یادمان جهان پهلوان تختی در نت های چكناواریان

به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا ، چكناواریان امروز (چهارشنبه) در نشست خبری كنسرت شب آهنگسازان ایرانی «شب چكناواریان » به بیان آنچه كه آن را خاطره ای تلخ عنوان كرد پرداخت و گفت: پس از اینكه سمفونی تختی تمام شد با همسر مرحوم تختی قرار دیدار گذاشتم اما او پس از مدت كوتاهی درگذشت به همین دلیل سوگ شهلا را نیز نوشتم.

چكناواریان آهنگساز 78 ساله اهل بروجرد بیش از 75 اثر شامل سمفونی، اپرا، موسیقی مجلسی، كنسرتو برای پیانو، ویلن، گیتار، ویولن سل و پیپا، موسیقی باله، آثاری برای گروه كر، یك ركوئیم، و یك اوراتوریو و بیش از 45 موسیقی فیلم ساخته‌است. وی از سال 1989 (میلادی) تا 2000 رهبری اركستر فیلارمونیك ارمنستان را برعهده داشت و بیش تر در ارمنستان به سر می‌برد. به مدت 3 سال (93-1991) نیز برای اجراهای خیریه با این اركستر در وین بود. در سال 1384 یك كنسرت با همكاری شهرام ناظری و با اجرای اركستر بزرگ كومیتاس ارمنستان اجرا كرد كه در سال 1390 توسط انتشارات آوای باربد با نام كنسرت شهرام ناظری و لوریس چكناوریان منتشر شد.

كنسرت شب آهنگسازان ایرانی توسط اركستر سمفونیك البرز ساعت 21:30 جمعه (8 مرداد) در برج میلاد برگزار می‌شود و قرار است كه سهراب كاشف اجرای قطعاتی از چكناواریان را رهبری كند. ارسلان كامكار نیز دستیار رهبر اركستر(كنسرت مایستر) این اجرا است .

وی در مورد اینكه آیا در شب اجرای كنسرت، رهبری قطعه ای را نیز برعهده می گیرد ، با اشاره به كاشف اظهار كرد: من در سایه ایشان كار می‌كنم. ممكن است به من بگویند روی صحنه بیایم تا حاضران مرا بشناسند.

وی با حركتی طنز آمیز رهبری اركستر و دست تكان دادن‌هایش را به كار پلیس راهنمایی و رانندگی تشبیه كرد و گفت كه ممكن است از او بخواهند تا در شب كنسرت 'دستی هم تكان دهد'.

چرا مدتی است چكناواریان سكوت كرده ، پرسشی بود كه توسط یكی از خبرنگاران مطرح شد، وی توضیح داد: اتفاقی در زندگی من نیفتاده است. 40 سال در آمریكا استاد دانشگاه بودم. یك روز بلند شدم و به مسئولان گفتم كه می‌خواهم استعفا بدهم. وقتی پرسیدند دلیلش چیست جواب دادم كه می‌خواهم آزاد باشم.

وی ادامه داد: حالا بیش از 40 سال است كه آزادی را انتخاب كردم چون معتقدم كه در این شرایط می‌توانم كار كنم. 5-6 سال پیش هم به این فكر افتادم آثاری را كه فروخته‌ام دوباره خریداری كرده و بر روی رایانه قرار دهم . در تمام این مدت مشغول چنین كاری بودم .

چكناواریان با بیان این جمله كه خودم را زندانی كردم تا آخر عمری كارم نصفه و نیمه نماند ، افزود: آخرین كارم هم مكاشفات یوهانا بود كه اثری 6 ساعته است ، دیشب آن را هم منتقل كردم. در این مدت سمفونی‌های كورش كبیر، عاشورا و سمفونی تختی را نیز به پایان رساندم .

خالق اپرای رستم و سهراب در پاسخ به پرسشی در مورد اختلاف‌هایی كه بر سر استفاده از یك نوازنده در چند اركستر وجود دارد عنوان كرد: امیدوارم سوء تفاهم‌هایی كه درباره این موضوع وجود دارد برطرف شود.

آهنگساز سمفونی تختی افزود: نوازنده باید آزاد باشد و خودش انتخاب كند با چه گروهی بنوازد. اینكه بگوییم وقتی نوازنده‌ای با یك گروه كار می‌كند نباید با گروه دیگری همكاری داشته باشد اشتباه است. اجرا در چند گروه باعث می‌شود نوازندگان هم از نظر مالی تامین شده و هم تجربه بیشتری كسب كنند. با این موضوع كه اگر كسی در اركستر سمفونیك می‌نوازد نباید با اركستر ملی كار كند و برعكس مخالفم.

