چالشها و ظرفیتهای حمل و نقل ریلی خراسان

به گزارش ایرنا، فعالیت راه آهن در خراسان رضوی از طریق 2 اداره كل راه آهن خراسان و شرق مدیریت می شود اما از آنجایی كه مهم ترین مسیر قطارهای مسافربری از جمله مشهد - تهران در خراسان رضوی واقع است و سرخس نیز به عنوان مهم ترین پایانه ریلی كشور زیر نظر مركز خراسان اداره می شود لذا برای برگزاری این میزگرد از محمد هادی ضیایی مهر، مدیر كل راه آهن خراسان دعوت شده است.
همچنین هومن جنگی، مدیر عامل شركت حمل و نقل بین المللی واگن بار آسیا و كاظم شیردل، عضو هیات مدیره اتحادیه صادركنندگان خراسان رضوی به عنوان نمایندگان بخش خصوصی در حوزه بار ریلی در این میزگرد حضور دارند.
سعید ولی زاده، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و گردشگری خراسان ‌رضوی به عنوان فعال صنفی در بخش مسافرتهای ریلی و جواد وحدتی فرد، معاون حمل و نقل اداره كل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی از دیگر افراد حاضر در این میزگرد هستند كه در مركز خبرگزاری جمهوری اسلامی خراسان رضوی برگزار شد.

_ بخش بار:
* كاهش ترازیت جاده ای
معاون حمل و نقل اداره كل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی با ارائه آماری از كاهش تجارت جاده ای بین این استان و كشورهای منطقه گفت: كاهش حجم تجارت به نوعی نشان دهنده بروز و توسعه بحرانهای اقتصادی جهان در منطقه است كه به كاهش درخواستها و خریدها انجامیده است.
جواد وحدتی فرد افزود: كمتر از 2 دهه گذشته و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی فرصتهای خوبی برای توسعه تجارت و ترانزیت ایران با كشورهای آسیای مركزی به وجود آمد اما با طی این زمان رقبای منطقه ای ما نیز بیكار ننشسته و به ایجاد مسیرهای جایگزین ترانزیتی و تجاری پرداخته اند.

* مسیرهای جایگزین ترانزیتی
وی با اشاره به طرح راه لاجورد افغانستان، مسیر دریایی بندر تركمن باشی تركمنستان و بندر باكو آذربایجان در دریای خزر و توسعه بندر گواتر پاكستان توسط چین اظهار داشت: كشورهای مختلف در منطقه در حال فرصت سازی هستند و این اقدام برای حذف مسیرهای ما نیست بلكه برای رشد كشور خود این طرح ها را اجرا می كنند.
وی خلق این فرصتهای جدید در منطقه را موجب توسعه تجارت منطقه ای دانست.
وحدتی فرد گفت: موقعیت پهناور كشور ضرورت توجه بیشتر به حمل و نقل ریلی را می طلبد به ویژه اینكه این بخش از حمل و نقل برای جابجایی بارهای بزرگ و ثابت بسیار مقرون به صرفه و مناسب است اما حمل و نقل جاده ای زمینه دسترسی آسان بار به ناوگان را فراهم كرده و از این رو امتیاز ویژه ای برای آن محسوب می شود.

* رونق مداوم جابجایی بار ریلی در مسیر آسیای مركزی
مدیر كل راه آهن خراسان در حوزه عملكرد باری راه آهن به مسیر ترانزیت ریلی سرخس به آسیای مركزی و اهمیت آن اشاره كرد و گفت: طی هفت ماه سال جاری در سرجمع صادرات، واردات و ترانزیت بار ریلی، عملكرد بین الملل این اداره كل با جابجایی یك میلیون و 447 هزار تن بار، 52 درصد افزایش داشته است.
محمد هادی ضیایی مهر افزود: بر این اساس صادرات ریلی رشد 70 درصدی داشته اما رشد صادرات بارگیری شده از استان 100 درصد می باشد كه اغلب مربوط به سیمان بوده و به دلیل تقاضای بازار مصرف كشور ازبكستان رخ داده است و در مجموع 63 درصد صادرات ریلی از مرز سرخس سیمان بوده است.
وی به افزایش پنج درصدی واردات از آسیای مركزی اشاره كرد و اظهار داشت: ترانزیت ریلی نیز رشد 53 درصدی در وزن داشته است و طی مدت یاد شده 944 هزار تن بار از آسیای مركزی به بندرعباس حمل شده كه در مقایسه با مدت مشابه پارسال 83 درصد افزایش داشته است.

