مهاجرت ساليانه پرندگان مهاجر به مازندران و شمال ايران و همراه بودنِ گونه هاي جانوري مهم، در معرض خطر و انقراض با آنها و كشتار بي رحمانه و غيرقانوني اين ميراث طبيعي ملي و بين المللي در تالاب هاي بين المللي منطقه، تاسف بار بوده و مستلزم عزم جدي ملي و بين المللي براي مهار آن و حفظ اساسي حقوق حيوانات و حيات وحش مي باشد. پرندگان مهاجر با نسل كشي ،شكار بي رويه و پهن كردنِ تورهاي هوايي و دام گذاري هاي گسترده، قرباني سودجويي ها و نبود مديريت كارآمد در حفظ محيط زيست و حيات وحش مي گردند و آخرين پرواز آنها نيز به ' مرگ در پرواز و اسارت' مي انجامد...!!!
حقوق حيوانات در ايران:
حيوانات، بخشي از جامعه طبيعي و زيست محيطي را تشكيل مي دهند و در برقراري توازن در نظام طبيعت، نقش موثر و غيرقابل انكاري دارند.حيوانات به مانند انسان ها از حقوق خاص خويش مانند حق حيات، حق درمان، حق آرامش، حق زيست جمعي، حق پرهيز از هر نوع خشونت، حق پرهيز از هرگونه نسل كشي، حق استفاده از حيات وحش و مانند آنها برخورداند و هرگونه تعدي و تفريط نسبت به آنها يا حقوق آنها، به منزلۀ نقض حقوق آنان محسوب شده و ضروري است، مستوجب مسئوليت باشد. شعر معروف سعدي در بوستان با عبارت: ' ميازار موري كه دانه كش است،كه جان دارد و جان شيرين خوش است'، نشان از نگاه ادبي و فرهنگي جامعۀ ايراني نسبت به حقوق حيوانات و ضرورت احترام به حيات وحش و حفظ حقوق حياتي و زيست محيطي آنها دارد و آموزه هاي ديني و مذهبي و انتساب ' ضامن آهو' به حضرت رضا(ع) نيز حكايت از مراتب ياد شده دارد.
با اين وجود،نظام حقوقي حيوانات در ايران و جهان سوم،برخلاف جوامع پيشرفته و كنوانسيون هاي بين المللي گسترده و متعدد و موجود،آغاز تحول و توجه خويش را نسبت به آنها گذرانده و قوانين و قواعد موضوعۀ مقرر در اين نظام نسبت به حقوق حيوانات،رضايت بخش نبوده و تضمين كنندۀ حقوق طبيعي و قانوني آنها نمي باشد. همين مهم، يعني؛ نبود نظام حقوقي و تقنيني مناسب و وجود خلاء هاي قانونگذاري و در نتيجه، فقدان نظام تضمينات حقوقي و قانوني موثر و همه جانبه، موجبات سوء استفاده هر چه بيشتر جامعه انساني را نسبت به آنها فراهم آورد و اعمال هر نوع خشونت و بي مهري نسبت به حيات حيوانات، گويي طبيعي و مجاز به شمار مي رود!.
در همين ارتباط،به سبب تنوع فوق العاده اي پوشش گياهي و حيات جانوري ايران، سياست گذاري هاي زيست محيطي از اهميت به سزايي برخوردار است.متاسفانه، اين تنوع به سبب شكار و صيد هاي غيرقانوني و بي رويه شديداً، در معرض خطر قرار گرفته و يا قرار دارد.
كشتار بي رحمانه گونه هاي جانوري مختلف از يك طرف و چراي بي رويه و تخريب جنگل ها و بيشه زارها از طرف ديگر، سبب ويراني پناهگاه و مامن آن ها شد كه اين امر صدمه جبران ناپذيري به زيستگا ه هاي طبيعي ايران وارد كرده است!. با اين وجود،اقدامات مقنن در زمينۀ حقوق حيات وحش و محيط زيست مرتبط با آن بسيار محدود و نوعاً به موارد ذيل بوده است :
1- مقررات مقرر در قانون مدني ايران.
2- قوانين شكار مصوب 1335 ، شكار و صيد مصوب 1346 (همراه با اصلاحات بعدي آن ).
3- اصل پنجاهم قانون اساسي از حيث نقش و جايگاه محيط زيست و مسئوليت عمومي در حفظ و حراست از آن.
