توافق های آستراخان و همگرایی پنج كشورساحلی خزربرای تامین منافع مشترك

دكتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران، ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه، نورسلطان نظربایف رییس جمهوری قزاقستان، الهام علی اف رییس جمهوری آذربایجان و قربانقلی بردی محمداف رییس جمهوری تركمنستان در این نشست حضور داشتند.

چهارمین نشست سران كشورهای ساحلی دریای خزر دوشنبه بعدازظهر در شهر ساحلی آستراخان روسیه برگزار شد.مهم ترین دستور جلسه این نشست همكاری كشورهای ساحلی دریای خزر، اجرای تصمیم های نشست پیشین در باكو، تعیین مرزهای دریایی هر پنج كشور ساحلی، تدوین نظام حقوقی این دریا، تهیه پیش نویس كنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر و امضای چند سند همكاری میان كشور های ساحلی بود.

شركت كنندگان در پایان این نشست سه سند همكاری و یك بیانیه مشترك امضا كردند.

دكتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران به دعوت ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه برای شركت در اجلاس سران كشورهای دریای خزر به آستراخان روسیه سفر كرده بود ،با استقبال گرم پوتین در این نشست حضور یافت.

وی در سخنرانی خود در این نشست بر ضرورت همكاری جمعی و سرمایه گذاری مشترك كشورهای حاشیه خزر تاكید و خاطرنشان كرد نباید اجازه دهیم امنیت این دریا و سواحل آن به متغیرهایی جدا از منافع جمعی و مشترك كشورهای ساحل آن وابسته شود.

دكتر روحانی اعلام كرد دریای خزر باید «مركز توسعه و رفاه» شود؛ «نماد صلح و امنیت» و سمبل «همكاری ملت های» ما باشد.

رییس جمهوری ایران بر توجه جدی به حفاظت از محیط زیست آسیب پذیر و شكننده و منابع زنده آبی منحصر به فرد دریای خزر تاكید كرد و گفت در كلیه طرح های ملی و منطقه ای باید اصل خدشه ناپذیر لزوم رعایت استانداردهای زیست محیطی را مد نظر قرار دهیم.

رییس جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی خود در این نشست تاكید كرد تضمین صلح، ثبات و امنیت در خزر در گرو «پرهیز از ورود به رقابت های تسلیحاتی »، « خودداری از كاربرد نیروهای مسلح»، «انحصار دریانوردی فقط برای شناورهای تحت پرچم پنج كشور ساحلی» ،«ممنوعیت حضور نیروهای نظامی بیگانه»، «لزوم اتفاق آراء در تصمیمات»، «پرهیز از اقدامات یكجانبه»، «آزادی دریانوردی»، «برابری رفتار» و در نهایت «اتخاذ سیاست های هماهنگ» خواهد بود.

ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه پس از پایان چهارمین نشست سران كشورهای ساحلی دریای خزر در اظهارنظر جداگانه ای از توافق سران كشورهای حاشیه دریای خزر برای امضای توافق حقوقی در سال آینده میلادی خبر داد و گفت: در بیانیه پایانی نشست ، برای نخستین بار توافقات آتی درباره موقعیت حقوقی خزر به ثبت رسید. مهم ترین نكته این است كه ما روی یك بیانیه سیاسی كه برای نخستین بار اصول اولیه همكاری میان پنج كشور حاشیه خزر را تعیین می كند توافق كردیم و این توافقات در دراز مدت به نفع تمام اعضا است.

شركت كنندگان در این نشست دغدغه ها و دل نگرانی های خود از مسایل حوزه دریای خزر از جمله تعیین رژیم حقوقی، مسایل زیست محیطی و همچنین زمینه های همكاری پنج جانبه در این منطقه را مطرح و در پایان با انتشار و امضای بیانیه مشتركی بر گسترش تعاملات در زمینه های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، ورزشی و زیست محیطی تاكید كردند.

براساس این بیانیه در نشست مذكور مسائل مربوط به همكاری كشورهای ساحلی در زمینه تجاری- اقتصادی و صنعتی به صورت همه جانبه بررسی و وجود ظرفیت های قابل ملاحظه برای گسترش این همكاری ها در سطوح مختلف خاطرنشان شد.