* كمبود واگن، چالش اصلی تجار
مدیر عامل شركت حمل و نقل بین المللی واگن بار آسیا نیز گفت: كمبود واگن مسقف در مواقع اوج بار بیشترین مشكل فعالان این بخش است.
هومن جنگی در تشریح دلایل این كمبود افزود: پیش از این واگنهای ترانزیتی آسیای مركزی پس از تخلیه بار خود در بندرعباس در مسیر بازگشت بارهای ایران را به آسیای مركزی منتقل می كردند و واگن های ازبك بیشتر بارهای پنبه را ترانزیت می كردند كه با تغییر مسیر ترانزیت این محصول از ازبكستان این واگنها دیگر وارد ایران نمی شود و بار ما روی دست ما مانده است.

* ورود واگنهای ناایمن تركمنستان به ایران
جنگی اظهار داشت: البته واگنهای ترانزیت تركمنستان كه بار خود را از طریق ایران منتقل می كنند در بازگشت می توانند محموله های صادراتی ما را نیز جابجا كنند اما سیر آنها تنها در كشور تركمنستان صورت می گیرد، چرا كه تاریخ مصرف و مجوز سیر آنها در شبكه ریلی كشورهای عضو سی.آی.اس (كشورهای مشترك المنافع ) به سر آمده و اجازه ورود به این كشورها از جمله ازبكستان كه مقصد اصلی محموله های ما می باشد را ندارند.
این فعال حوزه حمل و نقل بین المللی بار در آسیای مركزی گفت: ایمنی این واگنها نیز با منقضی شدن تاریخ اعتبار آنها خدشه دار شده است ، این ناوگان به راحتی در شبكه راه آهن ایران تردد دارند هرچند به ندرت حادثه ای به خاطر این واگنها درایران رخ داده است.

*رشد 100 درصدی تقاضا واگن تامین شد
مدیر كل راه آهن خراسان نیز با تایید اینكه زمان مجوز سیر واگنهای تركمنستانی ورودی به ایران، مطابق استاندارد های راه آهن های آسیای مركزی، گذشته است گفت: باید این نكته در زمینه تامین واگن بخش ترانزیت و صادرات را مد نظر داشت كه طی هفت ماه گذشته 394 هزار تن كالا بوسیله پنج هزار و 219 واگن از طریق راه آهن صادر شده كه 320 هزار تن آن معادل 81 درصد در خراسان رضوی بارگیری شده است.
ضیایی مهر افزود: از طرفی با توجه به این میزان تجارت ریلی كه در مقایسه با مدت مشابه پارسال 100 درصد رشد داشته است ، توانسته ایم ناوگان مورد نیاز برای پاسخگویی به این رشد را تامین كنیم كه نشان دهنده تلاش همكاران ما در استان است.
وی با اشاره به عدم اخذ مجوز ورود واگنهای ایرانی به خاك كشورهای عضو سی.آی.اس اظهار داشت: صادرات ریلی ما وابسته به ورود واگن از آسیای مركزی به ایران است و از طرفی بازهم نیازمند تامین واگن امدادی از آن كشورها هستیم. این واگنها بصورت خالی از كشورهای ازبكستان ، تركمنستان و تاجیكستان تامین شده و به ایران می آیند و بار صادراتی ما را به كشورهای مقصد در منطقه حمل می كنند.
وی گفت: برای تامین واگن امداد و در جهت كاهش هزینه ها باید از واگن های دولتی استفاده كرد ، چرا كه استفاده از واگنهای بخش خصوصی منطقه موجب افزایش هزینه صادر كنندگان كالای ایرانی می شود لذا این روش توجیه اقتصادی برای آنان ندارد.

