درهمه نقاط دنیا كالای جعلی و قاچاق را به عنوان یك كالای غیرقابل اطمینان می شناسند كه با سوء استفاده از اعتبار تولید كنندگان اصلی و كاهش فروش آنان درآمد هایشان را كاهش داده و تولید داخلی را تهدید می كند.
سازمان صنعت، معدن وتجارت به عنوان متولی اصلی بخش تجارت و شبكه توزیع كالا، برای مبارزه توزیع كالای قاچاق و جعلی، اقدام به ایجاد سامانه شبكه نظارت مردمی(شبنم) كرده است.
شبكه بازرسی و نظارت مردمی سامانه ای است كه در آن همه مردم می توانند تنها با داشتن یك گوشی تلفن همراه دوربین دار و با استفاده از نرم افزارو یا ارسال كد 16 رقمی شبنم نصب شده روی كالاهای مشمول، به شماره 3000392 علاوه بر اطمینان از اصالت كالای خریداری شده با دولت درشناسایی عوامل توزیع كالای قاچاق وجعلی همكاری داشته باشند.
نرم افزار شبنم روی پایگاه www.shabnam.ir در دسترس همگان قرار گرفته و هر فرد می تواند براحتی آن را روی گوشی تلفن همراه خود نصب كند.
كاهش احتمال خرید كالای تقلبی، اطمینان نسبت به برخورداری كالا از كیفیت اعلام شده، امكان راستی آزمایی اصلی بودن كالا در هنگام خرید و دریافت اطلاعات مربوط به تولید این كالا برای كمك به تصمیم خرید از مزایای این طرح برای مردم است.
این طرح مزایایی نیز برای دولت دارد كه حمایت از تولید داخلی و وارد كنندگان قانونی كالا، جلوگیری از تولید و توزیع كالای قاچاق، ایجاد امكان نظارت بیشترو مدیریت كامل تر برعرضه و تقاضای كالاها از مزایای این طرح برای دولت است.
در این طرح تولید كنندگان و واردكنندگان با مراجعه به سامانه شبنم، برای هرمحصول خود باركد دو بعدی دریافت می كنند و این باركد برای هر قلم كالا شخصی سازی شده و می توانند آن را روی كالا نصب كنند.
شهروندان بوشهری در گفت و گو با ایرنا، اجرای درست شبنم، جلوگیری از تورم زا شدن آن، نظارت بر توزیع ونصب برچسب های باركد طرح روی كالاهای وارداتی از مواردی ذكر كردند كه مسوولان اجرای این طرح باید به آن توجه كنند.
یكی از شهروندان بوشهری اظهار كرد: با توجه به این كه همه مردم به دنبال خرید با اطمینان هستند این طرح می تواند به همه كمك كند.
احمد آزادی افزود: بیشتر شهروندان از اجرا و نحوه استفاده از این طرح آگاهی كافی و آشنایی ندارند و اگر اطلاع رسانی بیشتر در باره این طرح صورت گیرد، مفید است.
وی ادامه داد: باید فرهنگ استفاده از كالای غیر قاچاق درجامعه نهادینه تا به تولیدات داخلی نیز كمك شود.
شهروندان دیگر بوشهری اضافه كرد: اجرا شدن این طرح می تواند ضریب اطمینان از خرید كالای تایید شده و سلامت و امنیت بازار را افزایش دهد.
وحید زائری گفت: اگر در فروشگاه ها قید شود كه كالاهای دارای باركد شبنم عرضه می شود، می تواند دراطلاع رسانی و آگاهی دادن به مردم موثر باشد.
وی اظهار داشت: اگر اطلاع رسانی در زمینه اجرای این طرح افزایش یابد، با گذشت زمان توجه مردم به داشتن كد شبنم روی كالاها افزایش پیدا می‌كند.
