امنیت تاسیسات هسته ای پاکستان:واقعیت های موجود
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/08/19
سیاسی.پاکستان.تاسیسات هسته ای.آمریکا
اسلام آباد-همزمان با گزارش مجله نیویورکرمبنی بردرخواست دولت اوباما از
پاکستان برای اجازه دادن به واشنگتن جهت کمک به تامین امنیت زرادخانه
هسته ای این کشور در مواقع بحرانی،اسلام آباد این گزارش را رد کرده و گفته
است توانایی تامین امنیت تاسیسات اتمی خود را دارا است.
وزارت خارجه پاکستان گزارش سیمورهرش درمجله نیویورکررابطورکامل گمراه
کننده وبی پایه واساس خوانده و اعلام کرده که این گزارش یک مطلب جعلی برای
خدشه دارکردن وجهه پاکستان وایجادجو بی اعتمادی در بین مردم این کشور
نبوده است.
پاکستان همچنین هرش رابه نشان دادن تعصب آشکار ضد پاکستانی در این گزارش
متهم کرده است .
عبدالبسیط سخنگوی وزارت خارجه پاکستان تاکید کرده که تسلیحات راهبردی این
کشور بطور کامل ایمن هستند،ضمن آنکه کنترل های امنیتی چند لایه که همگی
در داخل کشور ساخته شدند به اندازه موارد مشابه موجود در کشورهای خارجی
کارآمد و موثر هستند.
وی افزوده است:پاکستان به هیچ گونه کمک خارجی دراین زمینه احتیاج ندارد
وهم چنین دولت اسلام آباد به عنوان دولتی مستقل به هیچ کشوری اجازه نمی
دهد که دسترسی مستقیم و یا غیرمستقیم به تاسیسات هسته ای و راهبردی اش
داشته باشد .
ژنرال طارق مجید رییس ستاد مشترک ارتش پاکستان نیز امروز( سه شنبه )نیز
خبر منتشر شده درباره گفت و گوهای محرمانه بین پاکستان و آمریکا درباره
حفاظت از تاسیسات هسته ای آن کشور را بی اساس خواند.
وی اعلام کرد:دولت این کشور برای حفاظت ازتاسیسات اتمی خود،اقدامات موثر و
جامعی انجام داده که در آن برای جلوگیری از دسترسی عوامل خارجی به این
تاسیسات،قوانین سخت و پیچیده ای وضع شده است.
طارق مجید تصریح کرده است:پاکستان برای حفاظت ازتاسیسات هسته ای خودبه
هیچ کشورخارجی نیازی ندارد.
رییس ستاد مشترک ارتش پاکستان افزوده است:به عنوان مسوول حفاظت وتوسعه
فناوریهای حساس هسته ای پاکستان اعلام می کنم امکان دسترسی عوامل یا دیگر
کشورها به اطلاعات محرمانه تاسیسات هسته ای پاکستان وجود ندارد.
* برنامه هسته ای پاکستان
برآوردها از تسلیحات هسته ای پاکستان در حال حاضر بین 60 تا 100 سلاح هسته
ای است.
پاکستان اولین بار پس از اعلام خود به عنوان قدرت هسته ای در سال 1998 پنج
بمب هسته ای را آزمایش کرده است.
دولت پاکستان انگیزه اصلی خود برای پیگیری فعالیت های اتمی را ایجاد
تعادل هسته ای در برابر دولت هند عنوان کرده است.
این درحالی است که در اصل بازدارندگی اتمی نه تنها موفق ترین راهبرد برای
مبارزه با بی ثباتی و ناامنی در منطقه آسیای مرکزی و جنوبی نیست، بلکه
خود ممکن است حتی بسترساز شکل گیری مسابقه تسلیحاتی (Race Arms( گسترده در
این حوزه گشته و ثبات و امنیت منطقه را با تهدیدات جدی مواجه سازد.
تصمیم جدی پاکستان برای دست یابی به توان اتمی به دهه های 60 و 75 میلادی
باز می گردد. نخستین بمب اتمی پاکستان با قدرت 12 کیلوتن در می1998 مورد
آزمایش قرارگرفت.
درسال 1973،دولت پاکستان تلاش گرد تا فناوری تولید و احیای پلوتونیوم را
از شرکت SGN فرانسه خریداری نماید، که این مساله با مخالفت شدید آمریکایی
ها مواجه گردید.