4- قانون حفاظت و بهره برداري از منابع آبزي، مصوب 1374ش.
5- قانون مجازات اسلامي(مواد 202 تا 205، 357 تا 362، 679 و 680 درباره جزاي اتلاف حيوانات؛ ضمان خسارت هاي حيوان و ديه جنايت بر حيوان).
6- مصوبه جديد شوراي عالي حفاظت محيط زيست در مورد تعيين بهاي پروانه شكار و صيد و بهاي جانوران وحشي.
7- تعهدات بين المللي دولت ايران در قالب كنوانسيون هاي بين المللي :
- كنوانسيون مربوط به تالاب هاي مهم بين المللي، بويژه تالاب هاي زيستگاه پرندگان آبزي، رامسر، 2 فوريه 1971، معروف به معاهده يا كنوانسيون بين المللي تالابها/ رامسر و بازنگري و اصلاحيه مصوب آن در 3 دسامبر 1982 در پاريس و اصلاحيه مقرر در نشست فوق العاده اعضاء در رجينا(كانادا) در 1987.
- قانون الحاق ايران به كنوانسيون تجارت بين المللي گونه هاي حيوانات و گياهان وحشي كه در معرض نابودي قرار دارند(كنوانسيون مربوط به تجارت بين المللي گونه هاي جانوري و گياهي وحشي در معرض انقراض يا سايتِس؛معروف به كنوانسيون واشنگتن، 1973 با هدف حفاظت از گونه هاي نادر و حفاظت از زيستگاه آن ها).
- قانون الحاق به كنوانسيون حفاظت از گونه هاي مهاجر وحشي، مصوب 20/3/1386 مجلس شوراي اسلامي.
- اسناد مصوب كنفرانس استكهلم و ريو. اسناد بين المللي مزبور، مهم ترين وسيله جهت حفاظت از گونه ها گياهي و جانوري و زيستگاه هاي آن ها تلقي شود. (1)
با وجود مقررات مهم مندرج در كنوانسيون هاي بين المللي موضوع تعهدات بين المللي ايران در زمينه گونه هاي جانوري و گياهي وحشي، متاسفانه وضعيت اجراي تعهدات مزبور در كشور نسبت به حيات وحش و محيط زيست مربوطه بسيار تاسف بار مي باشد و قوانين داخلي نيز به لحاظ خلاء قانوني و نبود ضمانت هاي اجرايي و حقوقي مربوطه از بازدارندگي مناسب در جهت حفظ حقوق محيط زيست و حيات وحش برخوردار نيستند. فهرست قرمز اتحاديه بين المللي براي حفاظت از طبيعت، مرتبط با وضعيت حيات وحش و محيط زيست ايران بسيار نگران كننده و تاسف بار است!.(2)
نقض تعهدات بين المللي دولت ايران و نسل كشي پرندگان مهاجرِ در معرض خطر و انقراض :
پرندگان مهاجر،شكار غيرمجاز گونه هاي وحشي و تخريب مستمر محيط زيست و حيات وحش در تالاب هاي بين المللي ميانكاله و فريدونكنار و نواحي سرخرود در مازندران، از زمرۀ اخبار مكرر و مستمر در رسانه ها و سايت هاي مختلف طي ساليان اخير مي باشند. فهرست ارزشمندي از تالاب هاي بين المللي ايران در كنوانسيون بين المللي رامسر به ثبت رسيده و از اعتباري جهاني و بين المللي برخوردار بوده و از مهم ترين و اصلي ترين زيستگاههاي پرندگان آبزي در ايران و جهان به شمار مي روند و هرساله، نيز پذيراي ميليون ها پرندگان مهاجر و گونه هاي جانوري منحصر و در معرض خطر انقراض به منطقه مي باشند.
برخورداري زيستگاههاي حيات وحش پرندگان و گونه هاي جانوري وحشي مزبور از منابع طبيعي و زيست محيطي فراوان ، زمينه ساز مهاجرت ساليانۀ حيوانات مزبور به پناهگاه هاي حيات وحش در شمال كشور و تقويت اكوسيستم منطقه اي و نقش آفريني هاي زيبا و طبيعي از طبيعت مازندران بوده كه چشم هر رهگذر و بيننده را خيره و به خود جذب مي كند.