زائری گفت: در روزهای اول انتشار علامت استاندارد روی كالاها نیز مردم با آن آشنایی نداشتند، اما به مرور زمان، با تبلیغات و اطلاع رسانی؛ كم كم این موضوع جا افتاد كه یك محصول استاندارد باید این علامت را داشته باشد.
وی ادامه داد: طرح شبنم نیز با گذر زمان و اطلاع رسانی همانند علامت استاندارد جای خود را در بین مردم باز خواهد كرد و آنان با آشنایی بیشتر با این طرح و آگاهی از مزایای آن كالاهایی كه كد شبنم نداشته باشد را خریداری نخواهند كرد.
رییس اتحادیه فروشندگان لوازم الكترونیكی در بندر بوشهر گفت: طرح شبنم برای برخی از كسبه شناخته شده و برای برخی ناشناخته است كه آگاهی دادن بیشتر در این زمینه ضروری است.
حسین افسریان به ایرنا گفت: با توجه به بندری بودن استان بوشهر و وجود كالاهای وارداتی خارجی كه از طریق ملوانی وارد كشور می شود، درطرح شبنم مشخص نشده كالاهای ملوانی كه بدون پرداخت عوارض گمركی وارد كشور می شوند نیز مشمول این طرح هستند یا خیر.
وی اضافه كرد: همچنین این طرح به طور كامل در همه نقاط استان بوشهر از جمله شهرستان گناوه اجرایی نشده وهم اكنون در بندر گناوه هرگونه كالای مشمول این طرح بدون برچسب شبنم در حال عرضه در بازار است.
افسریان ادامه داد: در صورتی كه اجرای این طرح در استان بوشهر به صورت یكسان درست انجام شود می توانیم به نتیجه مطلوب دست پیدا كنیم.
وی بیان كرد: چسباندن برچسب باركد شبنم روی كالا بسیار مهم است و اگر اصناف آمار خود را به صورت دقیق و واقعی ارائه دهند، سهم بسزایی در زمینه كنترل قاچاق كالا، استاندارد بودن كالای وارداتی و حمایت ازتولیدات داخلی می تواند داشته باشد.
رییس اتحادیه لوازم خانگی بندر بوشهر گفت: 60 درصد طرح شبنم را كالاهای خانگی شامل می شود.
عبدالرحمن اشعری افزود: با توجه به این كه كالاهای وارداتی دارای كمپانی در ایران هستند و ایرانی ها امتیاز این كمپانی ها را گرفته و در داخل كشور به تولید آن كالا مشغول هستند، نصب باركد شبنم باید در زمان ورود كالاهای وارداتی روی آنها نصب شود تا وارداتی بودن آنها مشخص باشد.
وی ادامه داد: در این طرح مشخص نشده نصب باركد برخی از كالاها كه چند تكه هستند ازجمله چینی آلات، به چه صورت باید انجام شود.
اشعری گفت: مشخص نبودن مشمول شدن یا نشدن كالاهای ملوانی در این طرح نیز یكی دیگر از ابهام های اصناف در حوزه لوازم خانگی است كه پاسخ مسوولان در این زمینه ضروری است.
وی با تاكید بر این كه درباركدهای شبنم استاندارد بودن كالا نیز مشخص نیست، اضافه كرد: اگر همه جوانب در این طرح مد نظر قرارگیرد می تواند گام موثری در زمینه حمایت از تولیدات داخلی باشد.
رییس مجمع امورصنفی استان بوشهر گفت: اصالت طرح شبنم خوب است ولی هنوز زیرساخت های متناسب آن آماده نشده و ممكن است دراجرا دچار مشكل شویم.
مصطفی گراشی بیان كرد: در صورتی كه مسوولان در زمینه اجرای طرح شبنم مساعدت لازم را با كسبه داشته باشند و 100درصد اجرایی شود به سلامت بازار و سلامت زندگی مردم كمك خواهد كرد.
