دانه ای سیاه با بهره ای طلایی

به گزارش ایرنا، «كلزا» گیاهی مفید و استراتژیك با مصرف آب كم در صنعت روغن نقش بسیار مهمی دارد و استان سیستان و بلوچستان با توجه به آب و هوای مطلوب دارای شرایط بسیار مناسبی برای كاشت و تولید آن است و توسعه كشت این گیاه می تواند زمینه اشتغال و تامین درآمد برای جوانان را فراهم كند.
وابستگی 90 درصدی كشور در حوزه تامین روغن به سایر كشورها آن هم درصورتی كه توان ملی وجود دارد نشان از كم توجهی به این حوزه مهم است، امری كه می تواند علاوه بر ایجاد اشتغال برای جوانان جویای كار و كشاورزان مهاجرت كرده از روستاها و كسب درآمد شایسته برای آنان باعث جلوگیری از خروج سالانه چهار میلیارد دلار ارز از كشور شود.
كشت كلزا از سالیان بسیار دور در اغلب كشورها رواج داشته به گونه ای كه سالانه بیش از 55 میلیون تن كلزا در كشورهای چین، كانادا و برخی كشورهای اروپایی تولید می شود و برخی از این كشورها قطب برتر در تولید این نوع گیاه هستند.
سهم ایران هرچند در تولید این محصول رقمی كمتر از 300 تن است اما مشاركت های انجام شده در چند سال گذشته در این حوزه سبب شده كه این محصول به صورت گسترده و فنی در مناطق مختلف كشت شود سرزمینی كه مستعد ترین مكان برای كشت گیاهان روغنی به ویژه كلزا محسوب می شود.
چگونگی عملكرد و بهره وری لازم از محصول كلزا با استفاده از فناوری روز دنیا و بذرهای مناسب از اقدامات اجرایی مهم در زمینه تولید كلزا و افزایش سطح زیر كشت آن است.
با اجرای طرح بهره ‌مندی از بذرهای مناسب می توان در مصرف آب، كود، بذر و سایر نهاده‌ها صرفه‌جویی كرد، كه در همین راستا و با هدف خودكفایی در تولید دانه های روغنی سال گذشته طرح 10 ساله كشت دانه های كلزا در كشور تدوین و برنامه های عملیاتی آن در حال انجام است.

** نقش روغن كلزا
با توجه به اینكه میزان بالایی از مرگ و میرها ناشی از بیماری های قلبی و عروقی است توجه به مصرف مواد خوراكی مورد استفاده در سبد خانواده نقش مهمی در سلامتی افراد جامعه ایفا می كند.
تركیب مناسب اسیدهای چرب غیراشباع و درصد اندك اسیدهای چرب اشباع شده در روغن كلزا سبب شده كه این محصول در گروه با ارزش ترین روغن ‌های خوراكی مصرفی قرار گیرد.
كلزا با توجه به اینكه حاوی 40 تا 45 درصد روغن و 25 تا 35 درصد پروتئین است یكی از گیاهان مهم در صنعت تامین روغن خوراكی به حساب می آید كه از جمله خواص نام برده شده بر آن می توان به افزایش كارایی مغز، سلامت چشم، پوست و مو، تقویت سیستم ایمنی، تقویت استخوان و مفاصل دانست.
روغن كلزا دارای ویتامین E است، ویتامینی كه در انواع خوراك ها مانند بادام زمینی، كلم بروكلی، اسفناج، بادام، سیب زمینی شیرین آووكادو، وجود دارد و برای چشم، پوست، مو و همچنین سیستم ایمنی مناسب است.

** خوراك دام
یكی از مسائل مهم و اساسی پرورش دام، طیور و آبزیان، تامین مواد خوراكی مناسب آنها است خوراكی كه در چند سال گذشته در تامین آن گاهی دچار مشكل می شدیم.
دانه های روغنی علاوه بر نقش مهمی كه در تغذیه انسان از طریق روغن استحصالی دارند، در تامین خوراك حیوانات، از كنجاله تولیدی آنها نیز می توان به عنوان منبع مهم پروتئینی استفاده كرد.
گیاه كلزا به علت درصد بالای روغن (به طور میانگین حاوی 42 درصد روغن است)، یكی از گیاهانی است كه رشد آن در بیست سال اخیر به طور فزاینده ای افزایش یافته است.
دانه این گیاه نقش مهمی در تامین روغن خوراكی مردم ایفا می كند و كنجاله حاصل از آن در تغذیه دام ، طیور و آبزیان قابل استفاده است.
در چند سال اخیر بسیاری از كشورها در تامین نیاز دام خود به منابع پروتینی از این نوع گیاه استفاده می كنند.

