به بهانه دوم اردیبهشت روز زمین پاک/
انسان هزاره سوم ، نفس زمین را به شماره انداخته است
..................................................
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 90/02/01
اجتماعی.محیط زیست.روز زمین
اردبیل - نگرش محدود بعضی انسان ها به عرصه های طبیعی زمین و بهره برداری
بی رویه از منابع آن نفس کره خاکی را به عنوان تنها مکان قابل سکونت در
هزاره سوم به شماره انداخته است .
این افراد به گونه ای با کره زمین رفتار و از منابع آن بهره برداری می
کنند که انگار روزگار و زندگانی فقط محدود به همین چند سالی است که آنان
در قید حیات هستند و بعد از مرگشان هیچ انسان دیگری در دنیا نخواهد بود و
اگر هر اتفاق و بلایی که برای کره زمین متصور است روی دهد اشکالی ندارد ،
مصداق این ضرب المثل محلی که در منطقه اردبیل رایج است : بعد از مرگ من
آفتاب طلوع نکند !
این درحالیست که در میان مجموع کاینات در جهان تاکنون فقط کره زمین قابل
سکونت شناخته شده و از میان گستره این سیاره وسیع فقط قسمت بسیار محدودی
دارای شرایط مساعد برای ادامه حیات اشرف مخلوقات است .
حدود سه چهارم از سطح کره زمین را گستره های وسیع آبی شامل اقیانوس ها ،
دریاهای آزاد و دریاچه ها تشکیل می دهند و قسمت وسیعی از خشکی های این
سیاره را نیز بیابان های بی آب و علف و یا زمین های یخ بسته پوشانده اند
و شرایط مناسبی برای زندگانی جانداران به ویژه انسان ندارند.
به گزارش خبرنگار ایرنا این درحالیست که به واسطه پیامدهای زیست محیطی
ناشی از توسعه شتاب زده و زیاده خواهی های انسان دوران حاضر از میان این
سرزمین های قابل سکونت عرصه برای زندگی نه تنها خود بشر بلکه برای سایر
جانداران روز به روز تنگ تر می شود .
کم توجهی به رعایت مسایل زیست محیطی از نیم قرن گذشته با ایجاد پیامدهای
نامطلوب در آب ، خاک و هوا به عنوان اصلی ترین منابع تامین زندگی و غذا
سلامتی انسان ها را به خطر انداخته است .
این پیامدها با تلاش های علمی بشر برای افزایش میزان تولید مواد غذایی به
منظور پاسخگویی به افزایش روز افزون جمعیت به آرامی شروع شده و ب ــــه
همین دلیل تاثیرات آن برای انسان ناملموس بوده است.
چاله ها ، خرابه ها و حاشیه راه های منتهی به روستاها به مکان های انباشت
روزانه صدها کیلوگرم زباله از قبیل بطری های پلاستیکی ، قوطی های کنسرو ،
خرده شیشه و دیگر پس مانده های غذایی تبدیل شده اند که دامنه آن ها به
داخل روستاها و از طرف دیگر به سوی زمین های کشاورزی گسترده می شود .
علاوه بر پساب ها ، گازها و دودهای هزاران کارخانه و واحد تولیدی ، روزانه
حجم وسیعی از دود وسایل نقلیه موتوری ، دود ناشی از سوزاندن زباله ها و
لاستیک خودروها ، گرد و غبار معلق و تبخیر شیرابه های زباله و فاضلاب وارد
هوا و محیط زیست پیرامون ما می شود .
دخالت بی رویه انسان در طبیعت ، تصرف زیستگاه های حیات وحش ، توسعه
گردشگری طبیعت ، ورود بیش از حد دام به مراتع ، آتش سوزی در جنگل ها و
مراتع ، وجود صداهای ناخوشایند و به دنبال آن بروز پدیده ای مضر برای
سلامتی انسان ها به نام آلودگی شنوایی ، آلودگی رودخانه ها براثر ورود پس
آب های واحدهای خدماتی و صنعتی ، رها شدن مواد پلاستیکی و نایلون در طبیعت
، آلودگی و فرسایش خاک ، تخریب جنگل ها و زمین های کشاورزی و ایجاد
اختلال در امور زراعی از جمله هجمه های ناجوانمردانه به سیاره زمین است که
توسط انسان ها شروع شده است و عواقب ناگوار آن نیز به خود آنان بر می
گردد .
برای انجام بسیاری از کارها نیاز به مصرف انرژی داریم که 90 درصد آن در
اغلب کشورها از طریق نفت و مشتقات آن و 10 درصد بقیه از طریق باد ، آب و
نظایر آن تامین می شود .
