خطرات و مزایای استفاده ایران از یورو به جای دلار در معاملات نفتی

وزیر نفت ایران چند روز گذشته در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت گفته بود، از این پس فروش نفت ایران به هر كشوری تنها با ارز یورو صورت می گیرد.
زنگنه ضمن اشاره به فروش نفت به كشور هند و مطالبه پول آن با روپیه در گذشته، گفته بود، این نوع معاملات در زمان تحریم ها صورت می گرفته و اكنون روپیه از معاملات نفتی ایران با هند حذف شده است.
به گزارش روز دوشنبه خبرنگار اقتصادی ایرنا، «مهرداد عمادی» مشاور شركت مشاوره ای بتامتریكس اینترنشنال انگلیس در این راستا به خبرگزاری ترند آذربایجان گفت: تداوم محدودیت های تحمیل شده خزانه داری آمریكا در مورد استفاده ایران از دلار آمریكا و حاصل نشدن پیشرفت در آزادسازی دارایی های دلاری ایران كه تا حدودی ناشی از نپرداختن خزانه داری آمریكا به این مساله است، مهمترین انگیزه ایران برای جایگزینی یورو به جای دلار در سیستم معاملات نفتی شده است.
«فریدون بركشلی» كه مشاور یك شركت نفتی خصوصی و نماینده یك شركت تحقیقات انرژی در وین است، در این باره به خبرگزاری ترند گفت: ترك دلار در معاملات نفتی داستان جدیدی نیست و سابقه آن به سال 1974 (42 سال پیش) برمی گردد، با این حال سخنان اخیر مقام های ایرانی از جمله بیژن زنگنه بیشتر به تصمیم خزانه داری آمریكا برای مسدود كردن دارایی های دلاری ایران در آمریكا و جاهای دیگر بر می گردد.
ترند افزود، آمریكا به تازگی 2 میلیارد دلار از دارایی های ایران را مسدود كرد. دادگاه عالی این كشور در ماه آوریل 2016(فروردین-اردیبهشت) حكم داد این دارایی ها باید به خانواده های كشته شدگان در بمب گذاری سال 1983 پادگان نیروی دریایی آمریكا در بیروت و خانواده های قربانیان دیگر حملات تروریستی پرداخت شود. آمریكا ایران را در مورد حملات مقصر می داند.
بركشلی در ادامه افزود: پیش از سال 1974 زمانی كه ارزش دلار آمریكا به شدت كاهش یافته بود، اعضای سازمان كشورهای صادركننده نفت (اوپك) در ژنو گرد هم آمدند و سبدی مشتمل بر 10 ارز را طراحی كردند. این سبد كه به سبد ژنو معروف شد، شامل ارزهای اصلی آن سال ها بود.
مدیركل سابق اوپك و امور بین الملل شركت ملی نفت ایران ادامه داد: همچنین ایده قطع ارتباط اقتصاد ایران با دلار آمریكا در اوایل سال 1980 و در طول جنگ ایران و عراق نیز دارای سابقه است.
بركشلی معتقد است، از منظر اقتصادی، ایران با مدیریت مجموعه متنوعی از ارزهای خارجی احساس امنیت بیشتری می كند. اگر چه این تنوع نیز وقتی تبادل ارزی با ارز دیگر ضروری باشد و یا ارزش یك ارز به شدت دچار نوسان شود، هزینه های خاص خود را دارد.
وی گفت: ایران هم اكنون در نظر دارد روابط تجاری و سرمایه گذاری خود را با اروپا كه ذخایر یورویی زیادی دارد، افزایش دهد. ایران نیز سبد دارایی را می خواهد كه یورو ارز كلیدی آن است.

**تصمیم ایران بر دلار آمریكا اثر ندارد
«گای كاروسو» مدیر سابق اداره اطلاعات انرژی آمریكا (U.S. Energy Information Administration) كه اكنون مشاور ارشد برنامه انرژی و امنیت ملی خدمات اطلاعات امنیت كانادا (Canadian Security Intelligence Service) است نیز در این رابطه به ترند گفت: نفت به دلار قیمت گذاری می شود. هر فروشنده ای كه تصمیم بگیرد نفت خود را به ارز دیگری معامله كند، با ریسك تبدیل ارزی روبرو می شود در حالی كه این اقدام تاثیری بر قدرت دلار آمریكا ندارد.
وی اضافه كرد: تقریبا همه معاملات نفتی به دلار آمریكا انجام می شود. اغلب فروشندگان نفت، دارایی های قابل ملاحظه ای دارند كه اوراق خزانه آمریكا بخش مهمی از آن است و در نتیجه انگیزه ای برای ترك دلار در معاملات نفتی ندارند.
عمادی مشاور شركت مشاوره ای بتامتریكس اینترنشنال واقع در انگلیس با این حال
معتقد است، در میان مدت و بلندمدت ممكن است آمریكا نیز از این بابت متحمل خساراتی شود.
وی می گوید، این نخستین بار نیست كشوری تلاش می كند در سیستم پرداختی نفت در بازار انرژی، ارز دیگری را جایگزین دلار كند. عراق، ونزوئلا، روسیه، لیبی در بازار نفت و برزیل در خارج از بازار نفت بارها در معاملات از ارز دیگری به جای دلار استفاده كرده اند و توانایی این بازارها را برای پشتیبانی از ترجیح خود آزمایش كرده اند.