وی با بیان این كه براساس برنامه ریزی های صورت گرفته در سطح كشور نصب باركد شبنم در زمان ورود كالا از گمرك الزامی است، اضافه كرد: این درحالی است كه هم اینك روی كالاها و اقلام مشمول طرح كه ازمبادی قانونی گمرك وارد می شوند هیچ كنترلی صورت نگرفته و باركدهای شبنم نصب نمی شود.
وی بیان كرد: با توجه به دارا بودن مرزآبی طولانی با خلیج فارس، همجواری با كشورهای عربی و داشتن 9 بندر رسمی در استان بوشهر هنوز وضعیت كالاهای ملوانی دراین طرح مشخص نشده و برنامه ریزی مسوولان مربوطه در این زمینه و اطلاع رسانی ضروری است.
گراشی گفت: طرح شبنم باعث هیچ تورمی در بازار نخواهد شد و پرداخت 945 ریال بابت هر باركد از طرف كسبه در مقابل مبالغ بالای كالاهای قابل عرضه شان ناچیز است ضمن این كه بعد از پایان طرح همه كالاها از مبادی ورودی گمرك به باركد شبنم تجهیز خواهند شد و كسبه كالاهای فاقد باركد شبنم را برای عرضه در سطح بازار خریداری نكنند.
رییس اتحادیه خواربارو لبنیات فروشان شهر بوشهر نیز گفت:باتوجه به این كه صنف خواربار فروشان در مرحله دوم طرح شبنم مشمول این طرح شد و استان بوشهر نیز یك استان مرزی است، فرصت بسیار كمی برای اجرای طرح شبنم برای این صنف تعیین شده است.
عباس نامدارزاده، اظهار كرد: شبنم می تواند طرح خوبی برای جلوگیری از قاچاق كالا باشد ولی با توجه به گوناگونی و تنوع كالا ها ومحدودیت زمان، صنف خواربار به وقت بیشتری برای اجرای این طرح نیاز دارد.
وی ادامه داد: این صنف در این زمان كوتاه آمادگی لازم را برای اجرای طرح شبنم ندارند و ممكن است باعث تورم در بازار شود.
وی افزود: با توجه به این كه اصناف همواره برای اهداف كشور و دفاع از تمامیت اقتصادی آن پیشرو بوده اند، اگرمهلت افزایش داشته باشد به نحومطلوب این همكاری صورت خواهدگرفت.
نامدارزاده، ادامه داد: این اتحادیه راهكارهایی نیز برای اجرای این طرح مد نظر دارد كه اگر زمینه فراهم شود آنها را ارائه می دهیم.
مجری طرح شبنم در استان بوشهر، گفت: اجرای طرح شبنم برای تحقق منویات و تدابیر رهبر معظم انقلاب در زمینه كنترل بازار، جلوگیری از قاچاق وهدر رفتن سرمایه گذارهای در چند مرحله به اجرا در آمده است.
فرامرز حاجی اسمعیلی، اظهار كرد: در این زمینه باركدهای دوبعدی تهیه شد كه نصب آن نشان دهنده ضریب امنیتی كالا بوده وبه منظور كنترل بازار است.
وی افزود: درمرحله اول طرح شبنم همكاری و استقبال خوبی در بین اصناف صورت گرفت ولی درمرحله دوم طرح با توجه به گسترده شدن كالاها استقبال كمتری صورت گرفته است.
حاجی اسمعیلی اضافه كرد: اصناف با این استدلال كه این طرح دارای اشكال و انجام شدنی نیست در مرحله دوم مشاركت كمتری داشته اند.
وی ادامه داد: با هماهنگی های صورت گرفته با سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر، با اجرای یك مانور در بازار مرحله دوم طرح را با پشتوانه مرحله اول آغاز كرده ایم وانتظار می رود مانند همیشه اصناف همكاری لازم را داشته باشند.