حضور گسترده و ميليوني پرندگان مهاجر به تالابهاي مزبور در هر سال مي تواند مازندران و مناطق مزبور را به يكي از قطب هاي گردشگري و پرنده نگري در ايران و جهان تبديل كرده و فرصت هاي متعددي اقتصادي و معيشتي را براي اهالي بومي و محلي آن در دنياي پُرتلاطم بيكاري و عدم اشتغال فراهم آورد. با اين وجود،در سالهاي اخير، تعرض به حيات وحش و محيط زيست منطقه و تخريب عالمانه و عامدانۀ منابع طبيعي و زيست محيطي شمال كشور و تحميل اسيب هاي جدي بر حيات تالابهاي مزبور و حيات وحش حيوانات، همراه با شكار بي رويه و مخرّب گونه هاي جانوري مهاجر از سوي شكارچيان غيرمجاز و برخي از بوميان، به اشكال مختلف شكار و درنتيجه،از بين رفتن مستمر و فزايندۀ پرندگان در معرض خطر يا درحال انقراض؛ واقعيت تاسف بار بومي، ملي و بين المللي بوده كه نيازمند تدبيري فوري، موثر و مناسب از سوي قواي سه گانه و سازمان ها و نهادهاي مربوطه و نيز پيشگيري از ادامۀ هر نوع تعرض نسبت به حيات وحش حيوانات و رعايت و تضمينِ حقوق حيوانات و تعقيب جدي تعهدات بين المللي ايران در كنوانسيون هاي متعدد گونه هاي جانوري مي باشد.
واقعيات و حقايق موجود و مشهود در تالاب بين المللي فريدونكنار و ناحيه سرخرود،وضعيت دامگاه هاي انساني مستقر در آنها و نسل كشي پرندگان مهاجر و گونه هاي جانوري در معرض خطر، دامنۀ فزايندۀ صيدها و تورهاي بزرگ و گروهي در منطقه و شكار بي رويه گونه هاي جانوري حفاظت شدۀ ملي و پرندگانِ حمايت شدۀ جهاني، همراه با شيوه هاي نگاهداري غيرمجاز پرندگان به دام افتاده و سلاخي و كشتار بي رويه و بي رحمانۀ آنها و نيز بازار پُر سود و كسب و كار فروش آنها، بدون هرگونه توجهي به اهميت و جايگاه حيات وحش و نقش پرندگان مهاجر در معرض خطر و انقراض، را بايد بعنوان يك ' فاجعۀ انساني، زيست محيطي، جانوري و حيات وحش ملي و بين المللي در ايران' تلقي كرد و آنرا با هزاران آه و تاسف نيز معرفي كرد؟!
به راستي، اين است درس هاي آموخته بوميان و شكارچيان غيرمجاز از آموزه هاي ديني ضامن آهو؟! اين است شيوۀ تاسف بار اجراي تعهدات بين المللي دولت ايران و تعهد دولت يازدهم و دولتهاي پيشين به ' استفادۀ عاقلانه از تالاب ها'، در راستاي مقررات مندرج در كنوانسيون بين المللي تالابها/ رامسر؟!
بديهي است هرگونه بي توجهي از سوي قواي مزبور و مديران دولتي و رئيس جمهور نسبت به تداوم روند فزايندۀ تخريب محيط زيست و حيات وحش كشور و عدم تعقيب قانوني مرتكبين آنها و شكارچيان غيرمجاز منطقه اي و خارج از آن، مستوجب از بين رفتن تمامي گونه هاي جانوري وحشي در معرض خطر و انقراض، خروج ايران از دارندگان تالاب هاي بين المللي مزبور و دارندگان گونه هاي وحشي منحصر و مهاجر بوده و سبب بروز مسئوليت ناشي از تعهدات بين المللي دولت ايران و از بين رفتن زيستگاههاي حيات وحش و امن پرندگان مزبور شده و در اين رهگذر نيز، تقابل متعارف بين اهالي بومي و شكارچيان و محيط بانان و مسئولان حفاظت محيط زيست و تالاب هاي بين المللي مزبور، نيز امري عادي و روزمره خواهد بود.!
