عاشیق نواز مسیحی كه ساز برای اتحاد كوك می كند

به گزارش ایرنا «سید علی حسینی»، مدیركل دفتر امور مجلس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شامگاه چهارشنبه /یكم اسفند 1397/ به ارومیه سفر و در فضایی مملو از عطوفت با این عاشیق پیشكسوت دیدار كرد و دقایقی میهمان هنرنمایی این استاد كاركشته در منزل شخصی وی شد.
این مسوول وزارتی از ملاقات با این هنرمند كه سال ها ساز خود را در جهت اتحاد اقوام و ادیان به سخن واداشته است، اظهار خوشحالی و با لوح سپاس از سال ها تلاش این هنرمند فرهنگ دوست قدردانی كرد؛ تجلیلی كه با همراهی خبرنگار ایرنا در مركز آذربایجان غربی انجام شد.
استاد كه كلاه لبه دار، عینكی با چهارچوب مشكی، مو و سبیلی سفید داشت از حضور مسوول وزارتی و مسوولان فرهنگی در منزل شخصی خود اظهار خرسندی كرد و گفت: موسیقی در جای جای این خانه جریان دارد و سازی با قدمت 165 سال از نوجوانی با من همدم بوده است.
استاد دیگر لب به سخن نگشود، آنچه حاضران در این دیدار از وی شنیدند قسمت هایی فاخر از داستان های فولكلوریك و اشعاری در بزرگداشت اسطوره های محلی و انسانیت و حقیقت از اشعار ماندگار «خسته قاسیم» شاعر نامی موسیقی عاشیقی بود.
منزل شخصی عاشیق یوسف مالامال از نمادها، عكس ها و پوسترهای جشنواره های موسیقی عاشیقی بود؛ صدا و ساز وی چند دهه پیش بر جذابیت فیلم سینمایی «ساوالان» به نویسندگی و كارگردانی یداله صمدی افزوده بود و از آن زمان هنوز پوستر این فیلم با عكس هنری بزرگی دیوار اتاق استاد را مزین كرده است.
خاطره ها در گوشه و كنار این منزل خبر از هفت دهه فعالیت هنری در موسیقی عاشیقی را فریاد می كشید؛ ضبط صوت بزرگ با نوار كاست های قدیمی روی میز عسلی به چشم ‌می خورد و عكس های قاب گرفته شده رنگی و سیاه و سفید در سوی دیگر اتاق توجه ها را به خود جلب می كرد.
دو ساز متعلق به استاد در داخل كیف های مشكی رنگ جا در طرف دیگر اتاق جا خوش كرده بود؛ به راستی این سازها با سوزهای استاد آشنا بودند!
مسوول كانون عاشیق های حوزه هنری آذربایجان غربی در مورد كسوت این هنرمند مسیحی گفت: وی پیشكسوت ترین عضو و كهن سال ترین عاشیق آذربایجان غربی محسوب می شود و نمونه اثر این استاد كاركشته در آلبوم ماندگار «ارومودان گلن سسلر 2» گنجانده شده است.
داریوش علیزاده افزود: اعضای كانون گاه و بیگاه به این هنرمند سر می زنند و با ساز و سخن و برپایی محافل صمیمی در منزل شخصی وی جویای حالش می شوند.
وی اضافه كرد: «اوهانس» تنها بازمانده عاشیق های آشوری است و در اجراهای خود با دید احترام از آموزه های اسلامی استفاده می كند.
وی ادامه داد: وی به همراه فرهاد سلیمی، دوللو اباذر، درویش وهاب زاده، محمد حسین دهقان، اصلان طالبی، عزیز مراد خان، اسمعلی لطفی، نباتعلی علیزاده و علی كریمی قره آغاجی از جمله عاشیق های بنام آذربایجان غربی هستند.
به گزارش ایرنا استاد «یوسف اوهانس» متولد 1306 شمسی در روستای «دیزج تكیه» ارومیه بوده و فعالیت در موسیقی عاشیقی را از پدر و پدربزرگ خود به ارث برده است.
هنوز كه هنوز است پدربزرگ ها و مادربزرگ ها هنگام گوش دادن به رادیو شوق شنیدن استاد اوهانس را در دل دارند زیرا این چهره نامی به همراه اساتیدی چون دهقان، درویش و فرهاد از نخستین هنرمندانی است كه صدای پرحرارتش گرمای خاصی به هوای نه چندان گرم خانه های قدیمی می بخشید.
'عاشیق' یا ' آشیق' هنرمندی است كه به اجرای موسیقی عاشیقی می پردازد و در سال های بسیار دور به عاشیق، اوزان و در خراسان شمالی بخشی می گفتند؛ اوزان عالم به علم های روز و نوازنده ساز بود و تجربه های سفر خود را در قالب شعر ارائه می كرد.
ساز عاشیق ها، قوپوز نام دارد و دارای هفت سیم، 14 پرده و 72 مقام به شمار می رود و مصری، دوبیتی، حلبی، سیاستاپل، تجنیس، دیوان، تاجری، غربتی و امراهی از جمله مقام های عرفانی و اجتماعی این نوع موسیقی است.
بالوولو مسكین، قول هارطون، دوللو مصطفی، عباس طوفارقانلی، خسته قاسیم از جمله شاعرانی هستند كه عاشیق ها اغلب از شعرهای آنان استفاده می كنند.
استاد عاشیق نواز به منظور رسیدن به حقیقت خداوندی، مرحله های طریقت، شریعت و معرفت را پشت سر می گذارد؛ طریقت یعنی شناسایی راه انسانیت، شریعت یعنی آشنایی با آموزه های اسلامی و سرانجام معرفت به معنای تبلیع انسانیت و آموزه های دینی به واسطه شناخت خدا و رسیدن به اوست.
در این نوع موسیقی پیام انسانیت و انسان بودن كه در قالب هنر موسیقی به مخاطب منتقل می شود، حائز اهمیت بوده و هدف اصلی رسیدن به خداست.
تبلیغ دین و به شور آوردن جنگجویان با ساز، شعر و داستان در میدان های جنگ از وظایف اصلی این نوع موسیقی در طول تاریخ بوده است.
مكتب عاشیق نوازی ارومیه نیز در فهرست میراث فرهنگی ناملموس كشور با /شماره 165/ به ثبت رسیده و ترنم ماندگاری هنر اصیلی است كه فرهنگ دیرینه آذربایجان را با ساز و سخن از نسلی به نسل دیگر منتقل می كند.
3072/7129