
به گفته وی، اكنون شركت‌ها و عرضه‌كنندگان ایرانی محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی، به صورت جزیره‌ای عمل می كنند و چندصدایی و جنگ قیمتی میان شركت‌های ایرانی حاكم شده است.
شریفی نیك‌نفس خطر رویارویی با تعرفه‌های آنتی دامپینگ، آنتی سوبسید و موارد مشابه برای محصولات پتروشیمی ایران را دور از ذهن ندانست و نسبت به تضعیف برند جهانی صنعت پتروشیمی ایران هشدار داد.
«تحكیم هم‌صدایی در بخش فروش در كنار حفظ استقلال شركت‌های فعال صنعت پتروشیمی كشور»، از راهكارهای مطرح شده از سوی مدیرعامل شركت بازرگانی پتروشیمی بود.
وی بر تعامل حداكثری بازیگران اصلی صنعت پتروشیمی كشور با یكدیگر و پرهیز از رقابت كاذب و حركت‌های موازی و تقویت برند شناخته شده صنعت پتروشیمی ایران تاكید كرد.
به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، استفاده بهینه از ابزارهای پیشرفته بازاریابی و فروش، حمایت دولت و نهادهای ذیربط از تخصصی‌سازی فرآیند بازرگانی و توسعه ناوگان لجستیك كشور می‌تواند تا اندازه زیادی گره افتاده به تجارت محصولات پتروشیمی ایران را باز كند.
وی با تاكید بر هم‌افزایی گروه‌های فعال در صنعت پتروشیمی كشور، تنها راه تداوم رشد و توسعه صنعت پتروشیمی كشور در دنیای پررقابت امروز را رسیدن به یك ذهنیت جهانی و حركت به سوی فضای رقابتی از طریق هم‌افزایی مزیت‌ها و شایستگی‌های رقابتی شامل هم‌افزایی در بخش فروش، عملیات، سرمایه‌گذاری، ادغام‌ها و مدیریت عنوان كرد.

** وضع جهانی صنایع شیمیایی و پتروشیمی
مدیرعامل شركت بازرگانی پتروشیمی گفت: بنا بر اعلام انجمن شیمیایی آمریكا، میانگین جهانی رشد ظرفیت صنایع شیمیایی و پتروشیمیایی جهان در سال 2015 میلادی 3.6 درصد شد كه بالاتر از سال‌های گذشته بود و رشد شدید ظرفیت در مناطق مختلف جهان را نشان داد.
وی یادآوری كرد پارسال عربستان، عمان و امارات متحده عربی بیشترین طرح‌های جدید در منطقه خاورمیانه را به بهره‌برداری رساندند.
به گفته وی، پیش‌بینی‌ها حاكی از آن است كه خاورمیانه تا پایان سال 2016 میلادی با كمبود گاز به عنوان خوراك رو‌برو شود.
شریفی ‌نیك‌نفس گفت: دسترسی آمریكا به خوراك گازی از منابع شیل گاز سبب رشد 330 درصدی صنایع فرآورش گاز طبیعی و ال‌ان‌جی (LNG) در سال‌های 2012 تا 2014 شد. این خوراك سرمایه‌گذاری 100 میلیارد دلاری را در صنایع پتروشیمی آمریكا با ساخت واحدهای جدید متانول، اتیلن و مشتقات آن مانند اوره و آمونیاك و PDH به دنبال داشت.
به گفته وی، اكنون 70 درصد اتیلن آمریكا از گاز اتان تولید می‌شود؛ در حالی كه این رقم در 6 سال گذشته فقط 45 درصد بود كه این برای كشورهای دارنده منابع گازی در خلیج فارس تهدید است.
مدیرعامل بازرگانی پتروشیمی افزود: چین درصدد ساخت چندین پایانه وارداتی ال‌ان‌جی است و قصد دارد تا سال 2018 سطح واردات ال‌ان‌جی خود را در مقایسه با سطح كنونی كه 20 میلیون تن است، به 80 میلیون تن در سال برساند.
به گفته شریفی نیك‌نفس، هندوستان نیز درصدد ساخت چندین پایانه وارداتی است و قصد دارد تا سال 2018 نزدیك 53 میلیون تن ال‌ان‌جی در مقایسه با 22 میلیون تن كنونی وارد كند. این در حالی است كه این كشور بیش از 30 میلیارد دلار تا سال 2017 در واحدهای پالایشگاهی سرمایه‌گذاری خواهد كرد.
