به گزارش ایرنا، در حالی كه روزنامه های مختلف برزیل هر روز به ابعاد تازه ای از این جاسوسی و سوابق آن در كشورشان اشاره می كنند و معتقدند دولت خانم 'دیلما روسف' از این موضوع اطلاع داشته است، اما از سوی دیگر، دولت و مجلس برزیل با محكوم كردن چنین اقداماتی، تلاشهایی را برای توقف جاسوسیهای امریكا از كشورشان آغاز كرده اند.
این ماجرا پس از آن فاش شد كه ده روز پیش روزنامه 'او گلوبو' برزیل در شماره روز یكشنبه، شانزدهم تیر خود به نقل از اسنودن فاش كرد كه آمریكا میلیون ها ایمیل و مكالمات تلفنی برزیلی ها را هدف جاسوسی خود قرار داده و برزیل از كشورهایی است كه بیش از دیگر كشورهای امریكای لاتین، داده ها و اطلاعاتش تحت مراقبت واشنگتن بوده است.
بر اساس این گزارش، برزیل در كنار كشورهایی مانند چین، روسیه، ایران و پاكستان یكی از مهمترین اهداف جاسوسی امریكا است و واشنگتن برای دستیابی و جمع آوری اطلاعات آن حداقل از سه نرم افزار قوی رایانه ای استفاده كرده است.
اوگلوبو یك روز بعد نوشت كه تیمی از كارشناسان آژانس امنیت ملی و سازمان سیای امریكا در برازیلیا – پایتخت برزیل – به عنوان یكی از 16 پایگاه جاسوسی خود با هم كار می كرده اند و هنوز هم مشخص نیست كه آیا فعالیتهای این پایگاه جاسوسی همچنان ادامه دارد یا خیر.
به نوشته این روزنامه، پایگاه جاسوسی اطلاعاتی امریكا دست كم تا سال 2002 در برزیل فعال بوده و افرادی در 'لباس دیپلمات' در آن به فعالیتهای جاسوسی و سرقت اطلاعات مشغول بوده اند.
با انتشار این گزارش جنجالی، خانم 'دیلما روسف' رییس جمهوری برزیل در نشست هیات وزیران دستور داد در باره این افشاگری روزنامه او گلوبو تحقیق و از آمریكا توضیح خواسته شود.
'آنتونیو پاتریوتا' وزیر امور خارجه برزیل در همین راستا اعلام كرد كه دولت خانم روسف با «نگرانی شدید» خبر كنترل ارتباطات الكترونیكی و تلفنی برزیلیها را از سوی دولت امریكا دریافت كرده و از دولت اوباما خواسته است در این باره توضیح دهد.
پاتریوتا همچنین با احضار 'توماس شنون' سفیر آمریكا در برازیلیا، از او در این زمینه توضیح خواست و به سفارت برزیل در واشنگتن نیز دستور دارد این موضوع را پیگیری كند.
او همچنین اعلام كرد برزیل خواهان آن است كه سازمان ملل متحد موضوع امنیت سایبری بین كشورها را به بحث بگذارد.
همزمان، سازمان ملی مخابرات و پلیس فدرال برزیل اعلام كردند در مورد انتقال احتمالی اطلاعات این كشور به آمریكا توسط شركت های مخابراتی كه در برزیل مستقر هستند، تحقیق خواهند كرد.
پس از آن، خانم روسف در برابر خبرنگاران حضور یافت تا بگوید:'موضع برزیل در مورد این مساله بسیار روشن و قاطع است. ما این نوع اقدامات، [جاسوسی] را نقض حاكمیت كشور و حقوق بشر می دانیم و به هیچ وجه با دخالتهایی از این نوع نه تنها در برزیل بلكه در هیچ كشور دیگری موافق نیستیم.'
وی با بیان اینكه رسیدگی به این مساله باید بدون شتاب انجام شود، افزود: ما علاوه بر پیگیری این موضوع از طریق سفارت برزیل در واشنگتن و سفارت آمریكا در برزیل تصمیم گرفته ایم درخواستی به اتحادیه بین المللی مخابرات بفرستیم و در آن، خواستار برگزاری نشستی برای افزایش اقدامات مرتبط با امنیت سایبر شویم.
به نوشته روزنامه فولیا، رییس جمهوری برزیل افزود:'ما همچنین پیشنهادی را به كمیسیون حقوق بشر سازمان ملل ارائه خواهیم داد چون تضمین آزادی بیان یكی از اصول اساسی است ولی حقوق فردی و بویژه حوزه زندگی خصوصی شهروندان نیز در قانون اساسی ما تضمین شده است».
در پی این رخدادها، 'توماس شنون' سفیر آمریكا در برازیلیا در ملاقات با وزیر ارتباطات برزیل، موضوع نظارت آمریكا بر داده های اطلاعاتی این كشور امریكای جنوبی را انكار كرد.
شنون گفت: «ما به نگرانی دولت برزیل پاسخ می دهیم. ما با برزیل در زمینه جاسوسی و حوزه پلیسی در سطوح عالی همكاری داریم».