* نیاز واگن صادراتی استان همچنان پابرجاست
مدیر كل راه آهن خراسان افزود: تنها سه كشور تركمنستان ، ازبكستان و تاجیكستان دارای واگن دولتی و ارزان هستند و می توانند این ناوگان را به ما اجاره دهند اما از آنجایی كه ابتدا نیاز صادراتی و ترانزیتی خود را تامین می كنند لذا تاكنون تعداد واگن امدادی مورد نیاز ایران به این وسیله تامین نشده است.
وی اظهار داشت: این سه كشور پیش از این تبادلات تجاری ریلی عمده نداشته اند اما اخیرا ترانزیت و صادرات از طریق راه آهن در آنها فعال شده و خود به ناوگان ریلی نیاز پیدا كرده اند.
وی گفت: به عنوان مثال ازبكستان برای دراختیار قرار دادن واگن مسقف خالی به كشور ما شرط كرده است باید محوله هایی در ایران بارگیری شوند كه در خاك ازبكستان تخلیه نشود تا این كشور بتواند حق ترانزیت بیشتری از این تردد كسب كند.

* رفع وابستگی به واگن آسیای مركزی، راه حل ریشه ای
مدیركل راه آهن خراسان افزود: باید راه حل ریشه ای برای رفع این مشكل بیابیم ، بخش خصوصی با سرمایه گذاری در این بخش می تواند وابستگی ما به واگنهای آسیای مركزی و انحصار واگن این كشورها را كم كند.
وی به عدم تخصیص اعتبار دولتی برای خرید واگن اشاره كرد و اظهار داشت: نیاز صادراتی كشور بیشتر به واگنهای مسقف است لذا بخش خصوصی باید این ناوگان را تهیه و شرایط سیر آنها در منطقه را فراهم نماید.
وی گفت: در بخش صادرات سیمان با استفاده از واگنهای لبه بلند نیاز كشور به ناوگان ریلی به اندازه كافی تامین شده است.
ضیایی مهر به عدم صدور مجوز ورود ناوگان ریلی ایران به كشورهای عضو سی.آی.اس اشاره كرد و افزود: بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی قبلا عضو ناظر اتحادیه راه آهن های كشورهای حوزه سی.آی.اس بودیم اما به دنبال اخذ عضویت وابسته در این گروه هستیم تا بتوانیم علاوه بر حق رای با ثبت ناوگان ریلی خود در سامانه های حمل و نقلی این اتحادیه زمینه سیر واگنهای كشور را در این منطقه عظیم فراهم كنیم، منطقه گسترده ای كه علاوه بر روسیه و آسیای صغیر و قفقاز ، آسیای مركزی را نیز شامل می شود.

