به گزارش ايرنا، انسانها از زماني كه خاصيت چسبندگي گل رس را شناختند، ساخت سفالينه ها را براي استفاده در زندگي روزمره آغاز كردند و با گذشت زمان و گسترش زندگي، سفالگري نيز تكامل يافت و انسانهاي هنرمند و خلاق با دستهايشان به گلهايي كه بر چرخها مي چرخيد نقش و نگارها زدند و آنها را با رنگهاي گوناگون آراستند.
ايران زمين يكي از نخستين و شايد نخستين منطقه جهان است كه در آن ساخت سفالينه ها براي استفاده روزمره مردم رايج و بتدريج با هنر قوم ايراني آميخته شده است.
اكنون نيز در بسياري نقاط ايران همچون درمند گناباد، لالجين همدان، ميبد يزد، زنوز آذربايجان، كلپورگان سيستان و بلوچستان، جويبار مازندران، سياهكل گيلان و شهرضا در استان اصفهان، ظروف سفالين تهيه ميشود.
وسايل و محصولات سفالي و سراميك در هر يك از اين نقاط با اختلافي اندك در نوع مواد اوليه، رنگ و طرح تهيه ميشود و به همين دليل محصولات هر ناحيه به خوبي قابل تشخيص از فرآوردههاي ساير نقاط است.
در شهرضا در جنوب استان اصفهان به عنوان يكي از مراكز توليد سفالينه ها اكنون 30 كارگاه توليد ظرفهاي سفالي با حدود 200 شاغل فعال است.
همچنين حدود 200 نفر هم به صورت خانگي كار طراحي و نقاشي روي اين محصولات را انجام مي دهند.
استاد مرتضي فخار سفالگر شهرضايي كه ساليان دراز دست در گل و رنگ دارد از آينده اين هنر صنعت نگران است و اين نگراني را در چهره اش به خوبي مي توان حس كرد.
اين استاد سفالگر به خبرنگار ايرنا گفت: سفالگري بخشي از ميراث فرهنگي اصيل ما است و بايد به آن توجه ويژه شود ولي آنقدر مورد بي مهري قرار گرفته كه حتي برخي از فرزندان ما تمايلي به ادامه اين كار ندارند.
وي آموزش اين هنر در هنرستان ها و مراكز آموزش فني وحرفه اي، بدون توجه به كارگاههاي سنتي و محيط عملي را بدون نتيجه پيش بيني كرد و گفت: هنرجويان اين رشته بايد بخش زيادي از اين هنر را در محيط كارگاهي و عملي ياد بگيرند.
استاد سفالگر شهرضايي، عشق و علاقه را از مهمترين انگيزه هاي يك سفالگر خواند و تصريح كرد: در اين رشته تمايل خانمها و علاقه آنها معمولا بيشتر است.
استاد فخار نبود مكاني مشخص به عنوان شهرك سفال و سراميك را يكي از مهمترين مشكلات سفالگران شهرضا برشمرد و گفت: در سالهاي گذشته محلي را براي احداث اين شهرك در مسير شهرضا_ اصفهان اختصاص دادند و حتي مراسم كلنگ زني با حضور مسئولان استاني برگزار شد ولي در حال حاضر وضعيت مشخص و روشني ندارد.
وي گفت: 70درصد از خاك زمينهاي شهرضا براي ساخت سفال مناسب است و اين يكي از دلايل گسترش اين هنر صنعت در اين شهرستان است.
وي ضمن اظهار بي اطلاعي از ميانگين ميزان توليدات اين محصول در شهرضا گفت: توليدات شهرضا به بيشتر كشورهاي حوزه خليج فارس و شهرهاي جنوبي كشور ارسال مي شود.
اين استاد سفالگر از ورود كالاهاي مشابه چيني و تايواني به كشور ابراز نگراني كرد و گفت: دولت و برنامه ريزان محلي بايد توجه داشته باشند كه با احياي اين هنر و توجه به توليدات داخلي مي توان بخشي از مشكلات اشتغال را حل كرد.
هنرمند سفالگر شهرضايي نبود سختي كار در ساختار بيمه تامين اجتماعي براي سفالگران، پرداخت عوارض و ماليات و نداشتن شركت تعاوني سفالگران و ضعف فناوري در بخش توليد سفال را از مهمترين مشكلات سفالگران بيان كرد.
استاد باقر سهيلي يكي ديگر از هنرمندان بنام شهرضا كه فوت كوزه گري را نزد پدر آموخته و به فرزندش مهدي و نوه اش مبين نيز آموزش داده است نيز از نامهرباني برخي مسوولان گلايه دارد.
وي گفت: مشكلات سفالگران و هنرمندان اين رشته بسيار است و توجهي هم به حل آنها نمي شود.
وي مشخص شدن وضعيت و احداث شهرك سفال و سراميك را يكي از مهمترين نيازها و خواسته هاي سفالگران شهرضايي اعلام كرد و از مسوولان خواست تا در اين خصوص مساعدت لازم را داشته باشند.
استاد سهيلي ضمن تشكر از حمايت هاي معاون اداره كل صنايع دستي استان اصفهان گفت: بي شك حمايتهاي آقاي اديب طي ساليان گذشته نقش موثري در احيا و ماندگاري اين هنر داشته است.
سفالگري و ديگر صنايع دستي به دليل نياز كم به سرمايه و مواد اوليه وارداتي، به راحتي قابل گسترش است و از اين طريق مي توان شغل هاي زياد در كشور ايجاد كرد.
مشكلات صنايع دستي كشور در حالي است كه انواع صنايع دستي و يا كالاهاي نيمه صنعتي تزييني وارداتي به نام صنايع دستي در بازار شهرهاي مختلف به فراواني عرضه مي شود و ايرانيان با خريد اين كالاها به اشتغال مردم ديگر كشورها كمك مي كنند.
تامين امكانات لازم براي سفالگران و هنرمندان ديگر رشته هاي صنايع دستي و ترغيب آنها به توليد محصولات بازار پسند از طريق شناخت نيازهاي بازار در گسترش اين صنايع موثر است.
سفالگري ساختن ظروف با گل است و به ظرف ساخته شده از اين طريق سفال ميگويند. قبل از رواج شيشه سفالينهها رايجترين مظروفات بشر بودند و از مشهورترين سفالينهها ميتوان به كوزه و پياله سفالين اشاره كرد.
مرغوبترين خاك در صنعت سفالگري خاك رس است كه بدليل وجود مقادير بالاي آهن در آن، به رنگ سرخ است.
خاستگاه سفالگري به درستي آشكار نيست ولي از روي يافتههاي كهن سرزمين باستاني سومر را خاستگاه اين هنر صنعت ميدانند، اما به تازگي كشف تمدن جيرفت ترديدهايي در مورد اين نظريه ايجاد كرده است.
در ايران قدمت سفالينهها به بيش از ده هزار سال ميرسد.
قديميترين چرخ سفالگري و كوره پخت سفال در جهان در تپه سيلك كاشان يافت شده و قديميترين ظروف سفالي منقوش مربوط به ايران است.
شهرضا در 80 كيلومتري جنوب اصفهان واقع است.
ت/ 7144/607
اصفهان- ايرنا- ظرفهاي سفالي از نخستين دست ساخته هاي بشر براي نگهداري آب و غذاست كه بتدريج به جلوه گاه ذوق و هنر مردم مناطق مختلف جهان نيز مبدل شد.