به نوشته روزنامه او گلوبو، در واشنگتن نیز سخنگوی وزارت خارجه امریكا بدون آنكه در باره مساله جاسوسی از برزیل و تاثیر آن بر روابط دو كشور از جمله برنامه دیدار رسمی خانم روسف به امریكا در ماه اكتبر سخنی بگوید، اظهارداشت: آمریكا امیدوار است همچنان به «گفتگو با برزیل» ادامه دهد .
در همین حال، 'رنان كالیئیرو' رییس مجلس سنای برزیل گفت كه كنگره این كشور باید در مورد صحت اطلاعات مربوط به جاسوسی آمریكا در برزیل تحقیق كرده و خواستار توضیح مقامات شود.
وی در مطلبی در روزنامه 'او استادو' گفت كه كمیسیون روابط خارجه مجلس سنا نیز باید برای روشن كردن اذهان مردم در مورد تمامی آنچه كه در این باره رخ داده است، همكاری كند.
در همین راستا، كمیسیون مذكور از 9 نفر از مقامهای كشور از جمله وزیر امور خارجه و مسئول بخش اطلاعات نظامی دفتر ریاست جمهوری برزیل برای ارایه گزارش دعوت به عمل آورد.
دولت برزیل نیز اعلام كرد كه یك گروه كاری از كارشناسان وزارتخانه های مختلف را برای بررسی این موضوع تشكیل داده است.
برخی از سناتورهای برزیلی نیز از دادن پناهندگی سیاسی به 'ادوارد اسنودن' افشاگر جاسوسیهای سازمان سیا از كشورهای مختلف كه تحت تعقیب دولت امریكا است، حمایت كردند و سناتور روبرتو ركیان، او را یك «قهرمان» خواند.
همزمان با این رویدادها و افشای اینكه علاوه بر برزیل، دیگر كشورهای امریكای لاتین نیز هدف جاسوسی امریكا قرار گرفته اند، دولتهای این منطقه بطور یك صدا به اینگونه اقدامات آمریكا اعتراض كرده و خواستار توضیح در این زمینه شدند.
از سوی دیگر، 'سلسو آمورین' وزیر دفاع برزیل روز پنجشنبه هفته گذشته در كمیسیون روابط خارجه سنای این كشور پذیرفت كه شبكه ارتباطات دولت فدرال «تاثیرپذیر» است و خطر واقعی تجاوز به اطلاعات رسمی كشور وجود دارد.
وی افزود: برزیل از نظر قدرت دفاع سایبری «هنوز در دوره طفولیت» قرار دارد و این در حالی است كه بودجه بخش امنیت سایبری كشور برای سال جاری كمتر از 100 میلیون رئال پیش بینی شده است كه حدود یك چهارم بودجه دولت انگلیس برای این كار است.
آمورین گفت: «امروزه كافی است فقط یك دكمه كامپیوتر مرا فشار دهید تا بطور خودكار به مایكروسافت وصل شود. به همین خاطر، من چیزهای مهم را از طریق اینترنت اقدام نمی كنم و برای این كار از راه های دیگر بهره می برم.'
'آنتونیو پاتریوتا 'وزیر خارجه و 'جوزه الیتو' مسئول امور امنیتی ریاست جمهوری هم توضیحاتی در باره جاسوسیهای سازمان سیای امریكا به رییس جمهوری و كمیسیون خارجی مجلس سنای برزیل ارایه دادند.
پس از این نشست بود كه خانم روسف رییس جمهوری برزیل گفت كه دولت نه اجازه این جاسوسی را داده و نه از آن اطلاع داشته است و دستور داد مشخص سازند كدام افراد، موسسات برزیلی و یا شركت ها در این كار دست داشته اند.
الیتو هم به نوبه خود توضیح داد: قراردادی وجود دارد كه اجازه فعالیت 40 مامور جاسوسی كشورهای دیگر در برزیل را می دهد ولی آنها اجازه ندارند بر داده های محرمانه نظارت كنند.
در همین حال، پاتریوتا با ابراز نارضایتی از توضیحات دولت آمریكا برای روشن كردن ماجرای جاسوسی های اینترنتی گفت: آمریكا اطلاع داده است كه هیئتی برای روشن كردن موضوع به برزیل اعزام خواهد كرد. با وجود این، برزیل لازم می داند توضیحات اسنودن را نیز گوش كند اما برای این كار لازم نیست او را به برزیل بیاوریم و پناهندگی سیاسی به او بدهیم.
'پائولو برناردو' وزیر ارتباطات مخابراتی برزیل نیز در مجلس سنا گفت كه دولت «متقاعد» شده است آژانس های واشنگتن به محتوای پیام های تحت نظارت نیز دسترسی داشته اند زیرا سفیر آن كشور در برزیل تاكید كرد كه آمریكا شماره تلفن ها و مدت زمان پیام ها را جمع آوری كرده است.
اما با وجود این اظهارنظرها و تاكیداتی كه دولت برزیل چه در داخل این كشور و چه در نشستهای بیرون كشور نظیر اجلاس سران كشورهای عضو مركوسور در هفته گذشته در مونته ویدئو پایتخت اروگوئه مبنی بر مخالفت با اقدامات جاسوسی امریكا داشت، برخی رسانه های این كشور فاش كرده اند كه دولت برزیل از قبل در جریان این رفتارهای امریكا بوده است.