* پرداخت بدهی ارزی ایران به راه آهن های آسیای مركزی
وی به سه شرط عضویت ایران در اتحادیه یاد شده اشاره كرد و اظهار داشت: پرداخت بدهی های ارزی راه آهن جمهوری اسلامی ایران به كشورهای آسیای مركزی یكی از این شروط است كه برای نحوه تخصیص و تامین منابع این اقدام مكاتبات لازم با دستگاههای مربوطه صورت گرفته است.
مدیر كل راه آهن خراسان به لزوم تامین زیر ساختهای لازم برای تامین بوژی مورد نیاز این واگنها در مرز سرخس اشاره كرد و گفت: هم اكنون امكانات لازم برای تامین بوژی عریض برای 100 واگن در مرز ریلی سرخس فراهم شده است و آمادگی لازم برای تامین تجهیزات فنی سیر در راه آهنهای عریض روسی منطقه برای 100 واگن دیگر نیز در حال انجام است.
وی افزود: شرط دیگر این اتحادیه تامین واگن مطابق با شرایط فنی راه آهنهای منطقه سی.آی.اس می باشد كه عمده واگنهای موجود در ایران، اروپایی است البته تعدادی واگن روسی پیش از این خریداری شده است كه مسقف نیست و از طرف دیگر شرایط فنی لازم برای ورود به این منطقه را ندارد و به همین دلیل اجازه ثبت و ریجستر این ناوگان نو در شبكه اتحادیه راه آهنهای سی.آی.اس داده نشده است.
مدیركل راه آهن خراسان اظهار داشت: در زمان تامین این واگنهای نو روسی هنوز خبری از الزام ایران به رعایت شرایط فنی اتحادیه راه آهن های كشورهای سی.آی.اس نبود.
وی گفت: البته پیش از اجرایی شدن این سه شرط توافق كلی با راه آهن تركمنستان انجام شده است كه بر اساس آن خواهیم توانست واگنهایی با مالكیت ایران را وارد شبكه ریلی تركمنستان كنیم تا در سه یا چهار نقطه از مبادی این كشور فعالیت بارگیری و تخلیه داشته باشند.
ضیایی مهر افزود: از جمله مبادی پیشنهاد شده، منطقه ای در نزدیك مرز ازبكستان است تا صادركنندگان بتوانند كالاهای خود را تا نزدیكی مرز این كشور منتقل نمایند.
وی اظهار داشت: منتظر اعلام آمادگی تركمنستان برای برگزاری نشست مشترك به منظور تصمیم گیری در خصوص پروتكلهای مالی ، فنی و گمركی این توافقنامه هستیم.
وی در باره ارسال واگنهای مسقف امدادی از ازبكستان نیز گفت: رایزنی ها دراین زمینه با ازبكها ادامه دارد، پیش از این آنها شروطی گذاشتند از جمله اینكه باید این واگنهای مسقف تنها برای ترانزیت و به منظور عبور از ازبكستان صورت گیرد تا درآمد ترانزیتی برای این كشور حاصل شود كه راه آهن با این خواسته ازبكها موافقت كرد.

* لزوم تامین مقطعی واگن
مدیر عامل شركت حمل و نقل بین المللی واگن بار آسیا گفت: در مقطع كنونی باید نیاز صادركنندگان، بخش ترانزیت و شركتها به واگن مسقف تامین شود و سپس به فكر برنامه های بلند مدت بود.
هومن جنگی افزود: در این راستا پیشنهاد می كنیم راه آهن اجازه دهد شركتهای حمل و نقل ریلی واگن مسقف از ازبكستان وارد كنند تا نیاز مقطعی به واگن برطرف گردد.
وی اظهار داشت: شركتهای داخلی به خاطر تجربه و روابط تجاری با شركتها و عوامل دولتی و تجاری ازبكستان یا دیگر كشورهای منطقه می توانند به شكل دیگر و فارغ از تشریفات خاص اقدام به تامین واگن كنند.

* سهم 55 درصدی خراسان از صادرات ریلی به آسیای مركزی
عضو هیات مدیره اتحادیه صادركنندگان خراسان رضوی گفت: هم اكنون 55 درصد صادرات ریلی به آسیای مركزی از این استان بارگیری می شود در حالی كه حدود 35 درصد واگنهای صادراتی به صادركنندگان خراسان رضوی اختصاص می یابد و بقیه به دیگر استانها تعلق می گیرد.
كاظم شیردل افزود: بحث اصلی تامین نیاز كوتاه مدت صادركنندگان خراسان رضوی به ناوگان ریلی است، اگر در كوتاه مدت این واگنها تامین شود صادركنندگان استان دیگر مجبور نیستند در استانهای دیگر سفارش بار بدهند و از سهمیه آنان برای تامین ناوگان ریلی استفاده كنند.
این فعال اقتصادی كه نایب رئیس اتاق مشترك ایران و تاجیكستان نیز می باشد اظهار داشت: نمی خواهیم این موضوع را به عنوان یك پیشنهاد سیستماتیك و دائمی مطرح كنیم بلكه صادركنندگانی كه از شهریور ماه در انتظار تامین واگن هستند می خواهند به صورت موقت واگن مورد نیاز خود را تامین كنند.
مدیركل راه آهن خراسان نیز با اعلام موافقت شخصی خود با تامین مقطعی ناوگان ریلی مسقف توسط تجار خراسانی در تركمنستان گفت: این موضوع را باید در مركز پیگیری كرد، تصمیم گیرنده تهران است لذا این پیشنهاد را به شكل غیر مكتوب با تهران مطرح می كنم.

