موسویان: رفع اختلافات ایران و عربستان به صلح منطقه كمك می كند

به گزارش ایرنا، پایگاه اینترنتی «هافینگتون پست» درمقاله ای به قلم موسویان تحت عنوان «چرا كاستن از اختلافات ایران وعربستان برای ایجاد صلح در سوریه و منطقه مهم است؟» آورده است: ایران و عربستان به عنوان دو رقیب بزرگ منطقه ای، برای نخستین بار مذاكرات منطقه ای در وین بر سر درگیری های سوریه را تجربه می كنند.
این دیپلمات پیشین ایرانی نوشت: «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران از زمان روی كار آمدنش در آگوست 2013 (مرداد 92)، پیشنهادهای مختلفی را به عربستان داده كه هدف از آنها تلاش برای بهبود روابط با این كشور است؛ روابطی كه از زمان سرنگونی «صدام حسین» رئیس جمهوی مخلوع عراق در سال 2003 به تدریج به شكل خطرناكی به روابطی خصومت آمیز بدل شده است.
موسویان گفت: روحانی بلافاصله پس از مراسم تحلیف خود، روابط بهتر با عربستان را خواستار شد و در یك برهه زمانی حساس اولین تلاش های دیپلماتیك را برای بهبود روابط با عربستان بكار بست. وی، «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه اش را بلافاصله پس از توافق موقت نوامبر سال 2013 بین ایران و گروه 1+5 به چند كشور عربی خلیج فارس اعزام كرد.
عضو پیشین تیم مذاكره كننده هسته ای ایران افزود: ظریف در آن زمان گفت كه من باور دارم كه روابط مان با عربستان می تواند گسترش یابد زیرا ما عربستان را كشوری بسیار مهم در منطقه و جهان اسلام قلمداد می كنیم. ما بر این باوریم كه ایران و عربستان باید به منظور گسترش صلح و ثبات در منطقه همكاری كنند.
وی تصریح كرد: در نتیجه، ظریف حامل این پیام بود كه ایران خواستار برداشتن گام های پیشگیرانه برای رفع هر گونه نگرانی همسایگان جنوبی اش در خصوص فضای منطقه پس از توافق هسته ای است.
این دیپلمات پیشین ایرانی گفت: اقدام اخیر روحانی با تلاش های بیشمار دیگری برای تنش زدایی در روابط با عربستان دنبال شد.«حسین امیرعبداللهیان» معاون وزیر امور خارجه ایران در اوت 2014 (مرداد93) از ریاض دیدن كرد، ظریف در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2014 باهمتای سعودی اش دیدار كرد و برای شركت در مراسم تشییع جنازه ملك «عبدالعزیز» پادشاه فقید عربستان در ژانویه سال 2015 (دی 93) به عربستان رفت.
موسویان اضافه كرد: پس از آن كه «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه جدید عربستان «عادل الجیبر» سفیر سابق این كشور در آمریكا را در اوایل سال جاری به عنوان وزیر امور خارجه منصوب كرد، ظریف به وی تبریك گفت و اعلام كرد كه امیدوار است روابط جمهوری اسلامی و پادشاهی عربستان گسترش یابد.
وی با استناد به گزارش پایگاه اینترنتی «المانتیور» نوشت: ظریف در جریان نشست امسال مجمع عمومی سازمان ملل متحد تلاش كرد با الجبیر دیدار داشته باشد كه با مخالفت وی مواجه شد. ظریف در كنفرانس مطبوعاتی اخیر با خبرنگاران عرب در تهران بار دیگر تكرار كرد كه ایران و عربستان «منافع مشتركی دارند» و باید «با یكدیگر همكاری كنند.»
این دیپلمات ایرانی اظهار داشت: سعودی ها به نوبه خود با هر گونه تلاشی از سوی ایران برای تعامل با عربستان مخالفت كرده اند. دولت عربستان پیش شرط های بیهوده ای را همچون پایان دادن به ادعای «مداخله» ایران در كشورهای عربی مطرح كرده و واقعیت تاسف برانگیز این است كه عربستان از زمان به قدرت رسیدن ملك سلمان آشكارا رویكرد مقابله جویانه ای را علیه ایران بكار بسته است. همان طور كه «سوزان مالونی» كارشناس اندیشكده بروكینگز گفته است رهبران سعودی، كمپین دیپلماتیك، اقتصادی و نظامی تهاجمی تری را با هدف «منزوی كردن» ایران و تاكید دوباره بر ادعای جاه طلبی هایش در سلطه بر منطقه اتخاذ كرده اند.
موسویان گفت: آمادگی نداشتن عربستان برای وارد شدن در مذاكرات جدی با ایران در شرایط فعلی دلایل متعددی دارد. یك از این دلیل این است كه «محمد بن سلمان» پسر ملك سلمان برای كسب قدرت و جانشینی تلاش می كند. جنگ عربستان در یمن عمدتا طرح وی است و تلاش ها برای نشان دادن ادعای مداخله ایران در یمن، به وی در تحكیم قدرتش كمك كرده و باعث منزوی شدن سایر اعضای خانواده سلطنتی شده است.
