به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، در هفته گذشته دو موضوع مهم مورد توجه رسانه های كشور قرار گرفت كه در كنار موضوع معدن، افزایش بهای مسكن نیز به چشم می خورد؛ مسائلی كه در مطبوعات اقتصادی نیز بخش قابل توجهی از گفت وگوها، یادداشت ها و گزارش های خود را به آن اختصاص دادند.
** پیوستگی معدن و توسعه پایدار
بی‌شك بخش معدن و صنایع معدنی، پیشران اقتصاد كشور است و با متحول شدن این بخش، سایر بخش‌های صنعتی و اقتصادی كشور فعال می‌شوند. شاید در برخی نقاط دنیا فناوری، عامل اولیه توسعه باشد اما در ایران بخش معدن همواره موتور توسعه كشور بوده و هست و این نكته‌ای است كه نباید از آن غفلت كرد.
تاثیر معدن بر صنعت به اندازه‌ای جدی است كه می‌توان ادعا كرد اگر صنایع مختلف به ویژه كارخانه‌های صنعت فولاد، كارخانه‌های سرب و روی و نظایر آن در ایران سودآور هستند، به دلیل فعالیت معادن گوناگون در كشور است.
سهم معدن در اقتصاد ایران چه كمتر و چه بیشتر از یك درصد باشد، نباید یك نكته را فراموش كرد كه تاثیر رشد معدن بر رشد اقتصاد ایران به طور مستقیم و غیرمستقیم بسیار بیشتر از تاثیر تجارت و حتی صنعت است زیرا براساس آمار سازمان جهانی كار به ازای هر شغل مستقیم در بخش معدن 17 شغل وابسته و تكمیلی در این بخش ایجاد می‌شود. به عنوان مثال حجم فعالیت معدنكاری آن‌قدر چشمگیر است كه به تنهایی سبب رونق حمل‌ونقل در كشور می‌شود.
در پی تصمیم ترامپ برای خروج آمریكا از برجام، برخی شركت‌های اروپایی برای ماندن در بازار ایران یا ترك كردن آن دچار تردید شده‌اند و هرچند كه كمیسیون اروپا اعلام كرده برای مقابله با تحریم آمریكا قانون انسداد را برای حفاظت از شركت‌های اروپایی اجرایی می‌كند، اما همچنان گمانه‌هایی برای خروج این شركت‌ها از ایران وجود دارد.
كامران وكیل، دبیر اتحادیه تولیدكنندگان و صادركنندگان محصولات معدنی كشور با اشاره به اینكه طی سال‌های گذشته بیش از 15 میلیون تن كالای معدنی سالانه از ایران به چین صادر شده است، خاطرنشان كرد: ما باید سعی كنیم از صادرات كالاهای خام و مواد اولیه كه با قیمت خیلی پایین صادرمی‌شود جلوگیری و مواد اولیه را به صورت كالاهای مصرفی مردم تولید و به بازار تقاضا عرضه كنیم.
شفاف‌سازی قانون معادن باعث می‌شود تمایل سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی برای حضور در بخش معدن افزایش یابد. با این حال همچنان به دنبال این هستیم كه با ارائه پیشنهادهای مناسب و كار كارشناسی برخی از ماده‌های قانون معادن را اصلاح كنیم. باید عوامل بازدارنده بخش معدن در مراحل اكتشاف تا بهره‌برداری شناسایی شود تا بتوانیم به نتایج مثبتی برای توسعه این بخش دست پیدا كنیم.
شركت روسی UMMC یكی از بزرگ‌ترین شركت‌های معدنی روسیه است كه برای همكاری با ایران اعلام آمادگی كرده است. البته معدن یكی از رشته‌های كاری آنها است؛ اما در حوزه معدن به‌خصوص فلزاتی همچون مس، روی، سرب، طلا، نقره، زغال‌سنگ و عناصر نادر خاكی فعالیت زیادی دارند. این مجموعه 2 درصد از تولید مس، 5/ 1 درصد روی و 3/ 2 درصد زغال‌سنگ دنیا را تامین می‌كند كه تاكنون در حوزه معدن در ایران فعالیت نداشته و بیشتر به دنبال كار در حوزه تامین واگن و لكوموتیو برای ناوگان حمل‌ونقل كشور و خطوط مترو بوده است.
ایمیدرو (سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) علاقه‌مند شده است هم در حوزه مس و هم در حوزه اكتشافات و آموزش و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های معدنی روس‌ها وارد شوند. پروژه مهدی‌آباد سه دهه خوابیده بود و عملا فعالیتی در آن صورت نگرفته بود، اما در عرض یك‌سال پیشرفت كار خوبی داشت و تمام زیرساخت‌ها و مطالعات آن انجام گرفت، تجهیزات كارخانه سفارش داده شد، نزدیك به 400 هزار تن سنگ‌شكن اروپایی وارد معدن شد و تا الان بیش از 30 میلیون تن باطله‌برداری صورت گرفته است.
از طرفی می توان گفت كه تحریم‌ها به عنوان یك عامل بازدارنده است كه می‌تواند تاثیر منفی در تقاضای تولیدات معدن داشته باشد و اگر به طور صحیح مدیریت نشود تامین ماشین آلات و تجهیزات با مشكل روبه رو می‌شود. اما باید در نظر داشت كه تحریم‌ها در همه جوانب نمی‌تواند تاثیرگذار باشند. چون در اروپا واحدهای تولیدی و اكثرا كوچك مستقل از تصمیمات دولتی سرمایه گذاری می‌كنند كه با توجه ویژه به این بخش‌ها می‌توان مشكلات را تا حدودی برطرف كرد. برای شركت‌های بزرگ كه با امریكا در ارتباط هستند یا عمده سهام دار آنها امریكایی هستند این تحریم‌ها می‌تواند ایجاد محدودیت كند.
