نفت شیل؛ سرگردان در اندیشه سیاسی ترامپ

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، اینكه رئیس جمهوری آمریكا به یكباره از مسائل سیاسی به موضوع نفت، قیمت های جهانی آن و میزان عرضه اوپك روی آورد موضوع جالب توجه چند روز اخیر بوده است.
نگاهی به تولید نفت در آمریكا می تواند گویا شرایط ایالات متحده باشد. تولید روزانه نفت خام ایالات متحده نزدیك به 10.5 میلیون بشكه است كه در كنار تولید گاز و میعات و دیگر فرآورده ها تا 15 میلیون بشكه در روز می رسد. البته آمریكا مجبور است چند میلیون بشكه نفت مورد نیاز صنایع خود را از كشورهای همسایه و دیگر شركا خریداری كند.
یكی از مهمترین منابع نفتی آمریكا نفت های رسوبی و غیرمتعارف هستند. بنابر آمار اداره اطلاعات انرژی آمریكا میزان تولید این نوع نفت در آمریكا كه با عنوان «شیل» شناخته می شوند، در سال 2017 حدود 5 میلیون بشكه در روز بوده است كه نیمی از تولید نفت خام آمریكا را تشكیل می دهد.
تحلیلگران پیش بینی می كنند در سال های 2018 و 2019 اگر روند تولید نفت در كنار افزایش تعداد چاه های استخراج نفت به همین صورت ادامه داشته باشد، تولید نفت شیل ایالات متحده به حدود 7 میلیون بشكه در روز و حتی بیشتر خواهد رسید. در شراط كنونی هم میزان تولید نفت غیرمتعارف در بالاترین سطح قرار دارد.
دیدگاه های دونالد ترامپ برای هیچ تحلیلگری قابل پیش بینی نیست. وی خود را تاجری ماهر معرفی می كند كه به اصول تجارت آزاد پایبند است و از آن حمایت می كند اما همزمان با دیگر شركا جنگ تجاری به راه می اندازد. حال وی به موضوع نفت وارد شده است و از قیمت نفت 70 دلاری و اوپك گلایه می كند. البته نباید فراموش كرد كه تقاضای جهانی برای نفت در سه ماهه نخست سال 2018 به بالاترین میزان از سال 2010 تاكنون رسیده است. با توجه به شرایط موجود پیش بینی می شود قیمت هر بشكه نفت در بازار جهانی تا پایان سال 2018 به 80 دلار و حتی فراتر از آن نیز افزایش یابد.
چه چیزی باعث رونق این صنعت بسیار پیشرفته و گران شده است؟ و رئیس جمهویر آمریكا بر چه مبنایی این سخنان را می گوید؟ می توان گفت: ترامپ در موضوع نفت نگاه جامعی ندارد. اصلی ترین دلیلی كه آمریكا توانسته است بر تولید نفت خود بیافزاید و ركوردی را در این زمینه ثبت كند افزایش قیمت نفت و رسیدن آن به بالاتر از سطح 60 دلار بوده است.
بخش مهمی از نفت تولید شده در آمریكا از لایه های رسوبی شیل یا به عبارت دیگر نفت غیرمتعارفی تامین می شود كه در بهترین حالت برای استخراج یك بشكه از آن باید بیش از 60 دلار هزینه كرد. اگر قیمت های جهانی نفت تا این میزان بالا نمی رفت، تاكنون صنعت نفت شیل نابود شده بود و آمریكا هم نمی توانست به صورت كنونی عرض اندام كند.
نكته آشكار برای همه فعالان بازار انرژی این است كه اوپك و روسیه با ظرفیت كامل تولید نمی كنند اما تولید نفت آمریكا به علت افزایش شدید استخراج و تولید نفت های غیرمتعارف به اوج خود رسیده است. اگر شرایط با همین روند ادامه پیدا كند، ایالات متحده جای عربستان و روسیه را به عنوان بزرگترین تولیدكنندگان خواهد گرفت.
گذشته از افزایش قیمت نفت خام و به صرفه شدن اكتشاف و استخراج نفت غیرمتعارف، رویكردهای دونالد ترامپ در افزایش رونق صنعت نفت آمریكا به ویژه استخراج از لایه های رسوبی بسیار تاثیرگذار بود. رئیس جمهوری ایالات متحده مقررات زیست محیطی را به نفع بنگاه های اقتصای آمریكا به ویژه در حوزه نفت تغییر داد تا آن ها با سهولت بیشتری فعالیت خود را گسترش دهند. یكی از دلایل موفقیت ترامپ در كاهش بیكاری در آمریكا نیز بی توجهی به محیط زیست و قوانین تولید بوده است.
در همین راستا دونالد ترامپ پروژه ساخت خطوط لوله نفتی كی استون و داكوتا را با سرعت بیشتری دنبال می كند و با این كار انگیزه خوبی را برای صنعت نفت آمریكا به ویژه در بخش های شمالی این كشور ایجاد كرد. باوجود همه مخاطرات زیست محیطی كه حدود 5 سال مانع از ساخت این پروژه ها بودند اما گفته می شود با این دو پروژه شغل ده ها هزار آمریكایی در صنعت نفت تضمین می شود.
اعتقاد بر این است كه اگر برای نفت های غیرمتعارف توجه و سرمایه كافی اختصاص یابد در سال های آتی این نوع نفت بر بازار انرژی جهان سیطره پیدا می كند. این امر یكی از نگرانی های اصلی تولیدكنندگان به ویژه در اوپك هم بوده است. اصل مهم در توافقی كه در سال 2016 میان كشورهای عضو و غیرعضو در اوپك صورت گرفت، كاهش عرضه تا میزانی بود كه اجازه رشد چالش آفرین را به نقت های غیر متعارف ندهد. به همین دلیل تحلیلگران رسیدن قیمت نفت به مرز بشكه ای 80 دلار را به نفع تولیدكنندگان نمی دانند. این همان نكته ای است كه بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت كشورمان هم مدت ها قبل به آن اشاره كرد و سطح بهینه قیمت هر بشكه نفت را حدود 70 دلار دانست.
جالب اینجاست كه ترامپ از یك طرف می خواهد صنایع آمریكا را پویا و راضی نگاه دارد و در طرف مقابل به دنبال پایین آوردن قیمت نفت و بنزین برای جلب نظر نظر رانندگان و مصرف كنندگان آمریكایی است. باید متذكر شد كه با توجه به خواست ریاض برای بالا بردن قیمت ها، دولت آمریكا دیگر ابزاری را برای تاثیرگذاری بر قیمت جهانی نفت ندارد. اما نكته مهم تحولات این است كه در صورت كاهش قیمت ها نخستین قربانی آن تولیدكنندگان نفت غیرمتعارف شیل خواهند بود.

پژوهشم**9130 **1601**
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و پژوهش های خبری ایران و جهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.