* خط كشتی رانی بندر امیر آباد - اكتائو مسیر جایگزین ترانزیت
مدیر عامل شركت حمل و نقل بین المللی واگن بار آسیا افزود: برای رفع درازمدت مشكلات موجود باید به فكر راه اندازی یك مسیر جایگزین به جای تركمنستان بود.
جنگی اظهار داشت: هم اكنون ارتباط بندر امیرآباد به بنادر كشورهای حاشیه خزر متصل است، چرا از این بندر برای ایجاد كریدور حمل و نقل تركیبی جایگزین مسیر ازبكستان استفاده نمی شود؟
وی گفت: می توان محموله های صادراتی را با قطار یا كامیون به بندرامیر آباد منتقل كرد و از آنجا نیز با كشتی به بنادر قزاقستان نظیر اوكتائو منتقل نمود و دوباره از طریق راه آهن یا جاده بار مورد نظر به ازبكستان و تاجیكستان را ارسال كرد.

*راه آهن تنها به دنبال تعامل یك سویه با تركمنستان است
عضو هیات مدیره اتحادیه صادركنندگان خراسان رضوی نیز گفت: دولت و راه آهن جمهوری اسلامی با شعار تعامل، هر چه را كه طرف تركمنستانی می گوید قبول می كنند، چرا به واگنهای تاریخ گذشته آنها اجازه ورود به ایران را دادند در حالی كه وقتی برای بار ترانزیت از این واگنها استفاده می كنیم كشورهای قزاقستان و قرقیزستان به این واگنهای غیر استاندارد اجازه ورود به خاك كشورشان را نمی دهند.
شیردل افزود: هم اكنون در بخش قرنطینه مرز ریلی سرخس نیز برخی محموله ها مدت زیادی معطل می شوند و این موضوع موجب ضرر و زیان تجار می شود.
وی اظهار داشت: ظاهرا آزمایش برخی اقلام در بخش قرنطینه سرخس به تهران ارسال می شود و همین موضوع چند روز طول می كشد در حالی كه واردات همین اقلام كه كنجاله های گیاهی هستند در مرز اینچه برون گرفتار سختگیری های گمرك استان گلستان نمی شود و تجار در این منطقه به راحتی این اقلام را وارد می كنند.
مدیر كل راه آهن خراسان در این باره گفت: زیرساخت خدمات راه آهن در بندر امیرآباد تكمیل شده است و بهره برداری از آن یا استفاده تركیبی از مسیر بندر امیرآباد تا اوكتائو قزاقستان در اختیار مقامات دیگر كشور است و ارتباطی با راه آهن ندارد.
ضیایی مهر افزود: میانگین تردد واگنهای ترانزیت آسیای مركزی در مسیر ایران 21 روز است كه امسال به 19 روز كاهش یافته اما معطلی محموله ها در سرخس به عملكرد گمرگ و واحد قرنطینه مربوط می شود.

