طي روزهاي اخير اخبار تاييد نشده اي پيرامون احتمال انتقال دفاتر جنبش حماس از دوحه قطر به تهران منتشر شده است. انتشار اين اخبار با تلاش هاي رهبران اين جنبش براي بهبود روابط با جمهوري اسلامي ايران همزمان شده است.
روابط جنبش حماس با جمهوري اسلامي ايران، پس از بروز بحران در سوريه و قرار گرفتن رهبران اين جنبش در كنار مخالفان حكومت بشار اسد و تعطيلي دفاتر خود در دمشق و انتقال آن به دوحه دستخوش تغييراتي شد.
پس از گذشت بيش از چهار سال از سردي روابط، جنبش حماس به خصوص رهبر سياسي اين جنبش يعني خالد مشعل تلاش دارد مناسبات خود با جمهوري اسلامي ايران را بهبود ببخشد.
در همين راستا دو هفته پيش هياتي از جنبش حماس براي فراهم كردن مقدمات سفر مشعل به تهران، به كشورمان سفر كرد و با مقامات مسوول رايزني هاي در اين رابطه انجام دادند.
همزمان با اين تلاش ها، دو روز پيش خالد مشعل، رئيس دفتر سياسي حماس با حضور در كنگره سالانه حزب حاكم تركيه، مدعي شد كه تركيه منبع قدرت براي همه مسلمانان است.
حسن هاني زاده، كارشناس مسائل جهان عرب درباره رويكرد دوگانه حماس كه از يك سو تلاش دارد كه مواضع خود با ايران را بهبود ببخشد و از سوي ديگر همچنان بر همان مواضع سابق خود تكيه مي كنند، به فرارو گفت: در طول 66 سال گذشته، ملت فلسطين همواره از دو پديده رنج برده اند، يكي رژيم صهيونيستي و تجاوزات اين رژيم و كشتارهاي ملت فلسطين توسط اين رژيم بوده است و ديگري نبود رهبري هوشمندانه در ميان جنبش هاي مختلف ملي و مقاومت فلسطين.
وي افزود: همواره قطب نماي رهبران فلسطين جهات مخالف را نشان داده است و تاكنون اين يكي از جدي ترين مشكلاتي بوده است كه مانع از آن شده است درباره سرنوشت فلسطين و مردم آن تصميم قطعي و صحيحي گرفته شود.
هاني زاده ادامه داد: در همين حال در گذشته عرفات اشتباهات بسيار بزرگي را مرتكب شد كه نمونه اي از آن در جريان اشغال كويت ظهور و بروز پيدا كرد. آن زمان عرفات با اين تصور كه اشغال كويت با چراغ سبز آمريكا انجام گرفته است در جريان اين جنگ خود را كنار عراق و صدام حسين قرار داد.
وي تصريح كرد: اين در حالي است كه تا سال 1991 كويت، حمايت هاي مالي و معنوي گسترده اي از گروه هاي مقاومت و به خصوص تشكيلات خودگران فلسطين و جنبش فتح به عمل مي آورد كه پس از اين اشتباه عرفات، رهبران كويت كمك هاي مالي خود به فلسطيني ها را قطع كردند و همين امر موجب شد كه ملت فلسطين به لحاظ مالي تحت فشار قرار گيرند.
اين كارشناس جهان عرب گفت: نتيجه اين اشتباه ياسر عرفات هم به قرارداد اسلو در سال 1993 منجر شد و از آن زمان تاكنون بيش از 21 سال است كه مذاكره سازش ميان تشكيلات خودگردان و رژيم اسرائيل ادامه دارد.
هاني زاده با بيان اينكه در سال هاي اخير هم پيرامون تحولات منطقه اي و به خصوص در سوريه هم جنبش حماس اشتباهي مشابه عرفات را مرتكب شد، گفت: حماس به تصور اينكه پيروزي اخوان المسلمين در مصر مقدمه شكل گيري يك هلال اسلامي و سني از شمال آفريقا تا خاورميانه خواهد شد، در يك اقدام كاملا اشتباه، خالد مشعل، عليه نظام سوريه موضع گيري كرد و دفتر خود را از دمشق به دوحه منتقل كرد و در كنار گروه هاي مخالف اسد قرار گرفت.
وي افزود: تلقي حماس و رهبران آن اين بود كه پيروزي مصر با اشاره آمريكا بود و آمريكا درصدد به قدرت رساندن اخوان در شمال آفريقا و خاورميانه است. اما اشتباه محاسباتي حماس و اتخاذ موضعي مخالف دوستان راستين و صادق خود يعني جمهوري اسلامي ايران و سوريه، زمينه انزواي اين جنبش و تزلزل جايگاه آن در جهان عرب فراهم كرد.
اين كارشناس مسائل منطقه اي ادامه داد: تصور خالد مشعل اين بود كه قطر و عربستان به دليل مسائل منطقه اي و ديني و همچنين تركيه كه چسبندگي بيشتري به حماس دارد (مخصوص حزب عدالت و توسعه) مي توانند جايگاه حماس را در منطقه و در ميان ساير گروه هاي مقاومت فلسطيني ارتقا بخشند، در حالي كه اين كشورها هيچ گاه حامي مطمئني براي حماس نخواهند بود و آنها تنها از اين جنبش استفاده ابزاري و تاكتيكي خواهند كرد.
وي با بيان اينكه بنابراين خالد مشعل و جنبش حماس در اين سال ها نتوانسته اند موضع مناسبي را در خصوص تحولات منطقه اي اتخاذ كنند گفت: پس از جنگ 51 روزه و حملات رژيم صهيونيستي به غزه جنبش حماس با درك برخي واقعيت ها به خصوص در مورد كشورهاي عرب منطقه تلاش كرد مواضع خود را تعديل و دوباره روابط خود با جمهوري اسلامي ايران را بهبود بخشد.
هاني زاده افزود: اما اين روابط تا مادامي كه حماس بخواهد به همان رويه خود ادامه دهد بهبود پيدا نخواهد كرد و ضروري است كه رهبران جنبش حماس و به خصوص خالد مشعل در سياست هاي خود به طور جدي تجديد نظر كند زيرا ملت ايران، ملتي هوشمند است كه قدرت تحليل بالايي هم دارد.
وي با تاكيد بر ضروت عقب نشيني رسمي حماس از مواضع سابق خود گفت: عزيمت مشعل به تركيه و مدح و سنا گويي اردوغان و حزب حاكم اين كشور از ديد مردم ايران دور نخواهد ماند و اين خود نشانه اي است كه مشعل هنوز تصميمي براي تجديد نظر كامل در سياست هاي سابق خود ندارد.
هاني زاده در خاتمه گفت: به همين دليل معتقدم كه حضور خالد مشعل در تهران و نيز انتقال دفاتر اين جنبش به كشورمان نيازمند فراهم كردن زمينه هاي رواني و فرهنگي است كه يقينا فراهم كردن آن مدت ها طول مي كشد از اين رو انتقال دفاتر حماس به تهران در حال حاضر به هيچ وجه امكان پذير نيست.
منبع/ فرارو
اول **
تهران - ايرنا - سايت خبري فرارو مي نويسد : يك كارشناس مسائل منطقه اي با بيان اينكه زمينه براي انتقال دفاتر حماس به تهران فراهم نيست گفت: ترميم روابط جنبش حماس با جمهوري اسلامي ايران و يا انتقال دفاتر اين جنبش به تهران نيازمند فراهم شدن مقدماتي است كه اين مقدمات پيش از عذرخواهي رهبران حماس از مردم ايران به دليل مواضع و سياست هاي اشتباه سابق فراهم نيست.