ديده بان حقوق حيوانات و ساير فعالان زيست محيطي و حيات وحش ايران با برگزاري اولين همايش تخصصي حقوق حيوانات در 20 شهريور 1393، در روز ملي مبارزه با خشونت عليه حيوانات، در مركز همايش هاي بين المللي سازمان حفاظت از محيط زيست بر لزوم رفع خلاهاي قانوني مربوط به حقوق حيوانات و حيوان آزاري و لزوم تدوين و تثبيت نظام جامع حقوق حيوانات و حفظ حقوق محيط زيست و حقوق حيوانات و فرهنگ سازي توامانِ مردم و مسئولان در اين باره تاكيد نموده اند.(3).
جاي بسي تاسف است، با وجود دغدغه ها و تاكيدات برگزار كنندگان اين همايش و دستاوردهاي جدي و موثر آن، در كمتر از 20 روز از آن تاريخ، با تكرار تعرضات مستمر به حيات وحش و زيستگاههاي امن پرندگان، شاهد كشتار بي رحمانه و گستردۀ پرندگان مهاجر و به روز رساني بازار فروش غيرقانوني پرندگان صيد شده در فريدونكنار و نواحي مشابه در شمال كشور بوده و علي رغم غيرمجاز بودنِ شكار آنها و صيد گسترده و غيرقانوني گونه هاي جانوري در معرض انقراض و خطر، برخلاف تعهدات بين المللي دولت ايران و تلاش هاي نسبي و محدود به عمل آمده از سوي سازمان حفاظت از محيط زيست، ديده بان حقوق حيوانات و ساير فعالان زيست محيطي و حيات وحش ايران، در كمال تعجب و ناباوري، سكوت و مواضع غيرمسئولانه و منفعلانه مسئولان منطقه اي و كشوري و بي اثر ماندن اقدامات به عمل آمده از سوي سازمان و گروههاي مزبور نيز مشهود است!.
به گونه اي كه دكتر ابتكار در يادداشت منتشره خويش در صفحه فيس بوك خود نيز، ضمن اذعان به مراتب ياد شده و اظهار تاسف از وضعيت موصوف و ناتواني سازمان حفاظت از محيط زيست در برخورد با وضعيت مزبور!!!، بر لزوم اقدام جدي و موثر از سوي مسئولان منطقه اي و كشوري، به منظور نجات حيات وحش منطقه و تعرضات غيرقانوني به تالاب بين المللي فريدونكنار و مانند آن تاكيد داشته است.(4)
گزارش منتشره از سوي رياست سازمان مزبور و ساير فعالان حيات وحش و حقوق حيوانات، حكايت از ' قتل عام و نسل كشي گستردۀ پرندگان مهاجر به تالاب بين المللي فريدونكنار' و آسيب هاي جدي وارده به گونه هاي مهاجر در معرض خطر و انقراض، در اثر شكار بي رويه و غيرمجاز در منطقه و تداوم تجارت غيرقانوني پرندگان مهاجر از يكسو و تقابل و برخورد مسلحانۀ شكارچيان و اهالي بومي و منطقه اي ذينفع از شكار و دام هاي غيرقانوني منصوبه در منطقه و نيز كافي نبودنِ مساعي مسئولان منطقه اي و كشوري براي نجات حيات وحش و حفاظت از زيستگاه طبيعي مزبور دارد.!(5)
دكتر ابتكار در يادداشت منتشره خويش به مانند حقوقدانان و فعالان محيط زيست و حيات وحش ايران بر لزوم توجه جدي و موثر به وضعيت موجود و حمايت قانوني و كارشناسي از گونه هاي جانوري مهاجر و رفع هرگونه تعرض و شكار بي رويه نسبت به آنها تاكيد كرده و بدان نيز هشدار داده است. ديده بان حقوق حيوانات نيز در مقام اعتراض به وضعيت تاسف بار مزبور نسبت به تشكيل ' كمپين پرواز' و جلب و جذب همياران حيات وحش و محيط زيست در اين باره اقدام كرده و در مقام تعقيب حقوقي و رسانه اي آن،به اشكال مختلف برآمده است. ديده بان محيط زيست و حيات وحش ايران نيز در اقدامي مشابه بر مخاطرات پيش روي حيات وحش و پرندگان مهاجر و لزوم رفع آن تاكيد داشته است(6).
