زندگی ایلی در استان مرکزی دریچه ای گشوده بر الگوهای رفتاری پیشینیان

زندگی ایلی در استان مرکزی دریچه ای گشوده بر الگوهای رفتاری پیشینیان ..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 87/11/23 فرهنگی.گردشگری.ایلات عشایر اراک - زندگی ایلی در استان مرکزی ، یادگاری غنی دریچه ای گشوده بر الگوهای رفتاری و آداب و سنن پیشینیان این مرز و بوم است که تعمق در آن بر روشن شدن ابعاد تازه فرهنگ این منطقه می انجامد.
مردمان ایلات و عشایر نمونه بازر زندگی منطبق بر طبیعت را دارند و اگرچه طی سالهای اخیر زندگی مدرن، در الگوهای زیستی آنان تغییراتی ایجاد کرده اما هنوز رنگ و بوی همیاری و تعاون در سایه طبیعت از سیاه چادر آنان به مشام می رسد.
هم اینک در استان مرکزی بیش از سه هزار خانوار عشایری وجود داشته که عمدتا در نواحی روستایی، ییلاق و مراتع منطقه اسکان یافته و روزگار می گذراندند.
ایلات و عشایر استان مرکزی، بومی این منطقه نیستند و از سایر نواحی ایران به خاطر طبیعت بکر و شرایط مناسب زندگی ایلی در جای جای استان مرکزی استقرار یافته اند.
هم اینک حدود یکهزار خانوار ایلی در استان مرکزی ،هنوز زندگی کوچنده دارند که از مهمترین آنها می توان به ایل شاهسون، کله کوهی، میش مست، خلج و کلهر اشاره کرد.
ایل شاهسون در زمان نادر شاه افشار از اردبیل و دشت مغان به استان مرکزی کوچانده شدند و به صورت نیمه کوچ رو و تمام کوچ رو در حوزه شهرستانهای ساوه، قم و دریاچه حوض سلطان مستقر شدند.
مردمان این ایل ترکی زبانند و بسیار خونگرم و مهمانواز بوده و قواعد ایلی را به خوبی حفظ کرده اند.
حدود 200 خانوار از عشایر استان مرکزی نیز در قالب ایل کله کوهی در منطقه ساوه حضور دارند که حدود سه قرن پیش به عنوان شتربانان سلطنتی ،از استان فارس به اطراف مراتع قم و ساوه کوچ کردند.
قشلاق اهالی این ایل ، منطقه مسیله قم و اطراف دریاچه حوض سلطان در مراتع دیرمره و ارزاب است و برای ییلاق نیز این مردمان به اطراف زرند ساوه و خشکرود حرکت می کنند.
اعضای این ایل به زبان شیرین فارسی با لهجه شیرازی تکلم می کنند و حفظ آرایه های زبانی و زندگی دامپروری آنان یکی از ویژگیهای ایل کله کوهی است حدود 300خانوار ایلی با عنوان ایل میش مست در استان مرکزی زندگی تمام کوچ رو دارند و از مهمترین طایفه های آن می توان از طوایف رحیمی،قنبری،محمدی، فرامرزی، خالدی، شیانی،خمان،کله پا،الوندی، کله جو و سیاسیا نام برد.
از دیگر عشایر مطرح استان مرکزی ، می توان از ایل کلهر نام برد که این این در حوالی شهرستان ساوه و در بین رودخانه قره چای و شهرستان همدان سکنا دارد.
این ایل ، شاخه ای از مردمان عشایری استان کرمانشاه است که در دو مرحله در زمان نادرشاه افشار و محمد شاه قاجار به ساوه کوچیده اند.
ایل راوه نیز از عشایر منطقه اراک است که در اطراف جاده اراک، سلفچگان و راهجرد تمرکز دارد.
گروه دیگرذ عشایری استان مرکزی نیز در اطراف شهرستانهای آشتیان، تفرش و بخش خلجستان زندگی می کنند و گفته شده که اجداد آنان از منطقه آسیای مرکزی به این منطقه آمده و تجربه زیست خود را آغاز کرده اند.
مردمان این ایل زبانی ترکی دارند و همگرایی درون گروهی این آنان بسیار قوی است .
زندگی مردمان ایلات و عشایر استان مرکزی ارتباط مستقیم با دامپروری دارد و بسیاری از نیازها و مایحتاج زندگی روزمره آنان در خوراک، پوشاک ، ابزار ندگی و درآمدها به صنعت دامی گره خورده است.
از صنایع دستی برجسته ایلات استان مرکزی که غالبا توسط زنان تولید می شود می توان به گلیم، جاجیم،قالی برجسته، بافت سیاچادر، گیوه زنانه و مردانه اشاره کرد.
مشارکت همه اعضای خانوارده در فعالیتهای روزانه از ویژگیهای زندگی ایلی استان مرکزی است.
زنان ایلی استان مرکزی معمولا لباسهای با رنگهای شاد به تن کرده و از دامنهای گشاو و پر چین و بلند و پیراهنی بر روی آن استفاده می کنند.
اغلب این زنان از روسریهای رنگی با تزئیناتن خاص استفاده می کنند و مردان نیز از شلوارهای گشاد با رنگ نیره و پیراهنهای بلند و گشاد استفاده می کنند.
مردان از کلاه نمدی و پوششی از جنس موی بز و پشم گوسفند در هنگام چوپانی استفاده می کنند.
از غذاهای محلی عشایر استان مرکزی گوشت پلو، آش انار، آش ترخینه و دوغ آب است و در اغلب این غذاها محصولات لبنی و پروتئینی تولید بومی استفاده می شود.ک/4 560/557/ 1645 شماره 108 ساعت 12:17 تمام