ضایعات نفت و مشتقات آن به شکل دود و دیگر ذرات آلاینده در محیط زیست و
هوا پخش می شود و گرایش به سوی مصرف زیاد در جامعه مستلزم صرف انرژی
بیشتر و در نتیجه ایجاد آلودگی بیش از اندازه است .
کارشناسان می گویند : ایجاد گازهای گلخانه ای اولین پیامد نامطلوب آلودگی
به واسطه مصرف مواد نفتی برای تامین انرژی است که سبب از بین رفتن لایه
ازن و افزایش دمای کره زمین می شود و به هم خوردن وضعیت اقلیمی ، خشکسالی
، طوفان ها و سیل های شدید ، فرسایش خاک ، آتش سوزی جنگل ها و نظایر آن
را به دنبال دارد .
از سویی با کاهش لایه ازن اشعه های زیان آور به راحتی به سطح زمین می رسند
که سبب مشکلات و بیماری هایی برای ساکنان این کره از جمله سرطان پوست می
شود .
با افزایش دمای کره زمین یخ های قطبی آب می شوند و در صورت ادامه این
روند براثر بالا آمدن سطح آب اقیانوس ها و دریاها بسیاری از کشورها در
آینده به زیر آب خواهند رفت که آن هم سبب افزایش مهاجرت ها، کمبود آب و
غذا و شروع جنگ ها خواهد شد.
آری کره زمین در شرایط بحرانی به سر می برد و روز به روز بر دامنه این
بحران افزوده می شود و به همین لحاظ ضرورت دارد که همه مردم و برنامه
ریزان در دنیا دست به دست هم دهند تا این سیاره را از مسیر خطرناکی که در
آن قرار گرفته است نجات دهند .
وظیفه هر انسانی در این دوران تلاش برای کاهش میزان مصرف انرژی به منظور
جلوگیری از این پیامدهای ناگوار است .
طرفدران محیط زیست در دنیا بر این باورند که فراوانی مواد نفتی نباید
عاملی برای زیاد مصرف کردن آن باشد و هدف از کاهش مصرف اینگونه مواد
جلوگیری از افزایش آلودگی محیط زیست است و حتی اگر هر فرد یک لیتر از
مصرف بنزین روزانه خودروی خود را کم کند کمک موثری به کاستن از آلودگی
های زیست محیطی کرده است .
به گفته آنان ساخت یک کارخانه و یا واحد تولیدی در عین آنکه نیاز جامعه
برای ایجاد اشتغال و تامین مایحتاج عمومی و مهم است اما مهمتر از آن
پیشگیری از آلودگی یک رودخانه و یا پاکسازی یک رودخانه آلوده است .
آنان تاکید دارند که از منابع طبیعی باید به گونه ای بهره برداری شود که
استفاده از آن استمرار داشته باشد و امکان برخورداری نسل های آینده نیز
از این منابع فراهم شود .
ترمیم لایه ازن آن هم در صورت قطع عوامل تخریب کننده آن به سال ها زمان
نیاز دارد و احیای خاک در زمین های کشاورزی فرسایش یافته یک هزار سال طول
می کشد .
پدیده زیانبار تغییرات اقلیمی در عصر حاضر گریبانگیر کشورهای مختلف دنیا
شده است و تغییرات از لحاظ پراکنش ، شدت و میزان بارندگی ها که امروز در
اغلب کشورهای دنیا از جمله ایران مشاهده می شود حاصل بی برنامگی و بی
تدبیری در توسعه صنعتی کشورهای پیشرفته دنیا است.
تمام اجزای طبیعت به شکل بسیار پیچیده ای به هم مرتبط هستند و بهره
برداری های بی رویه ، ایجاد آلودگی های زیست محیطی و دستکاری در طبیعت
سلسله وار پیامدهای نامطلوبی را دارد به گونه ای که تخریب منابع طبیعی
شامل جنگل ها و مراتع از پیامدهای نامطلوب توسعه صنعتی غیراصولی است و
این مورد نیز سبب بروز ناهنجاری های اقلیمی و تغییرات آب و هوایی می شود
خشکسالی نتیجه تخریب منابع طبیعی و استفاده بدون برنامه از امکانات
خدادای تجدیدشونده است و براساس بررسی های کارشناسان ، آب باران در زمین
های مرتعی و جنگلی در مدت 40 دقیقه و در کشتزارها طی شش ساعت به زمین
نفوذ می کند اما در زمین های عریان و بیابانی اصلا امکان نفوذ ندارد .
به همین علت علمی یکی از پیامدهای ناگوار پدیده خشکسالی بروز سیل های
ویرانگر می باشد به ویژه در زمین هایی که منابع طبیعی آن تخریب شده است.