روزنامه فولیا روز 11 ژوییه – 20 تیر- نوشت: دولت برزیل از سال 2001 می داند كه آمریكا از طریق اینترنت جاسوسی می كند.
این روزنامه در این زمینه به چند نمونه اشاره كرد و گفت: به عنوان مثال، در سال 2001، مقامهای امنیتی برزیل از وجود یك برنامه جاسوسی اینترنتی از سوی دولت امریكا به نام 'اشلون' خبر داده و حتی در سال 2008 یكی از مهندسان آژانس اطلاعاتی برزیل به اعضای پارلمان گفته بود:«اشلون تمامی ارتباطات را دنبال می كند و تنها یك اشلون آمریكا نیست بلكه اشلون اروپایی هم وجود دارد».
این روزنامه همچنین در یكی از شماره های خود در هفته گذشته در مطلبی با عنوان 'جاسوسی و نفرت ' به قلم 'جونیو د فریتاس' نوشت: ' خودمان را به آن راه بزنیم كه مثلا غافلگیر شده ایم و متنفریم. برای اعتراض به جاسوسی آمریكا كه به پیام های الكترونیكی برزیل تجاوز كرده، به سازمان ملل برویم و از آمریكا در مورد مركز جاسوسی كه در برازیلیا با توطئه سازمان سیا و آژانس امنیت ملی آن كشور مستقر كرده است، توضیح بخواهیم. این از شیوه های خوب تربیت و رسوم ملی است كه خود را غافلگیر و متنفر نشان دهیم.'
فریتاس افزود: باید اقرار كنیم كه اگر بزرگترین میزبان ماموران اطلاعاتی، تخریب كنندگان ضد دموكراتیك و جاسوسی آمریكا نباشیم، ولی جزو بزرگترین میزبانان هستیم و برای اثبات این موضوع، دلایل زیادی وجود دارد.
وی دست داشتن امریكا در كودتای نظامی علیه 'ژتولیو وارگاس' رییس جمهوری برزیل در سال 1964 میلادی را از نمونه های بارز جاسوسی ها و دخالتهای واشنگتن در این كشور برشمرد و نوشت: خبرنگاران آمریكایی مانند جان گراسی یا 'فیلیپ آگی' مامور سابق سیا و بسیاری دیگر، مقالات و گزارش ها و كتاب هایی در مورد فعالیت ماموران جاسوسی آمریكا در آمریكای لاتین خصوصا در برزیل نوشته اند اما افراد مرتبط با این اقدامات غیرقانونی سیا، چه ذینفع و از همدستان توطئه بوده و چه از مقامات دولتی، انتظار انجام اقداماتی علیه این سازمان را ندارند و حتی كسانی كه هدف این عملیات قرار گرفته اند نیز هرگز از قدرت خود برای جلوگیری از آن استفاده نكرده اند.
نویسنده فولیا در ادامه از وجود برنامه ای به نام 'سیوام' به معنای سیستم دیده بانی آمازون در برزیل خبر داد و نوشت: اجرای این برنامه در سالهای اخیر به شركتهای وابسته به وزارت دفاع امریكا بویژه شركت 'رایتون' سپرده شده است و از آن زمان، تمامی اطلاعات فضایی، زمینی و زیر زمینی آمازون توسط شبكه دستگاه هایی كه رایتون ایجاد كرده است، به مركز سیوام منتقل می شود.
وی افزود:' اگر شما خوش باور باشید، فكر می كنید كه این اطلاعات فقط به این مركز فرستاده می شود و نه جای دیگر اما چنین نیست. این جاسوسان و ماموران آمریكا از محرمان ما هستند ولی ما دوست داریم در برنامه های رسمی، خود را به آن راه بزنیم و بگوییم كه مثلا غافلگیر شده ایم و از این جاسوسی كه اكنون آشكار شده است، منزجر هستیم.'
با این حال، رویدادهای اخیر موضع نظامیان برزیلی مبنی بر داشتن یك ماهواره مخابراتی اختصاصی را تقویت كرده و به نوشته روزنامه او استادو، وزیر دفاع، این موضوع را در جلسات دولت بارها مطرح كرده است.
در این زمینه روزنامه 'اوگلوبو' روز سه شنبه گذشته نوشت: مقامهای برزیل اكنون در صدد هستند مشخص سازند آیا عملیات جاسوسی آمریكا به پروژه های استراتژیك برزیل مانند پره سال، برنامه خرید 36 فروند هواپیمای شكاری و همچنین مكالمات و مكاتبات رمزی دسترسی داشته است یا خیر بویژه آنكه در این كشور دو مركز تجهیزات ارتباطات رمزی تولید می كنند.
اروپام **1551 **
مادريد – جنجال افشاگري هاي 'ادوارد اسنودن' كارمند سابق سيا مبني بر قرار داشتن برزيل در دايره جاسوسي هاي گسترده تلفني و اينترنتي آمريكا، دربزرگترين كشور آمريكاي لاتين جنجال به پا كرده است.