به گزارش ایرنا، ماجرا اما از آنجا شروع شد كه خبر رسید قرار است خودرو گران شود. برخی سایت‌های خرید خودرو هم به این شایعه دامن زدند. پیامد آن، سیل سرمایه‌های كوچك سرگردان به سوی بازار خودرو بود تا آنجا كه هیجان بازار جای منطق را گرفت.
دلالان و سوداگران كه زمینه را مساعد دیدند، بازار آزاد را به دست گرفتند و نتیجه آن شد كه قیمت برخی خودروها به دو تا دو و نیم برابر قیمت كارخانه رسید.
با بالارفتن قیمت خودرو، متقاضیان بیشتری برای خرید خودرو صف كشیدند و برخی فضا را به این سمت هدایت كردند كه 'بعضی از این خودروها دیگر قرار نیست تولید شود، كارخانه قیمت را بالا می‌برد و خلاصه اینكه اگر می‌خواهید فردا به حسرت امروز نباشید، همین حالا برای خرید خودرو دست به جیب شوید؛ اگر هم دنبال یك سرمایه‌گذاری كم‌دردسر پرسود هستید، اینجا جای خوبی برای شماست. خودرو بخرید، یكی‌دو ماه پول‌تان را بخوابانید و بعد چند میلیون سود ببرید.'
این روند هیجانی در بازار خودرو تا مدتی تب پیش خرید خودرو را هم بالا برد اما اكنون مشاهدات بازار نشان می‌دهد كه وقت این بی‌سامانی به پایان رسیده است.
به گفته كارشناسان، اقتصاد قاعده و قانون خود را دارد و مثل روز روشن است كه این افزایش قیمت، ماندگار نیست و اكنون سیر قیمت خودرو نزولی شده و وقت آن رسیده است كه قیمت‌های واقعی، خودی نشان دهند.
** بازار خودرو در مسیر تعادلی قیمتها
یك كارشناس صنعت خودرو، كاهش قیمت خودروها را نشانه خوبی برای بازار می داند كه سبب خروج دلالان در این بخش می شود.
روح‌الله طالبی می گوید: اگرچه صنعت خودروسازی كشور سال‌هاست اشتیاق زیادی به استفاده از نیروهای درون‌زا و متخصصان و طراحان داخلی نشان داده است، اما هنوز یك صنعت بومی نیست.
به گفته وی «صنعت خودرو، تا حدی هنوز وابسته است؛ به همین دلیل با نوسان نرخ ارز ممكن است دستخوش تغییراتی شود؛ در ماه‌های گذشته همین اتفاق افتاد.»
به گزارش ایرنا، این وابستگی نسبی به ارز به جریان‌سازان فرصتی داده است تا افزایش نرخ دلار را به بهانه‌ای برای افزایش چندبرابری قیمت خودرو تبدیل كنند؛ حال آنكه ارزبری خودروها، تناسبی با این شیب تند افزایش قیمتها ندارد.
** فضای روانی تاثیر گذاشت
طالبی، عضو هیات علمی دانشكده مكانیك دانشگاه خواجه نصیر با یادآوری اینكه تغییر در نحوه عرضه خودرو از سوی خودروسازان نیز به این نابسامانی دامن زد، تصریح می كند: «اگر خودروسازها محصول‌شان را مانند قبل در اختیار مشتری می‌گذاشتند، شاید بازار به این سو نمی‌رفت؛ تا مدتی پیش، سایت برای خریدان خودرو باز بود و مشتری به‌روز خرید می‌كرد و از سوی دیگر قیمت كارخانه با قیمت نمایندگی تفاوت چندانی نداشت. عوامل روانی در این تغییر ناگهانی بازار بی‌تاثیر نبود اما خودروسازها هم به این نگرانی دامن زدند. فروش اینترنتی مردم را هیجان‌زده كرد و باعث شد قیمتها با جو روانی ایجاد شده، افزایش پیدا كند.»
