خانواده ها در دیجیتالی شدن از فرزندان عقب نمانند

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا، محمد سلطانی فر روزسه شنبه در نشست «نقش خانواده در گذر ایمن از فضای مجازی» ضمن اشاره به واژه گذر در عنوان نشست گفت: واژه گذر برای عبور است و این عنوان مناسبی برای فضای مجازی نیست.

وی دراین نشست در محل پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی افزود: نسل C در ادبیات رسانه به نسلی اطلاق می شود كه از سال 1980 به بعد در فضای پست مدرن و رشد فضای وب متولد شده است و معروف به نسل دیجیتالی است. در بیان خصوصیات نسل C باید اشاره كنم كه آنان دست به گریبان انواع و اقسام ابزارهای دیجیتالی هستند.

از دیگر خصوصیات بارز آنها به واسطه زندگی در فضای پست مدرن زندگی مبتنی بر زندگی سلولی و فردی، اولویت منافع فردی و علایق و سلایق منحصر به خود است.

معاون سابق مطبوعاتی وزارت ارشاد افزود: خانواده مركز ثقل نسل C نیست. آنها خانواده گریز نیستند اما سلولی زندگی می كنند. باورها و آرای خود را از فضای وب می‌گیرند نه از مدرسه دانشگاه خانواده و معلم. از دید خیلی از ما رفتارهایشان غیر نرمال، غیر تشریفاتی، غیر تجملاتی و غیر اجتماعی است. به عنوان مثال زاكربرگ مدیر فیس بوك لباس تشریفاتی نمی پوشد یا به سختی می پوشد. بچه های نسل C معروف به نسل كوله پشتی هستند.چرا كه تمام زندگی خود را در كوله خود حمل كنند.

سلطانی‌فر در بیان خصوصیات نسل C افزود: موبایل، لپ تاپ و آی پد محور ثقل زندگی آنهاست. اگر موبایل را از آنان بگیرید نمی توانند ادامه حیات بدهند. بچه های نسل C زندگی روزمره، خرید و فروش، فعالیت اقتصادی، غذا، تفریح، آموزش، تحصیل، اوقات فراغت، سرگرمی و باورهای ذهنی خود را از طریق فضای وب تامین می كنند. آنان در «بی موبایل هراسی nomophobia» زندگی می‌كنند .طبق تحقیقی كه ما به تازگی انجام داده ایم، پرسش شوندگان 36 علت را برای اینكه چرا در هنگام دوری از موبایل دچار استرس می شوند، بیان كرده اند.

استادیار ارتباطات واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد ادامه داد: این نسل بین 8 تا 15 ساعت از زندگی روزانه خود را در فضای وب یا فضای وابسته به وب می گذراند. طبق تحقیق اخیری كه انجام دادیم، 56 درصد از پرسش شوندگان به اقرار خود اولین كاری كه بعد از بیداری انجام می دهند چك كردن موبایل است.

سلطانی‌فر خاطرنشان كرد: آنان هویت موبایلی دارند. به این معنا كه برند موبایل به نوعی بیانگر هویت شان است. هویت های اجباری و پذیرش هویت های انتخابی و مجازی خصیصه دیگر نسل C است.مقصود از هویت مجازی، هویتی تكنولوژیك است كه لزوم واقعی نیست. البته خود تكنولوژی هم در این كه ما دست به خلق هویت های غیر واقعی بزنیم مزید بر علت بوده و كار را متاسفانه تسهیل كرده است.

وی ادامه داد: پدر و مادر مشترك نسل C اینترنت است. آنان معمولا امكان تشخیص و تمایز بین فضای واقعی و مجازی را ندارند. این كه هر از گاه مشاهده می شود در برخی از كشورها نوجوانانی در مدرسه دست به قتل و كشتار همكلاسی‌های خود میزند یا به رانندگی های خطرناك مبادرت می ورزند، حاكی از این امر است.

این استاد دانشگاه افزود: بین این نسل و نسل های قبل به دلیل تكنولوژی شكاف نسلی ایجاد شده است. كارشناسان و صاحب نظران قبلا معتقد بودند كه بین 15 تا 25 سال طول می‌كشد تا شكاف نسلی ایجاد شود. این میزان به دلیل تكنولوژی در دوره‌های اخیر به پنج سال كاهش پیدا كرده است.