با وجود مخالفت آمریکا، پاکستان در سال 1979 توانست بطور مخفیانه بیش از
100 تن اکسید اورانیوم غنی شده یا کیک زرد را از لیبی خریداری نماید.
همچنین این کشور موفق شد تا بخشی ازنیازمندی های خود به سوخت اتمی را از
طریق کشور نیجر تامین کند.
از نوامبر سال 1976 تا مارس 1977، این کشور توانست تجهیزات کارخانه تولید
هگزا فلورید اورانیوم را از شرکت مهندسی FRG خریداری نماید.
شرکت مزبور به مقامات پاکستانی اطمینان داد که در ازای 6 میلیون دلار می
تواند تجهیزات فوق را به تاسیسات هسته ای درا قاضی خان انتقال داده و راه
اندازی کند.
در اواخر دهه70، هنک سلباس،از دلالان تجاری دکتر عبدالقدیرخان، محموله
ترکیبی متنوعی از آلومینیوم و فولاد سخت را به پاکستان انتقال داد که می
توانست در پایه های تاسیسات سانتریفیوژ کاهوتا(Kahuta( مورد استفاده قرار
گیرند.
در سال 1984، سلباس در حالی که سعی داشت تا بطور غیرقانونی اوسیلوسکوپ(
oscilloscope( پرسرعت ساخت ایالات متحده آمریکا را به پاکستان انتقال دهد،
توسط ماموران گمرک هلند بازداشت شد.
پاکستان همچنین از شرکت مهندسی سوئیسی به نام ,CORA یک سری تبدیل کننده
های انجمادی و سیالی پیشرفته برای انتقال گاز هگزافلورید اورانیوم به
داخل سانتریفیوژها و سپس انجماد مجدد آنها پس از اتمام فرآیند سانتریفیوژ
خریداری نمود.
این کشور در سال 1977 یک سری بمب های الکترونیکی نیز جهت پالایش و تصفیه
گازهای استفاده شده در فرایند غنی سازی اورانیوم از شرکت FRG دریافت کرده
بود.
علاوه بر این در دهه 70 میلادی پاکستان مذاکراتی را با فرانسه در زمینه
فروش یک کارخانه فراوری اورانیوم آغاز نمود.
نخستین نیروگاه اتمی پاکستان در کراچی و توسط چینی ها ساخته شد. در سال
1983، دولت پاکستان اقداماتی را برای تکمیل نیروگاه 900 مگاواتی چشمه
آغاز کرد.
از این رو با چند کشور اروپایی جهت همکاری در این طرح وارد مذاکره شد.
با وجود قراردادهای همکاری دوجانبه میان پاکستان و کانادا، به دنبال
آشکارشدن برنامه های هسته ای نظامی این کشور، کانادا کلیه همکاری های
هسته ای خود با این کشور را به حالت تعلیق درآورد و از تامین سوخت هسته
ای مورد نیاز پاکستان خودداری نمود. با وجود تحریم های اخیر، دولت
پاکستان به واسطه وجود ذخایر اورانیوم در شمال این کشور وهمچنین معادن
اورانیوم لاهور، توانست سوخت مورد نیاز تاسیسات اتمی خود را تامین نماید.
از سال 1986،اسلام آباد تلاش کرد تا توافق نامه های گسترده ای را با برخی
از کشورها در خصوص همکاری های هسته ای به امضاء برساند. هدف پاکستان از
انعقاد این قراردادها، طراحی و ساخت تاسیسات راکتورهای اتمی در این کشور
بود.
دراین سال، تلاش های دولت برای خریداری یک راکتور 900 مگاواتی از غرب برای
تاسیسات چشمه بی نتیجه ماند،با این وجود پاکستان توانست نظر یک شرکت
بلژیکی را برای تکمیل پروژه چشمه جلب نماید.
رییس جمهوری وقت پاکستان ضیاء الحق درنوامبر 1986 اعلام کرد که پاکستان از
همکاری با هر کشوری در زمینه های هسته ای استقبالی خواهد نمود و به دنبال
آن به کمیسیون انرژی اتمی این کشور اعلام کرد که کار بر روی طراحی و ساخت
راکتورهای اتمی را آغاز کنند و در این راه نیازمندی های خود را از
کشورهای در حال رشد تامین نمایند.