* افزایش ناگهانی كرایه حمل بار
فعالان بخش خصوصی حمل و نقل بار ریلی استان همچنین از افزایش ناگهانی كرایه های راه آهن خبر دادند كه در این راستا عضو هیات مدیره اتحادیه صادركنندگان خراسان رضوی با اعتراض نسبت به افزایش كرایه ها كه تحت تاثیر افزایش چند ماه قبل نرخ ارز اتفاق افتاده خواستار حمایت دولت از بخش صادرات و تخصیص ارز دولتی به این بخش شد.
كاظم شیردل افزود: مشكلات مربوط به قرنطینه و گمرك ریلی در سرخس موجب شده بار با كامیون از مشهد به مرز لطف آباد منتقل شود و از آنجا با قطارهای تركمنستان بارگیری شود و از طرفی تصمیم های ناگهانی و بخشنامه های خلق الساعه در زمینه كرایه واگن نیز موجب زیان صادركنندگان شده است.
وی اظهار داشت: با قوانین خلق الساعه و عدم اطلاع رسانی مناسب به صادركنندگان و تجار استان فرصت برنامه ریزی و انطباق آنها با قیمتهای جدید داده نشده است.

* كرایه های حمل 2 برابر شده است
مدیر كل راه آهن خراسان با اشاره به اینكه از سال 1385 تا چند ماه قبل كرایه های دریافتی از سوی راه آهن بابت واگنها تغییر نكرده است گفت: كرایه های دریافتی از شركتهای حمل و نقل ریلی 2 برابر شده كه به دلیل ابلاغ دستور العمل از 20 مرداد سال جاری بوده است.
ضیایی مهر افزود: با این حال راه آهن این دستورالعمل را اجرا نكرد تا بتواند هزینه ها را با سبد ارز 42 هزار ریالی سامان دهی كند اما این موضوع ممكن نشد لذا راه آهن از طریق سامانه نیما هزینه ها را اعمال كرد.
وی نرخ كرایه واگن حمل بار از مشهد به سرخس را حدود 9.5 فرانك سوئیس برای هر تن اعلام كرد و اظهار داشت: نرخ های جدید از ابتدای شهریور ماه با سامانه نیما اعمال شد اما مشكل اینجاست كه این موضوع از قبل به صادر كنندگان یا شركتهای حمل و نقل ابلاغ نشده بود لذا در یك پروسه حمل و نقل ریلی مطالبات كرایه از مشتریان به صورت ناگهانی افزایش یافت و هزینه های آنان بالا رفت.

_ بخش مسافربری:
* راه آهن خراسان 33 درصد مسافران ریلی كشور را جابجا می كند
مدیر كل راه آهن خراسان گفت: 12 درصد از 10 هزار كیلومتر خطوط ریلی كشور در خراسان رضوی قرار دارد و این استان میزبان 50 درصد از قطارهای مسافربری كشور در طول سال است و این قطارها سالانه 33 درصد از مسافران ریلی كشور را جابجا می كند.
محمد هادی ضیایی مهر افزود: طی هفت ماه سال جاری هشت میلیون و 611 هزار نفر از 29 شهر و مركز استان در مسیر خراسان جابه جا شده كه در مقایسه با مدت مشابه پارسال 17 درصد رشد داشته است.
وی اظهار داشت: با تداوم روند افزایش جابجایی مسافر تا پایان سال جاری 14 میلیون مسافر در این خطوط جابجا خواهد شد كه بر این اساس ركورد بیشترین جابجایی مسافر با 13.6 میلیون نفر امسال شكسته خواهد شد.

