«اون» و بیم از تکرار تاریخ

روزنامه آرمان با درج یادداشتی به قلم نوذر شفیعی استاد دانشگاه آورده است: با به همین دلیل خط روشنی برای تحلیلگران است که چه چیزی در کره شمالی و همین طور در ارتباط با شبه جزیره کره و در نهایت در ارتباط با آمریکا و کره شمالی می‌گذرد. رهبر کره شمالی از تعلیق فعالیت ‌های موشکی و هسته ‌ای کشور خود خبر داده که به دو دلیل اتفاق می‌افتد؛ نخست اینکه پروسه علمی و فنی پروژه‌های هسته‌ای و موشکی کره شمالی تکمیل شده و دوم اینکه از این بعد سعی دارند در حوزه توسعه اقتصادی حرکت کنند.

معنا و مفهوم این سخن در قالب سه تحلیل عبارت است از اینکه کره شمالی به دنبال تعلیق فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای است و نه چیز دیگر. کره شمالی به درجه‌ای از توانمندی نظامی دسترسی پیدا کرده که حداقل بازدارندگی را برای این کشور به همراه دارد و این کشور با تثبیت نظام سیاسی خودش در پرتوی توانمندی موشکی و هسته‌ای‌اش الان قصد حرکت به سمت توسعه اقتصادی را دارد. به نظر می‌رسد این تصویر روشنی از منویات فکری رهبران کره شمالی باشد و حتما با برداشتی که مدنظر آمریکایی‌ها، ژاپنی‌ها یا کره جنوبی است، متفاوت می‌باشد.

بین انتظاراتی که در کره شمالی هست و انتظاراتی که در آمریکا یا ژاپن هست، فاصله زیادی وجود دارد و این نشان می‌دهد اگرچه صحبت از مذاکره در درجه اول خوشحال کننده به نظر می‌رسد اما به نتیجه رسیدن مذاکرات به همین اندازه و شکاف دیده گاه احتمالا زمانبر، پیچیده‌تر و سخت‌تر خواهد بود. اما این اظهارنظر یک پیام خوب برای آمریکایی‌ها به همراه دارد.

شاید به این معنا که صدام و قذافی به دلیل مقاومت‌هایی که کردند در نهایت با فشارهای نظامی روبه‌رو شدند و شکست خوردند. فراموش نکنیم تا دیروز «اون» معتقد بود کره شمالی آنقدر قدرتمند است که می‌تواند مقابل آمریکا ایستادگی کرده و به آمریکا آسیب وارد کند. اما این اظهارنظر نشان می‌دهد کره شمالی نگران این موضوع بوده که نه تنها آمریکا برتری فاحشی بر کره شمالی دارد -که اینطور هست- بلکه می‌تواند رهبری کره شمالی را به سرنوشت صدام و معمر قذافی دچار کند. این یک موضع‌گیری از سر ضعف است و مغایر با تمام موضع‌گیری‌هایی است که تا الان داشته و از رهبر کره شمالی بعید به نظر می‌رسد و همین نکته کافی است که از این به بعد آمریکایی ‌ها در مذاکرات با کره شمالی بسیار سخت‌گیر باشند.

چون رهبر کره شمالی با این اظهارات نقطه ضعف خودش را مشخص کرد و علائم بسیار حیاتی و روشنی را به آمریکایی‌ها داده است. تا پیش از این انتظار داشتیم حداکثر گامی که کره شمالی بخواهد بردارد، تعلیق فعالیت ‌های موشکی و هسته‌ای باشد و یا متوقف کردن فعالیت ‌های هسته‌ای و موشکی و هیچوقت انتظار نداشتیم این کشور به سمت خلع سلاح هسته‌ای حرکت کند. ولی الان راه برای آمریکایی ‌ها جهت فشار هرچه بیشتر بر کره شمالی باز است و قطعا این یک کُد و نشانه‌ای است که از طرف رهبر کره شمالی صادر شده و حتما در توکیو، سئول و واشنگتن مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت و چراغ راهنمای مذاکرات آمریکا و کره جنوبی یا ژاپن با کره شمالی خواهد بود.

تلاش بسیاری لازم بود تا آمریکایی‌ها بتوانند کشف کنند حداقل انتظارات کره شمالی چیست؟ اما الان مشخص شد کره شمالی فقط انتظار دارد که نظام سیاسی‌اش در امان بماند و معنی دیگرش این است که حاضر است از تسلیحات هسته‌ای و موشکی‌اش چشم ‌پوشی کند. وقتی بیانیه اصلی کره شمالی این است که به تعلیق اکتفا می‌کنند از دید آمریکایی‌ها این دو عبارت -تعلیق و گرفتار نشدن به سرنوشت صدام حسین و معمر قذافی- نشان می‌دهد که جا برای انعطاف بیشتر در کره شمالی وجود دارد. لذا آمریکایی‌ها در پرتوی اعمال سیاست حداکثر فشار احتمالا رهبران کره شمالی را مجبور خواهند کرد تا گام‌های مهمی را به عقب برگردند.

البته این تحلیلی است که براساس این اظهارنظر می‌توان عنوان کرد و ممکن است در عرصه عمل دیدگاه رهبران کره شمالی یا آمریکایی‌ها دچار تعدیلات و تغییراتی شود که الزاما تائیدکننده تحلیل موجود نباشد. از طرفی برجام همیشه یک علامت منفی برای مقامات کره شمالی بوده. البته نه خود برجام به عنوان یک توافقنامه بلکه مسأله تهدید دائمی آمریکا به خروج از برجام. یعنی این رفتار آمریکایی ‌ها این پیغام را برای کره شمالی به‌دنبال داشت که آمریکا پایبند به تعهداتی که می‌کند، نیست. کمااینکه درباره برجام چنین کاری کرده و به آن پایبند نبوده. لذا این موضوع کره شمالی را از مذاکره و توافق با آمریکا ناامید می‌کرد. با این حال به نظر می‌رسد چون هدف اصلی کره شمالی در چارچوب تحلیل‌ های قبلی که داشته‌ام، این است که فعلا سیاست خرید وقت را در پیش بگیرد، بی‌ میل نیست که به مدت یکی، دو سال فضای شبه جزیره کره را تحت عنوان مذاکرات فریز کند تا فشارهای فعلی و التهابات موجود بر شبه جزیره کره تا حدی فروکش کند.

*منبع:روزنامه آرمان،1397،2،3
**گروه اطلاع رسانی**9117**2002