در این زمینه چندی پیش رییس اتحادیه فروشندگان خودرو، در گفت‌وگو با رسانه ها اعلام كرد كه متقاضیان خودرو در زمان گرانی قیمت دلار، به دنبال خرید بودند اما امروز فروشنده شده‌اند.
به گفته وی، «كاهش قیمت درحالی است كه هنوز هم شركت‌های تولیدكننده داخلی عرضه خودرو را به بازار افزایش نداده‌اند.»
** دوره نوسان قیمت به سر رسیده است
طالبی، كاهش قیمت بازار بدون افزایش تولید را ناشی از تعادل بازار می‌داند: «اگر بازار را مانند یك سیستم آنالوژی مكانیكی در نظر بگیریم، وقتی سیستم ارتعاشی نوسان كند، پس از مدتی نوسان رفته‌رفته از بین می‌رود تا به حد تعادل برسد.»
این كارشناس صنعت خودرو توضیح می‌دهد: «اگر شُك بیرونی به بازار وارد نشود و برانگیختگی دیگری چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی ایجاد نشود، به طور طبیعی رفته‌رفته بازار به نقطه ثبات می‌رسد. یعنی پس از یك پیك قیمتی، بازار آنقدر نوسان می‌كند تا به ثبات برسد.»
وی با تاكید بر ضرورت كنترل عوامل بیرونی اثرگذار بر بازار، می‌گوید: «اكنون در حال نزدیك شدن به نقطه تعادل در بازار خودرو هستیم و اگر شرایط بیرونی را كنترل كنیم، بازار به ثبات خواهد رسید. اما اگر باز شُك دیگری وارد شود، دوباره نوسان از نقطه تعادل شروع خواهد شد.»
** خودرو، كالای سرمایه‌ای نیست
این استاد دانشگاه با بیان اینكه در هیچ جای دنیا خودرو كالای سرمایه‌ای محسوب نمی‌شود، تاكید می‌كند: «در كشور ما نیز نباید به خودرو به چشم یك كالای سرمایه‌ای نگاه كرد. از سویی بحث هزینه‌های نگهداری مطرح است و از سوی دیگر مسائل حقوقی و هزینه‌های ناشی از آن برای خرید و فروش.»
پیشنهاد طالبی برای جلوگیری از این نگاه، افزایش هزینه‌های نگهداری خودرو است: «اگر نگهداری خودرو هزینه‌بردار شود، دیگر مشتریان به چشم سرمایه به آن نگاه نمی‌كنند. اگر شما مجبور باشید برای نگهداری آن مالیات و هزینه‌های بیشتری بدهید، دیگر خودرو یك كالای سرمایه‌ای نیست. البته علاوه بر مردم، رویكرد خودروسازان نیز باید به این سمت تغییر یابد زیرا در مقاطعی به نظر می‌رسد خودروسازان هم به این نگاه دامن می‌زنند. حال آنكه خودرو یك كالای مصرفی است و نباید به چشم سرمایه به آن نگاه كرد.»
مشاهدات بازار نشان می‌دهد كه تغییر جریان خرید از یك سو سبب افزایش تعداد فروشندگان خودرو و از سوی دیگر سبب كاهش متقاضیان خرید شده است. نتیجه این تغییر، كاهش پلكانی قیمت خودرو است به طوری كه در یك هفته گذشته قیمت خودروهای زیر 50 میلیون تومان تا حدود یك‌ونیم میلیون تومان و قیمت خودروهای بالای 50 میلیون تومان تا بیش از دو و نیم میلیون تومان كاهش داشته است.
اقتصام**9454 ** 2023**
تهران- ایرنا- نزدیك شدن بازار خودرو به نرخ تعادلی، خبر خوب برای كسانی است كه چشم به بازاری دوخته اند كه افسارگسیخته به سوی قیمت‌های نجومی می‌رفت و از جلوی چشم‌شان دور می‌شد.