سلطانی‌فر در بخش دوم صحبت های خود اشاره به ارتباط خانواده و نسل C كرد و گفت: ما امروزه نیاز به شكل گیری خانواده دیجیتالی قبل از دیجیتالی شدن فرزندان داریم. شناخت عمیق نسل C توسط خانواده به شدت احساس می شود. خانواده ها باید این نسل و خصوصیات آن را بشناسند و در عین حال تفاوت های فعلی خود با آنها بپذیرند. تسلیم در برابر واقعیت باشند و با آن مقابله نكنند. در گذشته وظیفه خانواده صرفا خوراك ، پوشاك ،تامین سلامت و نهایتا تامین نیازهای آموزشی بود. اما امروزه به واسطه شرایط فضای مجازی صرف وقت بیشتر با فرزندان به شدت لازم است.

سلطانی یادآور شد: روانشناسان اشاره می كنند تا قبل از دوسالگی كودك مطلقا نباید با موبایل سروكار داشته باشد.
حضور در طبیعت جایگزین مناسبی برای مشغله مدام با اینترنت است. گاهی مشاهده می شود كه خانواده ها برای آسودگی از دست كودكان در سنین كودك در اختیار آنها فضای وب و ابزارهای تكنولوژیك قرارمی دهند. این صحیح نیست.همچنین مهد كودك ها باید از تحویل موبایل و ابزارهای دیگر تكنولوژیك به كودكان و نیز كار كردن با موبایل توسط مربیان در حضور بچه‌ها منع شود.

سلطانی فر ضمن اشاره به دیگر نقش ها و وظایف خانواده در این زمینه گفت: توجه و تامین نیازهای روحی فرزندان و كودكان در این زمینه اساسی ست.همچنین از جانب دولت حاكمیت نهادهای آموزشی، دانشگاهها، صدا و سیما و رسانه ها ضرورت آموزش خانواده ها به شدت احساس می شود. متاسفانه وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش در این زمینه بسیار عقب است. ما در این دو حوزه نیازمند یك انقلاب آموزشی هستیم.

او گفت: نزدیك به 8 سال تلاش كردیم تا عنوان و كتاب سواد رسانه ای را در آموزش و پرورش جا بیندازیم. در عین اینكه كتابی كه به تصویب رسید و چاپ شد، مورد تایید ما بود. در كشورهایی مثل آلمان و ژاپن مهارت‌های زندگی با وب در هر یك از پایه های تحصیلی جزو سرفصل‌های درسی به حساب می‌آید. كتاب‌هایی كه البته مدام به روز میشوند.

سلطانی فر افزود: در این حوزه ما به شدت باید از «رسانه هراسی Media phobia» پرهیز كنیم آموزش و پرورش ما در زمینه سواد رسانه‌ای رسانه هراسی می‌كند. كتابهای سواد رسانه‌ای ما بیشتر مبتنی بر رسانه هراسی است و این غلط است.


سلطانی‌فر یادآور شد آموزش شك كردن از طرق مختلف نسبت به هر آنچه در فضای وب دیده می شود از وظایف خانواده ها در قبال فرزندان است. فرزندان باید به همه چیز، جز آنچه نباید شك كرد، شك كنند. آنها باید در برخورد با اخبار غلط روحیه انتقادی پیدا كنند‌. این نیز غلط است كه ما در برابر همه پرسش ها همه چیز را به اینترنت ارجاع می دهیم.

وی ادامه داد: در زمینه سواد رسانه ای خلاء رسانه های رسمی و آموزش‌های رسمی به شدت احساس می شود. سواد رسانه ای در رسانه ها مبتنی بر رسانه هراسی است. خاصه صدا و سیما در این زمینه بسیار شكلی و ناكارآمد عمل كرده است.
خوشبختانه در طی سال های اخیر جریان امید برانگیزی مبتنی تولید محتوای خوب رسانه‌ای در خود فضای وب در زمینه سواد رسانه ای شكل گرفته است.

سلطانی‌فر در پایان سخنان خود گفت: نكته دیگری كه می بایست در این زمینه اشاره كنم استفاده از تجربیات دیگر كشورها در انتقال سواد رسانه‌ای به داخل خانواده‌ها و مدارس است. ما متأسفانه در زمین سوادرسانه‌ای به شعار بسنده كرده ایم. ما مثلا در زمینه تولید اپلیكیشن های سواد رسانه ای و نیز اپ های كنترل والدین كمترین كاری انجام نداده ایم. نتیجه این شده است كه در كشور ما كودكان معمولا زودتر از والدین به فضای وب ورود می كنند.

دانام**9222**1601**