* واقعی شدن نرخ سوخت مزیت های راه آهن را عیان می كند
مدیر كل راه آهن خراسان با اشاره به ظرفیت بالقوه جابجایی 20 میلیون مسافر ریلی در راه آهن خراسان گفت: یكی از مشكلات عمده در زمینه سفرهای ریلی مربوط به وضعیت عمومی و شرایط اقتصادی كشور، تقاضای سفر و به تبع آن حجم مسافر است ، اگر این شرایط مهیا باشد مردم برای سفر بیشتر برنامه ریزی می كنند.
وی با تاكید براینكه هم اكنون سفر با وسایل نقلیه شخصی برای مردم با صرفه جلوه می كند افزود: اگر نرخ سوخت واقعی شود مزیتهای حمل و نقل ریلی برای مردم عیان شده و مردم به استفاده از این ناوگان روی می آوردند.
ضیایی مهر به تامین زیرساختهای ریلی شامل شبكه خط آهن، تجهیزات سیگنالینگ و تاسیسات ایستگاهی در خراسان اشاره كرد و گفت: در حوزه توسعه سفرهای ریلی نیازمند سرمایه گذاری بخش خصوصی نیز هستیم.

* هزار و 400 میلیارد ریال هزینه راه اندازی ناوگان مسافربری
مدیر كل راه آهن خراسان گفت: هزینه راه اندازی یك واگن مسافربری راه آهن با نرخ های قدیم ارز 40 میلیارد ریال بود كه با نرخ های كنونی به 120 میلیارد ریال رسیده است یعنی برای یك قطارمسافربری به جز هزینه های لوكوموتیو ، حقوق نیروها و هزینه های مصرفی، تامین واگنها بیش از هزار و 400 میلیارد ریال هزینه در بر دارد كه مبلغ بسیاری است لذا دولت باید تمهیداتی بیاندیشد كه سرمایه گذاری در این بخش تسهیل شود.
ضیایی مهر افزود: راه آهن بر خلاف بخشی مثل فرودگاه در حوزه مسافربری حتی یك ریال هم حق دسترسی و حق خدمات ایستگاه از مشتریان نمی گیرد لذا بخشی از سوبسید دولت از طریق راه آهن به شركتهای بخش خصوصی در قالب این خدمات تعلق می گیرد.
وی اظهار داشت : آنچه علاوه براین می تواند به این شركتهای مسافربری كمك كند پرداخت تسهیلات بلند مدت با بهره كم و سیاستگذاری دولت به نفع بخش خصوص در این حوزه است.

* فعالیت 300 عامل فروش بلیت قطار در خراسان رضوی
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و گردشگری خراسان‌ رضوی گفت: در این استان بیش از 450 آژانس مسافرتی در حال فعالیت هستند كه 300 آژانس در بخش فروش بلیت قطار فعالیت دارند و ازسال گذشته هیچ افزایش قیمتی در بخش بلیت قطار نداشته ایم.
سعید ولی زاده افزود: با توجه به افزایش چند ماه گذشته بلیت هواپیما شاهد هجوم مسافران به سفرهای ریلی بوده و فروش بخش مسافربری راه آهن در آژانس های استان بیشتر شده است.
وی اظهار داشت: هم اكنون قیمت بلیت قطارهای مطلوب مسافر در مسیر تهران - مشهد از 800 هزار ریال آغاز می شود كه این قیمتها شناور است اما بر اساس نرخ های مصوب و اعلام شده قبلی می باشد.

* 16 درصد ظرفیت قطارهای مشهد خالی است
مدیر كل راه آهن خراسان گفت: ضریب اشغال قطارها در هفت ماه امسال در مسیرهای مشهد به تهران و سایر شهرهای كشور به جز مسیرهای حومه ای به ترتیب 86 و 82 درصد بوده است یعنی به طور متوسط در مسیر های ریلی منتهی به مشهد 16 درصد از صندلی قطارها خالی است.
محمد هادی ضیایی مهر افزود: زمان پر كردن این ظرفیت خالی زمان غیرپیك سفر می باشد و شركتهای مسافربری می توانند با ارائه بسته ارزان قیمت سفر به شكل 'از مبدا تا مبدا' مسافران را جذب كنند همچنین برخی شركتها در ایام غیر پیك بلیت هایی با 50 درصد تخفیف ارائه كرده اند.