خداوند متعال در قرآن مجید که در بیش از یک هزار و 400 سال قبل بر پیامبر
(ص ) نازل شده فرموده است که منابع طبیعی و کاینات بیهوده خلق نشده اند و
قدر و اندازه در آفرینش آن ها در نظر گرفته شده است.
این همان توسعه پایدار است که پس از گذشت 14 قرن دو هزار دانشمند چند سال
قبل در مکانی جمع شدند تا این موضوع را تبیین و بر در نظر گرفتن این
موضوع در برنامه ریزی ها تاکید کنند.
استان اردبیل نیز که به لحاظ ویژگی های جغرافیایی خود از عرصه ها و منابع
طبیعی گوناگون و متنوع برخوردار است و تا نیم قرن قبل از نقاط بسیار بکر
در شمال غرب ایران محسوب می شد اکنون در پیامدهای ناگوار زیست محیطی
گرفتار شده و حتی روستاها و زمین های کشاورزی آن به آرامی دچار انباشتی
از زباله ها و دیگر آلاینده ها می شوند.
باید برای استفاده بهینه از منابع طبیعی برنامه ریزی اصولی ، صحیح و یک
دست انجام گیرد و در این صورت کشور ایران به ویژه استان اردبیل که دارای
عرصه ها و منابع طبیعی خدادادی زیادی است نقش بسیار مثبتی در توسعه و
تولید محصولات کشاورزی و تامین امنیت غذایی مردم خواهد داشت.
هر چند در سال های اخیر اقدام های موثری از سوی ارگان های ذیربط برای
جلوگیری از نابودی عرصه های طبیعی و نیز جلوگیری از گسترش آلودگی های
زیست محیطی در استان اردبیل انجام گرفته اما موضوع اساسی فرهنگسازی و
تغییر نگرش مردم به طبیعت است.
کارشناسان ذیربط بر این باورند تا این تغییر در نوع نگرش مردم به محیط
زیست انجام نشود حفظ کره زمین و محیط زیست از نابودی و آلودگی کار آسانی
نخواهد بود .
معاون سازمان محیط زیست ایران که اخیرا به اردبیل سفر کرده بود می گوید :
سامان دهی مدیریت پسماندها باید از اولویت های اداره کل محیط زیست استان
اردبیل که 80 درصد از عرصه های طبیعی آن را منابع طبیعی تشکیل می دهند
باشد .
محمد علی شاعری ، گفت : بازیافت نشدن زباله ها به هیچ عنوان کار درستی
نیست و این کار سبب می شود که زباله ها روی هم تلنبار شده و شیرابه آن ها
محیط زندگی مردم را آلوده نماید .
او با اشاره به اینکه اصلی ترین اولویت سازمان محیط زیست مدیریت پسماندها
است تاکید کرد که حیف است اردبیل با طبیعت زیبا در آینده با مشکلات زیست
محیطی زیادی مواجه شود .
وی تعداد واحدهای صنعتی آلاینده محیط زیست در استان اردبیل را حدود 60
واحد ذکر کرد و گفت : وجود این تعداد واحد آلاینده در چنین استانی زیاد
است و باید آن ها دست کم به زیر 10 واحد کاهش یابند .
وی تاکید کرد : وجود چنین واحدهای صنعتی هم موجب آلودگی هوا و به خطر
افتادن سلامتی مردم می شود و هم صاحبان خود کارخانه ها به لحاظ پرداخت
هزینه های زیاد عوارض و نظایر آن متحمل زیان می شوند.
وی همچنین تبدیل دریاچه شورابیل در اردبیل به آب شیرین در اواسط دهه 70
توسط مسوولان وقت را نادرست ذکر کرد و گفت: این کار پیامدهای زیانباری را
به دنبال داشته است و در آینده نیز پیامدهای آن زیادتر از این پدیدار
خواهند شد .
وی تصریح کرد : شاید اکنون در فصل زمستان سطح یخ بسته دریاچه شورابیل
محیط تفریحی زیبایی را ایجاد نماید و در فصول گرم سال امواج آن براثر وزش
باد جلوه های زیبایی ایجاد کند ولی بطور قطع دستکاری غیر اصولی در این
محیط طبیعی پیامدهای منفی زیادی دارد که در آینده پدیدار خواهند شد .
دریاچه شورابیل در قسمت جنوب غربی شهر اردبیل که اکنون در میان شهرک های
تازه تاسیس محاصره شده است یکی از نادرترین دریاچه های شور در محیط
شماره 077 ساعت 11:58 تمام