صرف نظر از خلاء هاي قانوني موجود در قوانين نسبت به نظام حقوقي حيوانات، به ترتيب مطروحه در همايش مزبور و علي رغم لزوم تدوين و تصويبِ نظام جامع حقوق حيوانات در چهارچوب اصول و هنجارهاي بين المللي مربوط به حفاظت از محيط زيست و گونه هاي جانوري حيات وحش و نيز در راستاي تعهدات بين المللي دولت ايران در كنوانسيون هاي بين المللي مربوطه و تضمين كاملِ رعايت حقوق حيوانات و حيات وحش در ايران از سوي دولت، نمي توان و نبايد به بهانۀ مزبور و تا قبل از حصول به نتايج نهايي تصويب قانون مذكور، دست روي دست گذاشت و شاهد تخريبِ روزافزون ميراث طبيعي و زيست محيطي منطقه و از بين رفتن مستمر گونه هاي جانوري مزبور و آسيب هاي فزاينده و غيرقابل جبران به حيات وحش ايران و پرندگان مهاجر مزبور كه از زمرۀ ميراث طبيعي جهاني و بين المللي نيز به شمار مي روند، بود.! هر يك از شهروندان، دولت و مردم نسبت به اين تخريب و تعرضات مستمر و وحشتناك به محيط زيست و حيات وحش كشور، در راستاي تكليف قانوني، عقلي و منطقعي مقرر در اصل50 قانون اساسي تكليف داشته و نسبت به فرزندان، كودكان و آيندگان نيز مسئول و متعهد خواهند بود.
*حقيقت تلخ بوميان و اهالي مازندران ! :
بسياري از كشاورزان و بوميان مازندراني با برداشت محصول شالي و زراعي خويش و پايان يافتن عمليات باغداري و مشاغل مربوطه، با سفر به مشهد، به زيارت ثامن الحج(ع) رفته و آن حضرت را با عنوان ' ضامن آهو' صدا مي زند و به ظاهر، با مفاهيم مربوط به ' حقوق حيوانات و حيات وحش' نيز بيگانه نمي باشند.!، اما پس از زيارت و قرار گرفتن در كسوت زندگي و كار روزمره، گويي آنرا، به زودي به بوتۀ نسيان مي سپارد و دست به تعرض در طبيعت و شكار بي رويۀ حيات وحش منطقه و عرضه و فروش آنها در بازارهاي فريدونكنار و نواحي مجاور مي زنند.!
با اين وجود، بايد دغدغه هاي معيشت، اقتصاد و اشتغال سنتي و متعارف اهالي بومي و محلي منطقه را جدي گرفت و نسبت بدانها بي تفاوت نماند. بخشي از واقعيت بازار گرم شكار غيرمجاز و تجارت پرندگان مهاجر و صيد شده در فريدونكنار و نواحي اطراف،ناشي از واقعيت مزبور بوده كه برخورد و تقابل محيط بانان خدومِ با حداقل امكانات و مزاياي قانوني مربوطه با اهالي مزبور، به ترتيب مندرج در يادداشت دكتر ابتكار و برخي از فعالان و مديران محيط زيست و حيات وحش كشور؛چاره كار نخواهد بود.!
بوميان منطقه و اهالي مجاور تالاب هاي بين المللي مزبور، بيش از هر كسي، حق برخورداري از طبيعت و زيبائي هاي مناطق اطراف خويش را، جداي از مالكيت آنها نسبت به اراضي و زمين هاي مورد كشت و كار خويش از حيث حقوقي و قانوني دارند و نبايد از اين موهبت الهي و طبيعي و حقوق قانوني و مكتسبۀ خويش نيز محروم بمانند، اما به هيچ وجه نيز مجاز به تخريب و تعرض غيرقانوني نسبت به آن و تهديد حيات وحش منطقه و گونه هاي پرندگان مهاجر آن نخواهند بود.
ضروري است با فرهنگ سازي و آموزش علمي و عملي موثر و كارشناسي شده، زمينه افزايش و آگاهي آنها را نسبت به اهميت و جايگاه زيستگاههاي حيات وحش منطقه و محيط زيست آن فراهم آورد و با استفاده از ظرفيت هاي طبيعي، زيست محيطي و بومي منطقه، موجبات ايجاد فرصت هاي شغلي و معيشتي جايگزين و مستمر را براي آنها و فرزندانشان در منطقه فراهم ساخت.