ازاین رو کمیسیون انرژی اتمی پاکستان فعالیت های خود را در زمینه استخراج
معادن زیرکونیوم، اورانیوم و آماده سازی ترکیبات زیرکونیوم در لاهور به
معرض نمایش گذاشت.
این کشور توانسته بود تا در تاسیسات کانوپ(Kanupp(,کارخانه تولید و
ارتقاء آب سنگین احداث نماید.
*مراکز و تاسیسات اتمی
1.کراچی :تاسیسات انرژی اتمی کراچی شامل یک راکتور 137 مگاواتی آب سنگین
به نام CANDU است که سوخت آن از طریق اورانیوم طبیعی تامین می شود.
این تاسیسات با همکاری سازمان انرژی اتمی کانادا و تحت نظارت سازمان بین
المللی انرژی اتمی تکمیل گردید.
در حال حاضر این کارخانه توسط کمیسیون انرژی اتمی پاکستان اداره می شود.
پاکستان قادر است تا سالانه به میزان 15 مگاتن تاسیسات آب سنگین نیروگاه
اتمی کراچی را ارتقاء دهد.
2. چشمه: چشمه (1) در واقع یک راکتور آب فشارقوی 305 مگاواتی است که توسط
شرکت اتمی ملی چین ساخته شده است.
کار بر روی این کارخانه درسال 1993 آغاز شد و در سال 2000 میلادی مورد
بهره برداری قرارگرفت.
پاکستان همچنین به چین پیشهاد احداث یک کارخانه راکتور آب سنگین 300
مگاواتی دیگر را نیز مطرح نمود.
به دنبال این پیشنهاد،شرکت چینی توافق کرد تا در صورت بی خطر بودن سرمایه
گذاری در این کشور، طرح احداث راکتور چشمه (2 )را نیز راه اندازی نماید.
3. سیهالا:سیهالا یک کارخانه صنعتی سانتریفیوژ برای غنی سازی اورانیوم است.
گزارش ها حاکی از آن است که پاکستان دارای حدود 54 مرکز سانتریفیوژ
آبشاری غیرمجاز است که تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار
ندارند.
4. خوشاب:خوشاب یک راکتور آب سنگین 40 مگاواتی است که توسط دانشمندان
چینی تاسیس گردیده است.
کار تکمیل این راکتور در سال 1996 به اتمام رسید.
کارشناسان معتقدند که احتمالا پاکستان برای آن که این راکتور را از بازرسی
سازمان بین المللی انرژی اتمی دور نگاه دارد آن را در زیر یک کارخانه
تولید تریتیوم (Facility Production Tritium( مخفی کرده است.
ازسوی دیگر عده ای نیز بر این باورند که راکتور خوشاب اساسا یک راکتور
تحقیقاتی 50 یا 70 مکاواتی می باشد.
کارخانه تولید تریتیوم در سال 1987، پاکستان توانایی تصفیه و تولید
تریتیوم را به دست آورد،به طوری که می توانست همانند آلمان غربی روزانه
بیش از 5 تا 10 گرم تریتیوم تولید نماید.
پاکستان تجهیزات این کارخانه را در همین سال در محلی سری در 150 کیلومتری
جنوب راولپندی مورد
آزمایش قرار داد.
5. کاهوتا :تاسیسات کاهوتا در واقع مرکز فعالیت برنامه های تسلیحاتی اتمی
پاکستان محسوب می شود. این تاسیسات شامل یک کارخانه غیرمجاز غنی سازی
اورا نیوم با بهره گیری از فناوری سانتریفیوژ به سرقت برده شده از طرح
های آرنکوه، جی وجی 2 می باشد.
این فناوری ازطریق به سرقت برده شدن نقشه کارخانه غنی سازی آلملو (Almelo
) هلند، توسط دکتر عبدالقدیرخان به دست آمده است.
کاهوتا محل تحقیقات آزمایشگاهی دکتر عبدالقدیرخان محسوب می شده است.
پیش از آن، این محل به آزمایشگاه تحقیقات مهندسی معروف بود و فعالیت خود
را در سال 1984 آغاز کرده بود.
در این کارخانه تسلیحاتی با قابلیت اتمی طراحی و تولید می شوند.
قابلیت غنی سازی این کارخانه حدود 3000 سانتریفیوژتخمین زده می شود که