حاجی اسمعیلی گفت: طرح شبنم در یك بعد به جلوگیری از ورود كالای قاچاق در بازار كمك كرده و در ابعاد دیگر می تواند در مشتری مداری و تولید مداری موثر باشد.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: اجرای فاز دوم طرح شبنم از اول دی ماه امسال دراین استان همزمان با سراسر كشور اجرایی خواهد شد.
اسماعیل مرحمتی اظهار كرد: بازرسان سازمان صنعت، معدن و تجارت و ادارات این سازمان در شهرستان ها از اول دی ماه از سطح بازار بازرسی و هر گونه كالای مشمول طرح شبنم كه باركد این طرح را نداشته باشند به عنوان كالای قاچاق جمع آوری خواهند كرد.
وی افزود: همه كالاهای وارداتی مشمول طرح شبنم بوده ودر صورتی كه فاقد باركد این طرح باشند به عنوان كالای قاچاق محسوب خواهند شد.
مرحمتی اضافه كرد: مردم باید توجه داشته باشند با دیدن كالاهای وارداتی بدون باركد از خرید آن خودداری كنند و مراتب را به تلفن 124 بازرسی و نظارت اطلاع داده تا پی گیری شود.
وی گفت: شهروندان می توانند با ارسال كد 16 رقمی شبنم نصب شده روی كالاهای مشمول، به شماره 3000392 با پیامك از شناسنامه آن كالا و صحت و سقم آن را جویا شوند كه در زمان بسیار كوتاهی پاسخ به صورت پیام كوتاه به فرد متقاضی ارسال می شود.
مرحمتی، افزود: این پیام حاوی مشخصات كالا بوده و اسم كالا نیز در آن قید شده است و در صورتی كه پاسخ فقط به صورت مورد تایید است برسد نشان دهنده تقلبی بودن باركد است.
مرحمتی اظهار كرد: درصورت تایید نشدن كالا به منظور پیگیری های لازم، پیامكی مبنی بر درخواست آدرس دقیق فروشگاه به مصرف كننده ارسال خواهد شد ویا شهروندان در اسرع وقت می توانند به تلفن 124 اطلاع دهند تا پی گیری های مورد نیازصورت بگیرد.
وی افزود: هم اینك بیش از280 هزار باركد طرح شبنم در استان بوشهر نصب شده و همكاری اصناف مشمول، اتحادیه ها و مردم درمطلوب برگزار شدن این طرح بسیار ضروری است.
مرحله اول طرح شبنم از ابتدای اردیبهشت ماه امسال با نصب باركد دو بعدی روی پنج گروه كالاهای وارداتی شامل لوازم خانگی و صوتی و تصویری، گوشی همراه و رایانه، لوازم آرایشی و بهداشتی، مكمل‌های دارویی وغذایی، تجهیزات پزشكی و اسباب بازی همزمان با سراسر كشوردر استان بوشهر اجرا شد.
مرحله دوم این طرح كه از اول مهر امسال آغاز شده و تا اول دی ادامه دارد، 13 گروه كالایی از جمله همه لوازم خانگی، كالاهای صوتی و تصویری باند و بلندگو، لوازم و تجهیزات پزشكی، آرایشی و بهداشتی، غذایی و دارویی، لوازم ساختمانی، اسباب بازی، لوازم ورزشی، اقلام خوراكی آشامیدنی، كنسروهای دارای بسته بندی، انواع گوشی تلفن ثابت و بی سیم، قطعات گوشی تلفن همراه، انواع چتر، چمدان، كیف و كفش، باتری های قلمی، انواع ساعت، ماشین حساب، پتو، حوله، مجسمه و سایر وسایل تزیینی را شامل می شود. ك/4
7210/539 /675
بوشهر- با وجود اين كه طرح شبكه نظارت و بازرسي مردمي ( شبنم) براي سلامت و امنيت بازار به اجرا در آمده است، اما به دليل اطلاع رساني نشدن كافي در باره اين طرح، مردم آشنايي كمي با آن دارند.