آموزش و فرهنگ سازي گردشگري و تاسيس زير ساخت هاي آن و ترويج توريسم پرنده نگري در منطقه با جلب همكاري اهالي بومي منطقه و ايجاد فرصت هاي درآمدي حاصل از خدمات رفاهي و پشتيباني گردشگري مزبور براي آنها، زمينه مناسب و سودمندي براي برقراري تعامل مشترك بين مردم و دولت در فريدونكنار و ديگر نواحي مجاور تالاب هاي بين المللي ياد شده مي باشد، به گونه اي كه بوميان منطقه اي، خود حاميان پرندگان مهاجر و ناجي آتي آنها و ' هميار حيات وحش و محيط زيست'خواهند بود و اين تدبير، دير، نخواهد بود.
مخاطرات پيش روي محيط زيست جانوري و حيات وحش كشور :
اهم خاطرات پيش روي محيط زيست و حيات وحش ايران عبارتند از :
1- از بين رفتن و انقراض مستمر و مكرر بسياري از گونه هاي گياهي و جانوري مهم در كشور و هر گونه اقدام جدي و موثر براي احياء حيات آنها و بازگشت به گذشته.
2- ناكارآمدي نظام حقوقي و قانوني محيط زيست و حقوق حيوانات و نبودِ تضمينات حقوقي لازم و همه جانبه.
3- تضعيف روز افزون سلامت و امنيت محيط بانان و عدم تامين مالي، حقوقي، قانوني و بيم هاي لازم و نقش منفي ناشي از آن در روند حفاظت از طبيعت و محيط زيست! تعداد محيطبانان كشور 2 هزار و 688 نفر بوده كه يكسوم نُرم بينالمللي محسوب ميشوند. بسياري از آنها كشته يا مصدوم شده اند و يا فاقد تامين جاني و جسمي لازم در ايفاي وظايف حرفه اي خويشند. در شرايطي كه محيط بان فاقد بنزين براي ريختن در موتور خود و ملزومات اوليه براي انجام وظايف خويش و فاقد تامينات معيشتي و درآمدي مناسب هستند، انتظار حفاظت از محيط زيست و حيات وحش، توهي تاسف بار و فريبنده بيش نخواهد بود!.
4- فقدان مديريت و برنامه ريزي منسجم و كارآمد در حفاظت و صيد حيات وحش.
5- تجارت سازمان يافته گونه هاي گياهي و جانوري و مخاطرات ناشي از تهديد آنها به گونه هاي درمعرض خطر يا انقراض در كشور.
6- بي توجهي عيني و عملي گسترده نسبت به گونه هاي وحشي در حال انقراض يا منقرض شده.
7- شكار فزايندۀ غيرمجاز و تخريب روزافزون زيستگاهها و عدم كارآمدي سياستهاي نظارتي دولت در اين باره.
8- از بين رفتن 90 درصد حيات وحش كشور در 40 سال اخير و از دست رفتن تعداد 116 محيط بان در ايران،زنگ خطري غيرقابل انكار نسبت به محيط زيست و حيات وحش ايران است.(7)
نتيجه و دستاورد :
حفاظت از محيط زيست جهاني و نظام توسعه را بايد بعنوان يك واحد مشترك در جهان و ايران پذيرفت و بر اهميت و مراقبت از آن تاكيد جدي و هميشگي داشت. بايد ' كره زمين را بعنوان وطن خويش' تلقي كرده و جهاني پاك و بدور از هرگونه تخريب يا آسيب نسبت بدان براي همه و حتي، حيات وحش و حيوانات را مد نظر داشت. پيامدهاي هرگونه بي توجهي نسبت به اين موضوع، از آثار بي رويه تخريب محيط زيست و حيات وحش نيز كمتر نخواهد بود.
بايد دانست و دريافت كه '... جانوران وحشي در اشكال بيشمارشان، بخش غيرقابل جايگزين سيستم طبيعي كره زمين را تشكيل ميدهند كه بايد براي سعادت بشريت حفظ شوند....بايد با آگاهي از ارزش در حال رشد جانوران وحشي ازنقطه نظرزيست محيطي، بومشناسي، نسلشناسي، علمي، زيباييشناسي، تفريحي، فرهنگي،آموزشي، اجتماعي و اقتصادي و....' (8) در جهت حفظ حقوق حيات وحش و محيط زيست تلاش كرد.
