حزب جمهوری خواه خلق ترکیه، رویکرد به حجاب و رعایت حقوق بشر
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 87/09/13
سیاسی.حزب.حجاب.جمهوری خواه خلق
از : علیرضا جباری
آنکارا - مواضع اخیر رهبر حزب جمهوری خواه خلق ترکیه در دفاع از حجاب صرف
نظر از ابعاد اجتماعی آن،نشان از رویکردی نو در سیاست های این حزب به
عنوان پاسدار ارزش های لائیسم در ترکیه دارد که می تواند بسیاری از تحولات
سیاسی این کشور را تحت تاثیر خود قرار دهد.
دنیز بایکال رهبر حزب جمهوری خواه خلق ترکیه روز گذشته در پاسخ به
انتقادهایی که از این حزب برای به عضویت در آوردن چند بانوی با حجاب در
حزب جمهوری خواه خلق به ایراد سخنرانی پرداخته بود، گفت: لباس نمی
تواند به عنوان میدان خوانی برای دولت قلمداد شود و پوشش به تنهایی نمی
تواند به عنوان معیاری برای لائیسم مطرح و ذهنیت احزاب تک حزبی در قرن
2000 نمی تواند اجرا شود.
به اعتقاد بسیاری از ناظران این سخنان رهبر یکی از سرسخت ترین احزاب
سیاسی ترکیه که مخالفت با حجاب تا چندی پیش جزو منشور سیاسی آن تلقی می
شد، یکی از مهم ترین رویکردهای اخیر حزب جمهوری خواه خلق ترکیه در طول
سالیان گذشته به شمار می رود.
هر چند اقدام اخیر حزب در جذب بانوان محجبه را باید به فال نیک برای
جامعه ترکیه که بیش از 99 درصد از جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می دهند،
گرفت، اما نباید این خود انتقادی تاریخی را که رویکردی نو در رفتارهای یک
حزب قدیمی محسوب می شود را نادیده گرفت و از کنار آن به سادگی رد شد.
حمایت رهبر حزب جمهوریخواه خلق از عضویت بانوان محجبه در این حزب به
قدری قوی و محکم بود که هیچ تردید را باقی نمی گذارد که اتفاقی در این
حزب به عنوان ستون اصلی نظام سکولار و محکم ترین پاسدار ارزش های لائیسم در
ترکیه در شرف روی دادن است که نیازمند شناختی بهتر و جامع تر در این
زمینه است .
پیشتر سه سناریو در این زمینه مطرح کردیم که به اختصار عبارت بودند
از : 1- یک خطای تاریخی در برداشت از یک اندیشه سیاسی 2- توجه به رعایت
حقوق بشر منطبق با شعار دمکرات های آمریکایی 3- رقابت با احزاب سیاسی
داخلی به خصوص حزب عدالت و توسعه .
در توضیح این سناریوها می توان گفت که شاید بایکال و کادر رهبری حزب
جمهوری خواه خلق به خوبی دریافته اند که مخالفت با حجاب از سوی آنها یک
خطای تاریخی بوده و طرد کردن محجبه ها از حزب و به طور کلی از نهادهای
مدنی ترکیه که تاکنون در این کشور صورت می گرفت، امری اشتباه است .
به همین دلیل بایکال معتقد است که دیگر نباید این اشتباه تاریخی را
تکرار و اشخاص را به خاطر پوشش آنان طرد کرد.
او در این باره و به صورت سووالی که حاکی از پی بردن به این اشتباه و
خطای تاریخی است، می گوید: آیا ما نیز باید آیین نامه مرتبط با لباس
منتشر کرده و افراد را منطبق با لباس و طرز پوشش آنها رده بندی کنیم ؟ این
مساله در قرن 21 نمی تواند اجرا شود.
شاید بر همین اساس است که وی و کادر رهبری حزب برای جبران این اشتباه
تاریخی از بانوان با حجاب برای پیوستن به حزب جمهوری خواه خلق دعوت به
عمل آوردند .
دومین سناریو نیز این بود که بایکال و حزب متبوعش همان گونه که گفته
شد صداهایی را از دور مبنی بر رعایت حقوق بشر و غیره شنیده اند و به همین
خاطر چون امیدوار به جلب حمایت های بین المللی به خصوص از سوی ایالات
متحده آمریکا برای کسب قدرت در کشورشان هستند، بنابراین از یکی از اصول
قدیمی و کهنه خود دست کشیده و با دعوت از چند بانوی باحجاب به طور عملی
خود را مدافع حقوق بشر عنوان کرده و از این طریق قصد دارند تا در آینده
علاوه بر مسایل داخلی بر حجم ارتباطات خارجی خود نیز بیافزایند.
این موضوع به قدری برجسته شده است که الزاما باید بیش از سایر گزینه
ها مورد توجه قرار گیرد، چرا که نوع حرکت حزب کاملا در راستای رعایت حقوق
بشر و منطبق با شعار محوری دموکرات های آمریکا در این زمینه است.
بایکال در این زمینه گفته است که نباید لباس افراد را به میدان
خوانی آنان برای دولت تفسیر کرد، این مساله ذهنیت جوامع تک حزبی است و
باید از این ذهنیت رهایی یافت.
این موضوع به جز رعایت حقوق بشر در صحنه سیاسی ترکیه تفسیر دیگری
ندارد و این سیاستمدار کهنه کار نیز به خوبی این موضوع را دریافته است.
سومین سناریو نیز به بازی های حزبی رایج میان احزاب سیاسی و تلاش
آنان برای کسب قدرت بازمی گردد.
همان گونه که خود بایکال اشاره کرده، اقدام حزب جمهوری خواه خلق در
جلب برخی از بانوان محجبه به این حزب، اقدامی در خنثی کردن تبلیغات
احزاب رقیب به خصوص حزب حاکم عدالت و توسعه (آک ) است.
وی روز گذشته نیز بار دیگر تاکید کرد که اصرار بر تغییر لباس، ذهنیت
دولت های تک حزبی است.
به هر روی انتخابات شهرداری ها در ترکیه نزدیک است و موفقیت احزاب
سیاسی در این انتخابات نشان از میزان اقبال عمومی در انتخابات آینده از
مجموعه احزاب در ترکیه خواهد داشت و توجه به حجاب از سوی حزب جمهوری خواه
خلق نزد جامعه مسلمانان ترکیه نمی تواند بی تاثیر باشد.
از سوی دیگر پست ریاست جمهوری آمریکا نیز در ژانویه و با انجام مراسم
قسم خوردن باراک اوباما ، به طور رسمی از جناح جمهوری خواهان که با شعار
رعایت دموکراسی روی کار آمدند به جناح دمکرات ها که همواره و شعار رعایت
حقوق بشر را سرلوحه سیاست های خود قرار می دهند، انتقال می یابد.
این جابه جایی قدرت در عرصه سیاست داخلی ایالات متحده بدون تردید
تحولات داخلی ترکیه را نیز که به دلایلی همواره به تحولات داخلی آمریکا
مرتبط بوده، تحت الشعاع خود قرار خواهد داد و چه بسا آرایش و چیدمان نظام
سیاسی این کشور را نیز دستخوش تغییراتی زیاد کند.
رویکرد حزب جمهوری خواه خلق ترکیه را نیز باید در این مسیر مورد
ارزیابی قرار داد و در این راستا به انتظار نشست و آینده تحولات در ترکیه
را از نزدیک مشاهده کرد.
خاورم **1158**230**
شماره 140 ساعت 20:01 تمام