این دیپلمات پیشین ایرانی گفت: گذشته از این، همان طور كه یكی از اعضای خاندان سعود در نشست امسال مجمع عمومی به من گفت، سعودی ها نمی خواهند با ایران مذاكره كنند زیرا بر این باورند كه ایران دست بالا را در منطقه دارد. آنها احساس می كنند كه اگر ایران را وارد تعامل كنند، به معنای پذیرش جایگاه ایران در منطقه است. البته اگر مساله واقعیت داشته باشد، نشان می دهد كه سعودی ها اساسا تفسیر غلطی از نگرش ایران در این زمینه دارند. تاریخ ایران از زمان انقلاب اسلامی نشان داده است كه هر گاه این كشور احساس می كند كه در موضع قدرت قرار دارد انعطاف پذیرتر می شود و هنگامی كه تحت فشار فزاینده ای قرار می گیرد لجاجت بیشتری به خرج می دهد و به گونه ای عمل می كند كه هزینه فشار بر این كشور را افزایش دهد.
موسویان افزود: سعودی ها با انتخاب گزینه افزایش تنش با ایران، خود و كشورهای منطقه را در پرتگاه خطرناكی قرار دادند. مذاكره و همكاری گسترده بین تهران و عربستان تنها راه حركت به جلو است و اگر قرار است بحران ها در منطقه اعم از سوریه، عراق، لبنان و یمن یا هر نقطه دیگری حل شود، چنین رویكردی ضروری است. عربستان و ایران می توانند فوری مذاكرات را آغاز كنند یا به مسیر تنش آفرین كنونی ادامه دهند كه عملا بروز جنگی مخرب را اجتناب ناپذیر خواهد كرد.
این دیپلمات پیشین ایرانی افزود: ایران و عربستان می توانند به سه روش اختلافات خود را كاهش دهند: نخست مذاكرات رسمی و در سطح مقامات بلندپایه بین وزیران امور خارجه و نمایندگان ارشد دولت های متبوع هر دو كشور است. متاسفانه به نظر می رسد دولت عربستان در وهله كنونی از این گزینه استقبال نمی كند. گزینه دوم، تماس بین مقامات سابق و شخصیت های برجسته غیر دولتی و كارشناسان برای مذاكره درباره بسته كمك به اعتماد سازی و حركت به سمت مذاكرات رسمی است. در این زمینه تلاش هایی انجام شده اما ضروری است كه چنین تلاش هایی گسترش یابد.
موسویان تصریح كرد: یكی دیگر از راه ها برای كاستن از فشارها بر سر مذاكرات آشكار، تبادل نمایندگان ویژه ایران و عربستان است. نشست هایی این نمایندگان باید كاملا محرمانه باشد و به دو طرف اجازه دهد در مذاكراتی در سطح مقامات بلند پایه شركت كنند و اختلافات خود را رفع كنند. در اواسط دهه 1990 میلادی، بنده به عنوان دیپلمات ارشد و مشاور «علی اكبر هاشمی رفسنجانی» رئیس جمهوری وقت ایران در چنین رویكرد دیپلماتیكی با سعودی ها شركت داشتم. در آن زمان، عربستان سعودی و ایران به دنبال گام هایی برای آشتی با یكدیگر به دنبال بیش از یك دهه خصومت بودند. من درباره یك «بسته صلح» (peace package) باعبدالله بن عبدالعزیز ولیعهد وقت عربستان مذاكره و با وی به توافق رسیدم. پس از چهار شب مذاكرات فشرده به توافقی رسیدیم كه راه را برای بهبود روابط دو كشور هموار كرد و تا اواسط دهه 2000 پایدار ماند.
وی اظهار داشت: رهبران سعودی به جای تلاش برای فشار بر ایران و منزوی كردن در منطقه ای متعلق به این كشور، باید تایید كنند كه ایران همسایه آنهاست و آنها می توانند و باید در كنار یكدیگر به صورت صلح آمیز زندگی كنند. مذاكرات باید بدون پیش شرط انجام شود و دو طرف باید نگرانی های یكدیگر را درك كرده و آن را برطرف كنند. همكاری بین عربستان، ایران و سایر كشورهای خلیج فارس بسیار حائز اهمیت است و خلاء ناشی از درگیری های كنونی در منطقه را پر خواهد كرد.
موسویان در پایان نوشت: تنش زدایی در روابط ایران و عربستان می توانند نخستین گام در ایجاد ساز و كار رسمی همكاری منطقه ای باشد كه چنین هدفی را به واقعیت بدل و به ثبات منطقه كمك می كند.
اروپام**9158**1572