** كشت كلزا در سیستان و بلوچستان
محمد ریگی یكی از كشاوزران شهرستان میرجاوه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: كشت گیاه كلزا با توجه به مصرف كم آب و آسیب پذیری بالا در مقابل آفات از جمله گیاهان مثمر ثمر برای كشاورزان به حساب می آید و باعث صرفه اقتصادی و ایجاد رونق این محصول شده است.
وی ادامه داد: حدود سه سال است كه به كشت این گیاه رو آورده ام و علاوه بر اشتغال خود باعث كار برای سایر اعضای روستا نیز شده ام.
ریگی با اشاره به وجود برخی مشكلات در مسیر كشت كلزا گفت: تهیه بذر، عدم حمایت و خرید تضمینی از كشاورزان از جمله مشكلاتی این حوزه است كه امیدواریم حل این مشكلات مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
این كشاورز سیستان و بلوچستانی افزود: در صورت حمایت ، كشاورزان منطقه قادر به گسترش كشت این محصول هستند كه متعاقب آن افراد بیشتری نیز مشغول بكار خواهند شد.
وی درمورد شرایط كشت كلزا گفت: گیاه كلزا دارای دو تیپ رشد بهاره و زمستانه است كه اقالیم سرد، ارقام با تیپ رشد زمستانه و در اقالیم گرم و مرطوب، گرم جنوب و معتدل گرم، ارقام با تیپ رشد بهاره كشت می شوند.
ریگی تاكید كرد: كشت كلزا به صورت پاییزه تقریباً در تمام اقلیم های كشور قابل انجام است.
عبدالرحیم دامنی یكی از كشاورزان شهرستان ایرانشهر نیز به خبرنگار ایرنا گفت: كشت گیاه كلزا با توجه به صرفه مناسب اقتصادی یكی از كشت های با صرفه و مهم به حساب می آید كه توجه به آن باعث رونق منطقه خواهد داشت.
وی ادامه داد: كشت این گیاه در كنار گندم و جو علاوه بر دفع آفات و ناتوانی رشد علف های هرز باعث استحكام زمین و حاصلخیزی آن می شود.
این كشاورز افزود: كاشت یك نوع محصول غلاتی بیش از چهار سال متوالی در یك زمین باعث افت تولید می ‌شود اما اگر دانه روغنی كلزا در كنار كشت های غلات قرار بگیرد، ضمن اینكه محصول كلزا نیز به ‌دست می‌ آید، تولید غلات نیز افزایش می‌ یابد.
محمد نعمتی كارشناس جهاد كشاورزی استان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ضرورت و اهمیت توسعه كشت دانه های روغنی با توجه به مساعد بودن شرایط اقلیمی استان امری مهم تلقی می شود.
وی افزود: وابستگی شدید كشور به واردات دانه های روغنی سبب شده علاوه بر خروج ارز از كشور در تولید محصولی كه توان تولید آن را داریم ناكارآمد باشیم.
وی ضرورت افزایش ضریب خود اتكائی و امنیت غذائی كشور را مهم ارزیابی كرد و گفت: روغن های گیاهی چون كلزا، كنجد، زیتون علاوه بر افزایش ضریب سلامتی و طول عمر باعث كاهش هزینه های درمان و مشكلات مربوط به آن می شود.
نعمتی با توجه به نیاز كم كلزا به آب و صرفه اقتصادی بالای این محصول تصریح كرد: انتظار می رود كه در راستای اجرای الگوی كشت مناسب و با بهره زیاد، توجه ویژه ای به تولید این گونه اقلام نیز شود.
وی تاكید كرد: كارشناسان و كارگزاران دولتی برای تشویق و ترغیب كشاورزان به كشت گیاهان روغنی به ویژه كلزا باید در كنار كشاورز باشند و از او حمایت كنند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: 400 هكتار از زمین های كشاورزی استان همزمان با كشت پاییزه به دانه روغنی كلزا و گلرنگ اختصاص یافت.
علیرضا دهمرده اظهار داشت: پیش بینی می شود تا پایان فصل كاشت در آذرماه بیش از 2 هزار هكتار از زمین های كشاورزی سیستان و بلوچستان به دانه روغنی كلزا و گلرنگ اختصاص یابد.
وی افزود: در راستای حمایت از كشاورزان سازمان جهاد كشاورزی سیستان و بلوچستان تاكنون هفت هزار و 500 كیلو گرم بذر كلزا به طور یارانه ای میان كشاورزان توزیع كرده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی سیستان و بلوچستان ارائه تسهیلات كم بهره بانكی برای كاشت دانه های روغنی و اختصاص یارانه برای خرید ماشین آلات كاشت و برداشت دانه های روغنی را از دیگر حمایت های این سازمان از كشاورزان استان در این حوزه عنوان كرد.
وی افزود: شهرستانهای دلگان، ایرانشهر و میرجاوه بیشترین سطوح زیر كشت دانه های روغنی كلزا و گلرنگ سیستان و بلوچستان را به خود اختصاص داده اند.
دهمرده با بیان اینكه اوایل فروردین فصل برداشت دانه های روغنی در سیستان و بلوچستان است افزود: كشت كلزا در كنار گندم و جو در كاهش بیماری ها، آفات و رویش علف های هرز در مزارع تاثیر بسزایی دارد.
روغن از كالاهای اساسی و مهمی است كه ارتباط نزدیك با معیشت اقشار جامعه دارد، با توجه به اینكه 95 درصد نیاز كشور به این محصول اساسی از طریق واردات تأمین می‌ شود كه خطر بزرگ برای امنیت غذایی كشور به حساب می آید خودكفایی در صنعت تولید روغن اهمیت بسیار دارد.
به گزارش ایرنا، سیستان و بلوچستان به سبب نزدیكی به خط استوا و بهره گیری از رطوبت دریا توانمندی زیادی در تولید محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری و بعضا منحصر به فرد از جمله انبه، موز، پاپایا، گواوا، هندوانه آناناسی، نارگیل، زیتون محلی، انار، مركبات و غیره دارد.
تولید محصولات كشاورزی در سیستان و بلوچستان در طول سال رواج دارد و زمین های برخی مناطق این استان مانند نیكشهر، سرباز، ایرانشهر، كنارك و چابهار در هر سال توان تولید 2 بار محصول را دارند كه زمینه مساعدی برای سرمایه گذاری در این بخش ایجاد كرده است.
شبك**9914 **6081//1352