در مورد واحدهای كوچك كه عمده فعالیت‌های اقتصادی در اختیار این بنگاه‌ها است با رابطه منظم و سرمایه گذاری مشترك می‌توان هم در بازار و هم برای تامین قطعات مورد نیاز با آنها همكاری داشت كه در این زمینه تشكل‌های بخش معدن می‌توانند مهمترین ابزار باشند تا زمینه ورود به بازارهای اروپایی و آسیایی فراهم شود. برای اینكه تاثیر تحریم‌ها از طریق واحدهای كوچك كاهش یابد این واحدها باید در كنار یكدیگر قرار بگیرند و دولت می‌تواند از ظرفیت تشكل‌ها و اتاق‌ها بهره‌مند شود. باید در نظر داشت این بحران همیشگی نیست و شاید در كوتاه مدت تاثیرگذار باشد اما در بلندمدت می‌توان آن را مدیریت كرد.
با نگاه دقیق و مدیریتی می‌توان این آسیب‌ها را در بخش تولید به حداقل رساند و همچنین با در نظر گرفتن مسایل آتی، فضای كسب و كار را بهبود بخشید كه در شرایط امروز كشور می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد و اگر با سرمایه‌های خارجی بتوانیم واحدهای كوچك را سرپا نگه داریم، یكی از دغدغه‌های دولت یعنی اشتغال مرتفع می‌شود. تشكل‌های فعال در بخش معدن باید پیشنهادات خود را ارائه كنند تا زمینه ساز مدیریت بخش معدن شود و بهترین بسته پیشنهادی در شرایط كنونی شفاف كردن قانون است تا سرمایه‌ها به سمت بخش معدن سوق یابند و واحدهای عمدتا كوچك در بخش فرآوری فرصت یابند تولید ارزش افزوده كنند.
** تكانه های بازار مسكن
بازار مسكن در اردیبهشت ماه با پرش 8 درصد ماهیانه ركورد بالاترین رشد قیمت خود را طی شش سال اخیر شكست و در این بین برخی مشاوران املاك به عنوان عامل گرانی عمل كردند. قیمت مسكن شهر تهران با دو آمار متفاوت در اردیبهشت ماه بالاترین میانگین رشد ماهیانه را در شش سال اخیر تجربه كرد.
بر اساس گزارش دفتر اقتصاد مسكن وزارت راه و شهرسازی، رشد قیمت مسكن شهر تهران در اردیبهشت ماه 1397 نسبت به فروردین ماه 12 درصد بوده و این در حالی است كه آمار بانك مركزی حكایت از افزایش 8.1 درصدی دارد. با این حال بر اساس گزارش بانك مركزی نیز این رشد ماهیانه طی شش سال اخیر بی‌سابقه بوده است.
اثرپذیری بازار مسكن از جهش قیمت ارز و طلا در دومین ماه از سال جاری خود را نشان داد. در اردیبهشت 1397 معاملات مسكن شهر تهران 16.7 درصد و میانگین قیمت‌ها 35 درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش یافت. در منطقه 5 شاهد رشد 53.5 درصدی میانگین قیمت بودیم و كمترین میزان رشد به منطقه 16 با 12.3 درصد افزایش قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل تعلق داشت.
بازار خانه‌های «كلیدنخورده» در پایتخت تحت‌تاثیر آرایش جدید خریداران مسكن با دومین سكته معاملاتی طی یك‌سال همراه شد. عوامل فروش «نوساز»ها اخیرا افزایش روزانه سطح «قیمت پیشنهادی» را در پیش گرفته‌اند. این اقدام در كنار سه حركت دیگر باعث افت بیشتر سهم خانه‌های «تا 5 سال ساخت» از كل معاملات مسكن و رشد بیش از 40 درصدی حجم فروش «سالخورده»ها شده است. خریداران در مواجهه با قیمت‌های نامتعارف واحدهای نوساز، از گزینه‌های جایگزین استفاده می‌كنند. ناظران بازار اما شكل فعلی قیمت‌گذاری توسط عوامل فروش را به زیان رونق می‌دانند.
معاملات واحدهای مسكونی نوساز تحت تاثیر كج‌رفتاری برخی فروشندگان آپارتمان‌های كلیدنخورده، برای دومین بار طی یك سال اخیر، دچار سكته شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد افت قابل توجه حجم معاملات خرید واحدهای مسكونی نوساز كه از نیمه دوم سال گذشته تحت تاثیر دست‌كم سه عامل عمده منجر به افزایش سهم آپارتمان‌های سالخورده از كل معاملات مسكن شده بود به دلیل بروز عامل چهارم، هم‌اكنون وارد فاز جدیدی شده است كه می‌توان از آن با عنوان سكته دوم معاملات آپارتمان‌های نوساز یاد كرد. «دبه كردن برخی فروشندگان واحدهای مسكونی نوساز»تنها به فاصله كمی از اعلام قیمت پیشنهادی به واسطه‌های فروش ملك، منجر به تشدید روند نزولی سهم آپارتمان‌های كلیدنخورده از كل معاملات خرید مسكن شده است.
پژوهش**9242**1601**
تهران- ایرنا- دستیابی هر كشوری به توسعه اقتصادی ارتباط مستقیمی با بخش معدن و صنایع معدنی دارد و ایران به عنوان كشور برخوردار از این ظرفیت ها، در صورت توجه و مدیریت صحیح این حوزه می تواند به شكوفایی اقتصادی دست یابد.