**ریسك ها و مزایا برای ایران
عمادی درادامه گفت: به محض خارج كردن دلار از پرداخت ها، ایران آزادی بیشتری برای استفاده از درآمدهای حاصل از فروش نفت خام خود و نیز استفاده از این پرداخت ها در سیستم بانكداری بین المللی خواهد داشت.
وی افزود: با این وجود، به دلیل احتمال خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و نیز شرایط مالی اقتصادهای ضعیف تر این اتحادیه كه هنوز به لحاظ مالی آسیب پذبر هستند، این تبدیل ارزی ریسك هایی نیز برای ایران در میان مدت و بلندمدت خواهد داشت.
عمادی ادامه داد: به رغم اینكه جایگزینی یورو به جای دلار در معاملات نفتی، برای ایران ریسك اضافی در بر دارد، من معتقدم این اقدام ایران، كار درستی است.
خبرگزاری ترند در ادامه این گزارش نوشت، انجام معاملات تجاری به دلار آمریكا هنوز برای ایران ممنوع است. صادرات نفت ایران در طول یك سال دو برابر شد و به بیش از دو میلیون بشكه در روز رسید.
تحریم های ایران در ژانویه 2016(دی) گذشته لغو شد. بر اساس اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریكا، خالص درآمد صادرات نفت ایران در ماه های ژانویه تا مه 2016 ( دی 1394 تا 11 خرداد 1395) بالغ بر 11 میلیارد دلار آمریكا بود. این رقم در سال 2015 معادل 27 میلیارد دلار و در سال 2014 معادل 20 میلیارد دلار بود.
عمادی گفت: دولت آمریكا در سیاست خود در برابر ایران و شماری از كشورهایی كه منافع آمریكا را به خطر می اندازند، از دلار استفاده سیاسی می كند.
وی افزود: مدتی اقتصاددان ها و تحلیلگران سیاسی هشدار می دادند استفاده از دلار به عنوان ابزار سیاسی ممكن است به طور چشمگیری از جذابیت این ارز به عنوان یك دارایی مطمئن بكاهد. اظهارات وزیر نفت ایران مبنی بر استفاده از یورو به جای دلار در معاملات نفتی باید در این مقوله دیده شود.
وی افزود: جایگزینی یورو به جای دلار در معاملات نفتی ممكن است به هر حال هزینه هایی برای ایران در بلندمدت داشته باشد. من انتظار دارم این اقدام با كاهش آسیب پذیری تجارت و تامین مالی خارجی ایران در برابر تهدیدات آمریكا، اقتصاد این كشور را در تجارت جهانی خود انعطاف پذیر تر كند.
عمادی تصریح كرد: اكنون كه ما بیش از یك دهه است از یورو به عنوان یك ارز جهانی استفاده می كنیم، كشورهای بیشتری به یورو به عنوان یك ابزار مطمئن تر برای ذخایر ارزی نگاه می كنند و آن را مكمل دلار در معاملات خارجی خود می بینند.
مشاور شركت مشاوره ای بتامتریكس اینترنشنال گفت: مشابه هر معامله ای، ریسك هایی وجود خواهد داشت، اما با توجه به افزایش قابل توجه بدهی جهانی آمریكا، نظر من این است كه خطر جایگزینی یورو به جای دلار خیلی كمتر از استفاده صرف از دلار در معاملات نفتی است.
عمادی سه دلیل برای این مدعا برشمرد: نخست، خالص بدهی دلار (آمریكا) زیادتر است و با شتاب بیشتری در مقایسه با بدهی اقتصادهای منطقه یورو افزایش می یابد.
وی افزود: این یعنی بدهی بانك مركزی آمریكا از ناحیه دولت این كشور بیش از بدهی بانك مركزی اروپا از ناحیه كشورهای عضو این بانك است.
مشاور شركت مشاوره ای بتامتریكس اینترنشنال ادامه داد: دوم، سهم دلار در تجارت جهانی در حال كاهش و سهم یورو در حال افزایش است و سوم و مهمتر از همه اینكه، تراز تجاری اتحادیه اروپا مناسب تر از تراز تجاری آمریكا است.
به گفته ی عمادی، این امر بدان معنی است كه پذیرش جهانی و تقاضا برای یورو رشدی به مراتب بیشتر از پذیرش جهانی و تقاضا برای دلار آمریكا دارد، به ویژه اگر ما دلار را از معاملات نفتی حذف كنیم.
ترند در پایان نوشت، پویایی پرداخت ها در تجارت میان چین، هند، برزیل و دیگر اقتصادهای در حال رشد مانند ویتنام همه نشان دهنده این هستند كه الگوی حذف دلار به عنوان ارز مسلط در معاملات بین المللی در حال شكل گیری است. علایم ارسالی از سوی تهران و مسكو و برازیلیا (پایتخت برزیل) نشان می دهد این اقتصادها گام های واقعی در این راه برمی دارند.
اقتصام**1063**1561