بیانیه چهارمین اجلاس سران خزر تصریح كرده است تعمیق همكاری كشورهای ساحلی خزر در زمینه انواع حمل و نقل از جمله تشكیل كریدورهای بین المللی حمل و نقل، گسترش تعامل میان بنادر خزر و اجرای پروژه های مشترك زیربنایی، باعث بهینه سازی روزافزون و ارتقای جذابیت سرمایه گذاری در منطقه دریای خزر خواهد شد.

در بیانیه مشترك سران این اجلاس كه به امضای پنج رییس جمهور رسید، نزدیكی رویكردها روابط سیاسی و اقتصادی ایران با روسیه همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است و گرچه دو كشور همكاری های خوبی در این دو بخش داشته اند اما توان و ظرفیت طرفین بسیار بالاتر از سطح كنونی است.

به دلیل حساس بودن این مناسبات، دكتر روحانی در حاشیه این نشست برای چهارمین بار در یك سال گذشته با پوتین دیدار و طرفین بر گسترش و تقویت روابط دو طرف تاكید كردند.

رییس‌جمهوری ایران در این دیدار گفت: اهمیت روسیه در مناسبات منطقه‌ای و راهبردی ایران افزایش یافته و دیدارهای متعدد مسوولان و سران دو كشور سندی بر استحكام روابط و اراده دو طرف بر توسعه آن است.

رییس‌جمهوری ایران با اشاره به اینكه در یكسال گذشته در 4 نوبت سران دو كشور از نزدیك به رایزنی و ارزیابی مسایل دو جانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی پرداخته‌اند، خاطرنشان كرد اهمیت روسیه در مناسبات منطقه‌ای و راهبردی ایران افزایش یافته و دیدارهای متعدد مسوولان و سران دو كشور سندی بر استحكام روابط و اراده دو طرف بر توسعه آن است.

ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه نیز در این دیدار از تلاش‌های دكتر روحانی برای توسعه و تحكیم روابط تشكر كرد و گفت: اینكه تنها به فاصله دو هفته از ملاقات در شهر دوشنبه تاجیكستان ،دوباره گفت‌وگو می‌كنیم از سرعت خوب اجرای توافقات و اراده سران دو كشور بر پیشرفت آنها حكایت دارد.

وی به همكاری‌های گسترده با ایران در حوزه انرژی اشاره كرد و افزود: ایران و روسیه در بسیاری از مسایل منطقه‌ای و بین‌المللی مواضع نزدیك به یكدیگر دارند و توسعه همكاری بین دو كشور از مهم‌ترین عوامل ثبات در منطقه آسیای میانه و خاورمیانه است.

رییس جمهوری روسیه توافق سران كشورهای ساحلی خزر بر تأمین امنیت پیرامونی این دریا توسط 5 همسایه را مهم‌ترین دستاورد اجلاس چهارم سران خزر در آستراخان برشمرد.

از دیگر رخدادهای چهارمین نشست سران كشورهای ساحلی دریای خزر باید به امضای سه سند همكاری توسط وزرای مرتبط پنج كشور شركت كننده در این نشست در حضور روسای جمهور این كشورها اشاره كرد. این اسناد شامل موافقت ‌نامه همكاری در زمینه آب و هواشناسی دریای خزر، موافقت‌نامه هشدار و مبارزه با حوادث غیرمترقبه در دریای خزر و موافقت‌نامه حفاظت از محیط زیست دریای خزر است.

علاوه بر امضای سه موافقتنامه و صدور بیانیه مشترك ،بدنبال توافق روسای جمهور كشورهای ساحلی خزر در اجلاس سوم سران در باكو برای تحدید حدود مناطق سطح دریای خزر؛ در اجلاس چهارم سران در آستراخان روسیه عرض منطقه حاكمیت ملی ۱۵ مایل دریایی و عرض منطقه انحصاری ماهیگیری ۱۰ مایل (مجموعا ۲۵ مایل) تعیین شد.

براساس این توافق ها مابقی دریا به عنوان پهنه مشترك تعیین شد كه بین ۵ كشور مشترك خواهد بود. از دیگر موارد بسیار مهم توافق، تصویب ممنوعیت حضور نیروهای نظامی كشورهای غیر ساحلی در دریای خزر بود.

براساس توافق حاصله در این نشست، كشور قزاقستان میزبان پنجمین نشست سران كشورهای ساحلی دریای خزر شد.

اروپام**1561**5981