چكناواریان با اشاره به اینكه تعداد نوازندگان اركستر در ایران اندك هستند، این اعتقاد برخی كه اگر كسی در اركستر سمفونیك كار می‌كند نباید با اركستر دیگری همكاری داشته باشد را به شكل طنز آمیزی این گونه توصیف كرد: اركستر ایران مانند انسانی است كه چند تار مو بیشتر ندارد و می‌گوید كه حتما باید آنها را به یك سمت شانه كند. نمی‌شود این كار را كرد. سر اركستر ایران كچل است.

سهراب كاشف رهبر كنسرت تختی نیز گفت: باعث افتخار من است كه شانس اجرای این قطعات را پیدا كرده‌ام. قطعاتی كه از كودكی آنها را شنیده‌ام. به همین دلیل اینكه امروز قرار است از این آثار تفسیر شخصی بدهم لحظه‌ای تكرار نشدنی است كه البته امیدوارم باز هم تكرار شود.

رهبر اركستر سمفونیك البرز در مورد سابقه كار این اركستر گفت: پیش از این یك همكاری نیمه كاره داشتیم كه مربوط به اجرای آثار بهزاد عبدی بود. چند جلسه اپرای عاشورا را كار كردیم ولی روی صحنه نرفت.

وی با اشاره به كاهش تعداد جلسات تمرین گروه عنوان كرد: در این پروژه تعداد تمرین‌های ما به 7 جلسه رسیده و فكر می‌كنم باز هم می‌توان آن را كاهش داد. این سرعت بالا در كم شدن تمرین نتیجه تلاش اعضای گروه است. فقط كیفیت اعضای گروه نیست كه اركستر را تضمین می‌كند بلكه مسائل اقتصادی هم مهم است. به همین دلیل كاهش تعداد جلسات تمرینی به كاهش هزینه‌های كار كمك می‌‎كند.

كاشف در مورد قطعاتی كه 8 مرداد اجرا می‌شوند ، گفت: بخش‌هایی از عاشقانه‌ها، بخشی از سوئیت رستم و سهراب، آرارات و كورش كبیر و همچنین سوئیت پردیس و پریسا در این برنامه اجرا می‌شوند.

برخی از آثاری كه در این برنامه اجرا می‌شوند برای اركسترهای استاندارد نوشته شده‌، ‌در حالی كه تعدادی از سازها در ایران وجود ندارد.

كاشف در پاسخ به این سوال كه آیا به خاطر نبود بعضی سازها قطعات را دوباره تنظیم كرده است یا خیر؟ گفت: این كارها تنظیم مجدد نشده‌اند و همان صورت اصلی اجرا می‌شوند. تنها تعداد محدودی از سازهای كوبه‌ای هستند كه آنها را در ایران نداریم و این مقدار طوری نیست كه صدای اركستر را تحت تاثیر قرار بدهد.

رهبر اركستر البرز به كیفیت اركستر در ایران اشاره كرد و گفت: به نظرم كیفیت اركستر در ایران دست كم گرفته شده است در حالی كه ما توانمندی های زیادی داریم. ما در زمینه نوازندگی مشكلی نداریم بلكه مشكل ما در زمینه آواز و رهبری اركستر است. علتش هم این است كه رشته دانشگاهی رهبری اركستر و آواز نداریم. در حالی كه رهبری اركستر موضوع پیچیده ای است و نمی‌شود سلیقه‌ای با آن برخورد كرد.

محمد حسین مقدس تفرشی، تهیه كننده این كنسرت نیز به فرآیند كسب مجوز اشاره كرد و گفت: ناهماهنگی میان نهادهای مربوط به موسیقی باعث ایجاد پیامدهای مختلفی می‌شود. ما برای اخذ مجوز این اجرا از دو هفته پیش درخواستمان را به دفتر موسیقی ارائه دادیم ولی هنوز نامه‌ای از اماكن دریافت نكرده‌ایم. ضمن اینكه موضوع استعلام در مورد اعضای گروه‌های موسیقی هم به این موضوع اضافه شده و باعث طولانی تر شدن كسب مجوز شده است.

وی همچنین در مورد اینكه آیا به دلیل اشتراك بعضی از نوازندگان گروه البرز با اركستر ملی برای استفاده از آنها به مشكل بر خورده است اظهار كرد: بله، متاسفانه در این زمینه مشكل وجود دارد. من به مسئولان بنیاد رودكی و سازمان صدا و سیما گفتم كه باید باعث افتخار آنها باشد كه نوازندگانشان بتوانند در گروه‌های دیگری هم كار كنند. آنها در این شرایط هم بیشتر تشویق می‌شوند و هم برایشان درآمد بیشتری دارد.

تهیه كننده شب‌های آهنگسازان ایرانی، با اشاره به فرایند تحویل سازهای تالار وحدت گفت: در دوران پیروز ارجمند رییس سابق دفتر موسیقی وقتی می‌خواستیم سازی را قرض بگیریم خیلی سریع این كار انجام می‌شد ولی برای این اجرا به ما گفتند كه این كار امكان‌پذیر نیست.اما در زمان حاضر سخت تر شده است .

فراهنگ **م .ق ** 1601**