بايد امروز، ' فاجعۀ نسل كشي پرندگان مهاجر مورد حمايت و حفاظت ملي و جهاني ' را درك و درمان كرد و دانست و دريافت كه، فردا؛ دير است....!! نجات محيط زيست و حيات وحش تاسف بار و در شُرف نابودي كامل آن نيازمند عزمي ملي و بين المللي و ارادۀ جدي، فوري، موثر و همه جانبۀ قواي سه گانه و مسئولان كشور و همكاري و همياري مستمر مردم و شهروندان و كارشناسان ذيربط مي باشد، والا بايد به سان سرنوشت ' شير ايراني و ببر مازندراني'، هزاران آه و تاسف و تاثر خورد كه چرا، با نسل منقرض شده و در شُرف انقراض و غيرقابل جايگزين آنها به مانند بسياري ديگر از گونه هاي جانوري ارزشمند و مورد توجه جهاني و حمايت هاي بين المللي مواجه شده ايم؟!.
بايد، چشمان را شست و طرحي نو در انداخت؛ تفنگ ها، قلاف شده، انديشه ها به حركت در آمده، قوانين به روز و موثر گشته، نظام اجرايي و مديريتي حفاظت از محيط زيست و حيات وحش منطقه و كشور تقويت گشته، محيط بانان و فعالان محيط زيست و حقوق حيوانات مورد حمايت گسترده قرار گرفته و با مهر و احترام با طبيعت و حيات وحش برخورد كرد و حقوق ذاتي و طبيعي آنها را محترم شمرد و دستان ياري همان بوميان و اهالي محلي شاغل در كشتار بي رويسه پرندگان مهاجر را در جهت حفظ گونه هاي جانوري و ميراث طبيعي منطقه، كشور و جهان فشرد و در جهت ' حفظ حقوق محيط زيست و حيوانات و تحقق توسعه پايدار' در منطقه و ايجاد فرصت هاي شغلي و اقتصادي جايگزين و راه اندازي ' گردشگري حيات وحش و پرنده نگري' با استفاده از ظرفيت هاي محلي و بومي منطقه اقدام كرد....
هرگونه بي توجهي، بي احترامي و تخريب محيط زيست و كوتاهي در حفاظت و مراقبت درست و همه جانبه از آن و گونه هاي گياهي و جانوري موجود در آن و بي توجهي به حقوق محيط زيست و حقوق حيوانات، به معناي نقض آشكار قانون طبيعت، قوانين مرتبط با حقوق بشر و محيط زيست و توهين و تجاوز نسبت به بشريت و حقوق آنها بايد تلقي گشته و مورد برخورد جدي و حقوقي قرار گيرد.
ضروري است؛ آموزش و اطلاع رساني مستمر و موثر در اين رابطه در سرفصل اصلي نظام آموزشي دانش آموزان،دانشجويان و فرهنگ سازي عموم شهروندان و مسئولان در رسانه ها و مراجع علمي، فرهنگي، دانشگاهي، مديريتي و تقنيني كشور قرار گيرد و بر آموزش، نظارت، حفظ و اجراي حقوق محيط زيست و حقوق حيوانات و تضمين رعايت آنها نيز در جامعه تاكيد گردد.
آموزش و فرهنگ سازي گسترده، مستمر و همه جانبه نسبت به محيط زيست و حقوق حيوانات، تدوين و تصويب نظام جامع حقوق حيوانات، تعامل مستمر و دو جانبه بين گروههاي مردم نهاد و فعالان محيط زيست و ديده بان حقوق حيوانات و بر طرف كردن خلاء ها و نارسائي هاي مشهود و متعدد موجود در نظام حقوقي و تقنيني مربوط به محيط زيست و حقوق حيوانات، همراه با ايجاد مديريتي هماهنگ و كارآمد در حوزه هاي مزبور، در راستاي توسعۀ پايدار منطقه و كشور و حفاظت از حقوق محيط زيست و حيات وحش مازندران و ساير نقاط ايران، دستاوردهاي غيرقابل انكار و مهمي را نسبت به حقوق محيط زيست و حقوق حيوانات با خود ، به همراه خواهد داشت....
منبع:خبر آنلاين - محمدرضا زماني درمزاري
اول**
تهران - ايرنا - يك حقوقدان نسبت به تخريب محيط زيست و كشتار گستردۀ پرندگان مهاجر در فريدونكنار در استان مازندران هشدار داده و خواستار اقدام قوري در اين زمينه شده است.