مدیرعامل شركت بازرگانی پتروشیمی افزود: مالزی یك طرح پتروپالایشگاهی با سرمایه‌گذاری 27 میلیارد دلاری و كشور اندونزی یك طرح 20 میلیارد دلاری پتروپالایشگاهی در دست اجرا دارد.
وی اضافه كرد روسیه قصد سرمایه‌گذاری 55 میلیارد دلاری در مدرنیزه كردن صنایع پالایش و سرمایه‌گذاری 60 میلیارد دلاری به منظور توسعه پایانه‌های صادراتی ال‌ان‌جی را دارد.
به گفته وی، مهمترین چالش‌های این صنعت در روسیه قدیمی بودن واحدها و رقابت‌پذیر نبودن آنها برابر رقبای آسیایی، خاورمیانه و آمریكایی است.
شریفی نیك‌نفس چالش‌های پیش‌روی خاورمیانه در زمینه پتروشیمی را دسترسی به خوراك رقابتی و سیاست‌های توسعه صنایع پتروشیمی در منطقه با توجه به پیدایش نفت و گاز شیل در آمریكای شمالی و استفاده بیشتر چین از خوراك زغال سنگ و در آینده شیل گاز عنوان كرد.
وی همچنین كاهش نسبت قیمت نفتا به گاز اتان، تغییر شرایط سرمایه‌‎گذاری‌های كلان حتی ساخت واحدهای كراكر اتیلن به ظرفیت پنج میلیون و 700 هزار تن در سال، كمبود نیروی كار، رشد هزینه‌های سرمایه‌گذاری و كوچك بودن بازارهای محلی را از دیگر چالش‌های منطقه خاورمیانه برشمرد.

** جایگاه پتروشیمی ایران در جهان
به گزارش ایرنا، گروه پتروشیمی، بزرگ ترین صنعت در بورس ایران را تشكیل می دهد و رونق آن بر مجموعه بازار سرمایه تاثیر مثبتی بر جا می گذارد.
بر پایه مطالعات مركز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و نیز معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، سهم كنونی ایران در تولید محصولات پتروشیمی در منطقه 22.2 درصد و در جهان 2.3 درصد است.
سهم صادرات محصولات پتروشیمی ایران در جهان 0.67 درصد از حدود 10میلیارد دلار و سهم واردات در این زمینه 0.35 درصد از حدود پنج میلیارد و 500 میلیون دلار برآورد می شود. بدین ترتیب تراز بازرگانی كشور در این زمینه مثبت چهار میلیارد و 500 میلیون دلار است.
بیست و سوم تیرماه وزارت نفت پس از گذشت حدود 6 ماه از ابلاغ فرمول شناور، قیمت هر مترمكعب استاندارد گاز طبیعی مصرفی در مجتمع های پتروشیمی را در فروردین ماه امسال دو هزار و ٣١٣ ریال، اردیبهشت ماه دو هزار و ٤٦٤ ریال و خردادماه دو هزار و ٧٠٢ ریال تعیین كرد.
قیمت های تعیین شده برای خوراك معادل حدود هشت سنت است.
بر این اساس، اعمال تعرفه ها، عوارض، مالیات و حقوق قانونی دولت و همچنین مفاد ماده (٣) ابلاغیه یادشده در قبض های گاز مصرفی انجام می شود.
از آغاز امسال به دلیل مشخص نبودن نرخ دقیق خوراك مجتمع های پتروشیمی، این شركت ها نرخ خوراك را به صورت علی الحساب 13 سنت در هر مترمكعب محاسبه می كردند كه فعالان بخش بالادستی صنعت پتروشیمی نسبت به آن اعتراض داشتند.
وزیر نفت نیز بیست و ششم دی ماه پارسال، فرمول تعیین نرخ خوراك گاز طبیعی واحدهای پتروشیمی را ابلاغ كرد.
طبق این فرمول، نرخ خوراك واحدهای پتروشیمی بر اساس شاخص هایی مانند قیمت گاز در داخل، قیمت گاز صادراتی و قیمت گاز در بازارهای جهانی تعیین می شود.
البته گاز به عنوان نرخ سوخت تحویلی به پتروشیمی ها به صورت یارانه ای محاسبه می شود و فقط گازی كه به عنوان خوراك و برای تولید محصولات مصرف می شود، بر اساس فرمول جدید تعیین شده است.
فرمولی كه برای تعیین نرخ جدید خوراك پتروشیمی ها تعیین شده، تا سال 1405 خورشیدی معتبر است.
اقتصام**9186**1961