چرا امريكا به تعهد خود در عراق عمل نكرد؟

به گزارش ديپلماسي ايراني ، عراقي هاي درگير در اوضاع كشورشان كه تحولات كشورشان را به دقت زير نظر دارند، نوري مالكي، نخست وزير سابق را مسئول بسياري از تحولات جاري مي دانند و مي گويند كه عدم تحقق رويايش براي رسيدن به پست نخست وزيري براي بار سوم مجازاتي بود كه مستحق آن بود.

پژوهشگران ايراني نزديك به مراكز تصميم گيري در كشورشان نيز مالكي را مسئول همين حوادث مي دانند. هر دوي آنها نيز متفق القولند كه ايالات متحده به دلايل مختلف مسئول برخي از اين تحولات است كه بارزترين اين دلايل دو مساله است؛ اول نبود ناآگاهي و نبود پيش فرض نزد آنها به دليل اين كه هر اطلاعاتي كه به دست مي آورند از طريق هم پيمانان عرب و كشورهاي منطقه اي و عراقي هايي است كه خود تلاش بسياري براي ايجاد شبكه 'داعش' كرده اند كه اگر همكاري آنها نبود امكان نداشت داعشي به وجود بيايد. و دوم، خودداري از رديابي داعش و حمله هوايي به اين شبكه تا زماني كه عليه اقليت هاي ايزدي جنايت شد و آنها را وادار به كوچ اجباري كردند و به آنها تجاوز كردند و به اسم اسلام مورد توهين و استهزا قرار دادند. همچنين امريكايي ها تا زماني كه داعش مسيحيان را وادار به كوچ اجباري نكرد و بسياري از آنها را نكشت وارد عمل نشدند.

اين افراد عراقي و ايراني در پاسخ به اين سوال كه امريكا تاكيد مي كند مسئول آن چه در عراق مي گذرد نيست و اگر هم مسئول باشد به اندازه مالكي و رهبران ايران مسئول نيست، مي گويد، ما همان روزهاي اول بعد از انتخابات به امريكايي ها گفتيم كه فضا را براي ايجاد دولت جديد باز كنيد تا اولا يا خود مالكي نخست وزير شود يا اين كه يكي از اعضاي دولت او به اين سمت برسد، اين زماني بود كه هنوز داعش به سمت كردستان عراق و بغداد پيش روي نكرده بود، اما آنها توجهي نكردند. آنها تاكيد مي كنند امريكايي ها تنها زماني وارد عمل شدند كه مي خواستند براي حفاظت از مصالح و سرمايه گذاري هاي خود در مناطق كردنشين و همچنين شهروندانشان به اسم حمايت از كردها وارد عمل شوند. هدف آنها حمايت از كردها نبود اگر چنين بود چرا وقتي كه ايزدي ها و مسيحي ها مورد تعرض قرار گرفتند وارد عمل شدند؟ مي گويند كه امريكايي ها رسما اعلام كردند كه تنها به دفاع از كردستان اقدام مي كنند. در حالي كه هيچ توجهي به بغداد نكردند، در حالي كه اين شهر بعد از اشغال سامرا توسط داعش در معرض تهديد اشغال بود. داعش مي خواست بعد از اشغال اين دو شهر به سمت شهر مقدس كربلا حركت كند و به مناطق 'شعيه نشين' جنوب برود.

اين صحيح است كه واشنگتن به افراد ذي نفوذ عراقي اعم از روحانيون ديني و مقامات و سياستمداران و روساي احزاب ابلاغ كرد كه براي جلوگيري از گسترش اين شبكه و تهديدهاي آن دامنه دخالت خود را گسترش خواهد داد اما عملا كاري نكرده است. به رغم اين كه با شبه اجماعي مالكي از قدرت كنار رفت و حيدر العبادي به جانشيني او انتخاب شد.

اين افراد همچنين مي گويند كه اين صحيح است كه واشنگتن به افراد ذي نفوذ عراقي اعم از روحانيون ديني و مقامات و سياستمداران و روساي احزاب ابلاغ كرد كه براي جلوگيري از گسترش اين شبكه و تهديدهاي آن دامنه دخالت خود را گسترش خواهد داد اما عملا كاري نكرده است. به رغم اين كه با شبه اجماعي مالكي از قدرت كنار رفت و حيدر العبادي به جانشيني او انتخاب شد. به اعتقاد آنها امريكا به وعده اي كه داد عمل نكرد. در حالي كه تنها يك شرط گذاشته بود كه مالكي را 'برداريد' يك نفر را به جاي او انتخاب كنيد و دولت وحدت ملي كه شامل همه گروه هاي عراقي باشد را تشكيل دهيد تنها با اين هدف كه بحران بسيار پيچيده سياسي به اين شكل حل شود، و بر طرحي كه آرامش را به كشور بازگرداند توافق شود، بر تروريسم با همه زمينه ها و دلايل آن كه بارزترين آنها رفتارهاي سني ها و ممارسمت به تروريسم توسط آنها به دليل قلع و قمع و سركوب و كنار رفتن از تسلط كامل بر كشور بود، غلبه شود. امريكايي ها مي گفتند كه اگر اين شرايط مهيا شوند 'فورا حمله' مي كنند. البته هنوز هم دولت تشكيل نشده است.

به هر حال عراقي هايي كه درگير اوضاع كشورشان هستند، مي گويند كه عراقي ها اين دستاورد را به دست آوردند يا اين كه مي روند كه به دست آورند، اما امريكايي ها بايد درك كنند كه آن چه در موصل و استان صلاح الدين رخ داد ضربه رواني بزرگي به عراقي ها اول از همه به شيعيان و كردها به دليل فروپاشي ارتش در اين مناطق و دوم به دليل تهديدهايي كه در بالا به آنها ذكر شد، وارد آمد. البته دلايل فروپاشي بسيار است، مسائلي از جمله فساد و رشوه و كمبود آموزش و نبود سلاح به اندازه كافي از جمله دلايل آن است. چند ماه پيش نيز به اين مساله اشاره شد كه كسي داوطلب عضويت در ارتش به دليل حقوق نه چندان مناسب آن وجود ندارد. دليل ديگر عدم رغبت براي عضويت در ارتش اين است كه كردي يا سني يا شيعي ترجيح مي دهد كه بجنگد و كشته شود براي منطقه و 'عشيره'اي كه در آن زندگي مي كند نه براي شهري كه از افراد ديگري تشكيل شده است. به گفته آنها مرجعيت عالي شيعه نجف اشرف اين هشدار را دريافت و به دنبال آن فتواي 'جهاد كافي' را صادر كرد، به ويژه كه به اعتقاد بسياري فروپاشي ارتش در بغداد توسط داعش نزديك بود و هم پيمانان داعش مي گفتند كه ظرف چند ساعت بغداد سقوط مي كند، همچنين خبر اعدام 1700 نفر در پايگاه اسپايكر منتشر شد كه صحيح از آب در آمد. ظرف 48 ساعت در جواب به فتواي مرجعيت دو ميليون عراقي داوطلب شدند. اين مساله روحيه عراقي ها را بالا برد اما مشكلات بسياري را نيز به وجود آورد كه بعضي از آنها مسائل لوجستيكي و بعضي ديگر مرتبط با تامين سلاح و آمادگي و آموزش بود. هدف اصلي آيت الله سيد علي سيستاني از اين كار يافتن فرصتي براي رسيدن به راه حل سياسي بود.

اول **1521