* طرح های جذب مسافر ریلی
وی ادامه داد: بسته 'از مبدا تا مبدا' علاوه بر سفر ریلی شامل هتل و گشت و گذار و سایر خدمات گردشگری می باشد، شاید از این طریق 16درصد ظرفیت خالی قطارهای خراسان پر شود.
ضیایی مهر افزود: یك شركت مسافربری به دنبال طرحی برای استفاده از ظرفیتهای آستان قدس رضوی از قبیل تامین غذا از میهمانخانه حضرت امام رضا (ع) و استفاده از زائرسراهای ارزان قیمت موجود در مشهد است تا آن را در مجموعه خدمات 'از مبدا تا مبدا' خود بگنجاند.
وی اظهار داشت: یكی دیگر از ظرفیتهای مورد استفاده توافق شركتهای مسافربری با سازمانهای بازنشستگی كشوری است ، چرا كه بازنشستگان محدودیت زمان سفر ندارند و می توان با بهره گیری از این امكان نسبت به پر كردن ظرفیت های خالی قطار بهره گرفت.
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و گردشگری خراسان‌ رضوی گفت: هم اكنون پنج شركت خدمات مسافرتی در ایام غیر پیك سفر ، در قالب فروش بلیت ارزان قطار و طی هماهنگی با آستان قدس رضوی حرم گردی را در بسته های سفر خود گنجانده اند و از این ظرفیتها بهره می گیرند.

*كاهش هزینه با هم افزایی شركتهای مسافربری
ضیایی مهر نیز گفت: قیمت بلیت قطار افزایش پیدا نكرده و تصمیمی نیز در این زمینه اتخاذ نشده اما هزینه های شركتهای مسافربری همواره با قیمتهای بازار افزایش یافته است ، این هزینه ها شامل دستمزد ، اقلام و نیازهای جاری شركت ها و لوازم یدكی قطار می باشد كه افزایش چشمگیر داشته اند.
وی ادامه داد: هم اكنون 12 شركت قطارهای مسافربری در كشور فعال هستند كه 10 شركت در مسیر مشهد فعالیت دارند، این شركتها دولتی نیستند به عنوان مثال شركت رجا وابسته به شركت شستا است و برخی دیگر وابسته به بنیادهای مخصوص هستند و به نوعی خصولتی می باشند و البته معدودی از این شركتها واقعا خصوصی هستند.
ضیایی مهر اظهار داشت: با توجه به شرایط اقتصادی جامعه امكان افزایش قیمت بلیت در سبد خانوار ممكن نیست ، لذا كاهش هزینه های شركتهای مسافربری ریلی می تواند تا حدی به افزایش بهره وری و تامین هزینه های این شركتها كمك كند.
وی گفت: یكی از راههای كاهش هزینه شركتها هم افزایی ، به هم پیوستگی و بهره گیری از ظرفیتهای مشترك است.

* آموزش آژانسهای مسافرتی مغفول مانده است
معاون حمل و نقل اداره كل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی نیز گفت: چون قیمت ناوگان حمل و نقل زیاد است و امكان تامین ناگهانی آن در ایام اوج مسافرتها ممكن نیست لذا برای تقویت سفر در این حوزه تور گردانی ، هم افزایی و همكاری شركتها با یكدیگر می تواند راهگشا باشد.
جواد وحدتی فرد افزود: آموزش شركتها و آژانسهای مسافربری در زمینه هدایت مسافر، افزایش سفرهای ریلی و استفاده بهینه از ظرفیتهای موجود مغفول مانده است لذا دست اندركاران باید در این زمینه سرمایه گذاری كنند.
وی اظهار داشت: علاوه بر هم افزایی درون بخشی باید به سوی هم افزایی حمل و نقل بین بخشی برویم، یعنی با اطلاع از منابع جاده و راه آهن از حمل و نقل تركیبی جاده و ریل استفاده كنیم تا بتوانیم علاوه بر فراهم كردن سفر ایمن و ارزان هزینه های زائد سفر را برای مسافران كاهش دهیم.
3221 / 6053